Türkçe Bilgi: yabancı sermaye

Yabancı Sermaye, bir ülkeye ekonomik gayelerle çeşitli şekillerde gelen sermaye. Bu para, ham madde, techizat, tesis ve teknoloji şeklinde olabilir. Dünya devletlerinin pekçoğunun kanunlarında yabancı sermayeyi teşvik eden maddeler vardır. Yalnız yabancı sermayenin ana hedefi yüksek kar sağlayıp, bunun önemli bir kısmını döviz halinde dışarıya çıkarmak olduğundan devletler bunun asgaride olması için gerekli tedbirleri alırlar.

Türkiyede yabancı sermaye politikası 1954 yılında çıkarılmış bulunan 6224 sayılı yasayla düzenlenmiştir. Ayrıca istikrar tedbirlerinin alındığı 24 Ocak 1980den sonra çıkarılan Yabancı Sermaye Çerçeve Kararnamesi, bu alandaki uygulamaları birleştiren tamamlayıcı bir düzenleme niteliğindedir. Bu kararnameyle yabancı sermaye izinleri büyük ölçüde kolaylaştırılmış, yabancı sermayenin çalışma alanları genişletilmiş ve yatırımları da ha çekici hale getirmeye yönelik önlemler getirilmiştir.

Kararnamenin bir başka yeniliği de daha önce Devlet Planlama Teşkilatı ile çeşitli bakanlıklar tarafından yürütülen işlemlerin, Başbakanlık bünyesine Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığına bağlı Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünün yetki alanı içine alınmış olmasıdır.

Yürürlükteki mevzuatta yabancı sermaye için öngörülen koşullar ülkenin ekonomik gelişmesine yararlı olma, özel girişime açık bir alanda çalışma, tekel ya da özel bir imtiyaza sahip olmamadır. Döviz, araç, gereç ve makinenin yanı sıra lisans, patent, marka gibi maddi olmayan haklar da yabancı sermaye olarak getirilebilir.

Sermaye sahiplerine düşen net kazançlar ile tasfiye ya da kısmi satıştan elde edilen getiriler, ana yabancı sermayenin geldiği ülkenin parasıyla ve resmi kambiyo kuru üzerinden dışarıya aktarılabilir. Bu aktarma işlemlerinde Maliye Bakanlığının izni gereklidir.

Yabancı sermayenin sadece az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelere geldiği, zengin gelişmiş ülkelere gitmediği fikri yanlış bir hükümdür. Halbuki yabancı sermaye kar imkanı olan her ülkeye, kanuni bir mahsur olmadıkça, kendisini garantide bulduğu müddetçe girer ve çalışır. Dünya devletleri içinde zenginliği ve teknolojisiyle en önde gelen ABD ve Japonyada pekçok yabancı sermayeli firma faaliyet göstermektedir. Bu ve bunlara benzer devletlerin istikrarlı idareleri, özel mülkiyetin kanunlarla himaye edilmeleri, yabancı sermayenin tercih sebepleridir. Günümüzde yabancı sermaye hareketleri sadece demokrasiyle idare edilen devletlere ait bir olay olmaktan çıkmıştır. Eski sosyalist doğu bloku devletlerinin bir kısmı da yavaş yavaş yabancı sermayeyi kendi ülkelerine çekmenin şartlarını aramaktadırlar.

Türkiyede yabancı sermayenin gelmesi Devlet Planlama Teşkilatının onaylaması ve Bakanlar Kurulunun müsaadesiyle olmaktadır. (bkz. Yabancılar Hukuku)

Yabancı Sermaye

yabancı sermaye

Yabancı

Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

ödemeler dengesi

Afif Demirkıran

Muammer Yaylalı

Anonim şirket

Finansal sermaye kontrolleri

Ekonomik milliyetçilik