Yenikaş, Aydıncık

Yenikaş, Mersin ilinin Aydıncık ilçesine bağlı köy.

Bilgikutusu Türkiye köy |isim = Yenikaş |harita2 = Mersin_Turkey_Provinces_locator.jpg |harita2 boyut = 250px |harita2 açıklama = Mersin |harita1 = |harita1 boyut = |harita1 açıklama = |harita = |harita boyut = |harita açıklama = |lat_deg = 36 |lat_min = 07 |lat_sec = 59 |lat_hem = K |lon_deg = 33 |lon_min = 17 |lon_sec = 17 |lon_hem = D |rakım = 8 |yüzölçümü = |nüfus = 1137 |nüfus yoğunluğu = |nüfus_ref = T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu |nüfus_itibariyle = 2007 |alan kodu =0324 |posta kodu = 33713 |bölge = Akdeniz |il = Mersin |ilçe = Aydıncık
|Köy Muhtarı = Veli Avcı
cep = 0532 509 2161
|websitesi = * Aydıncık yerel web sayfası  


Coğrafi Konum ve Nüfus

Yenikaş Köyü D-400 Mersin-Antalya karayolu üzerinde, Aydıncık`ın 4 km. batısında, Anamur`un 52 Km doğusunda yer almaktadır. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)2007 Nüfus Sayımı Sonuçlarına göre nüfusu 1137`dir.

Tarihçe

Yenikaş Köyü halkı yerleşik düzene geçmeden önce konar göçer olarak yaşamakta olup, Karakeçili aşiretinden gelmektedir. Alanya`dan gelerek Gazipaşa ve Anamur`un üst taraflarında Kırk Kuyu, Kervan Alanı semtlerinde yazı geçirirler, kışlamaya Gazipaşa`ya(Selinti) inerlermiş. Selinti`nin yaylasında Gülnarcık diye bir semtleri varmış. Daha sonra doğuya doğru göç ederek Kürücük, Bel Kuyu, Akça Oluk, Çıldır kuyu, Ayaş, Bolyaran, Belenova, Akova`yı zaptetmişler. Bu obalardan Uzunoğulları Kale Beleni`ne; Daloğlu Arpalık`a; Azgınoğulları Köy Yıkığı`na; Çıraklılar Senit Beline; Kocabağlar Ahır İni`ne; Koca Mustafalar Eniş Dibi`ne; Güdükoğulları Direkli İn`e; Küşkoğlu Sele`ye, Arılar Hazna`ya Özler Bayam Alanı`na; Çıngılı İmam Mandıra`ya; Bekar Ali Kesme`ye; Ebeli Halil Kesme`nin kuzeyine doğru; Avşar Ali Keyalar Kesmeburun`a, Molla Hasanlar Çaltılı`ya, Gökgözlüler Sandalçatı`na; Ebeli`ler, Kaba`lar ve Hacıbişli, Örendüzü`nde Sarınç`a,Takavitler Sekmek`e, Sertler Kuyugediği`ne yerleşirler.

Bu sülaleler Yeniyörükkaş`a dahildiler. Daha sonraları bölünerek yeni obalar oluşturmuşlardır. Yeniyörükkaş`tan Yeniyörük, Yeniyörük`ten Teknecik ve Yeniyörükkaş, Yeniyörükkaş`tan da Yenikaş bu köyden de Karadere ayrıldı. Yenikaş`lılar köy olarak Arı Obası`ndan ayrılmışlar ve kaş Obası olarak adlandırılmışlar. Arı Obası`dan ayrıldıkları zaman yaklaşık otuz hanelermiş. Menemenciler`den(köylünün çoğu Tarsus`a göçmüş) kalan 6 hane ile Hasancık`taki Kece Veli de katılınca 37 hane olmuş.

Kaşobası`nın Yenikaş`a ilk yerleşmelerinin 1800`li yılların ortalarına doğru olduğu sanılmaktadır. Önceleri yörük gelenekleriyle kıl çadırlarda yaşayan halk, daha sonra toprak damlı taş evlerde oturmaya başlamıştır. Kaşobası`ndan Yenikaş`a ilk yerleşen Yenikaş Soğuksu mevkiinde Çaltılı`nın batı kesiminde yer alan Sandalçatı`nda (İncirli Tarla`da) Çolak Süleyman, ilk taş evi yapan da oğlu Çolak Osman`dır. 1940`lı yıllarda susuzluk nedeniyle halkın bir kısmı Karadere`ye yerleşti. Karadere`nin suyu bol olduğundan orada meyve bahçeleri ve evler yapıldı. Halk o zamanlarda hayvancılıkla geçiniyordu. Ayrıca gündelik işçi olarak Gözsüzce`ye fıstık tarlalarında çalışmaya gidiyorlardı. Halkın gelir seviyesi çok düşüktü. Okuma yazma bilenlerin sayısı parmakla gösterecek kadar azdı. Herkes kendi yağıyla kendisi kavrulmaya çalışırdı.

Yenikaş`ın şimdi olduğu yere yerleşim 1964`ten sonra olmuştur. İmece usulü çalışma sonucu ormandan çıkarılan tarlalar, yol, cami, okul, köy odası ve çarşı yeri ayrıldıktan sonra paylaşılmıştır. 1965-66 yıllarında Köy odası ve Cami yapılmıştır. Köyde 1968 yılında yapılan 1. kanal ile sulu tarıma geçilince hayvancılık eski cazibesini kaybetmiştir. 1970`lerden itibaren halkın temel geçim kaynağı seracılık olmuştur. Önceleri plastik seralar yoğunluktayken 1980`lerden sonra cam seralar yapılmıştır. Bu seralarda kışın turfanda sebze yetiştirilir. Yaz döneminde seralar sökülerek, eski konargöçer alışkanlıklardan vazgeçilmeyerek Akçayayla, Gülnar, Karagöl ve Yağrat yaylalarına göç edilir.

Tarih bilgisi Sn. Mustafa B. Yalçıner`in yazılarından derlenmiştir.

Eğitim

Köyde bulunan Soğuksu İlköğretim Okulu 1964 yılında açılmıştır. O tarihten önce okul olmadığı için okuma yazma oranı çok düşüktü. Okula gidememiş olan 6-12 yaş arası öğrenciler okula kayıt edilerek ilk eğitimlerini tamamlamışlardır. O yıllarda henüz tamamen Yenikaş`a yerleşilmediğinden, öğrenciler Çaltılı gibi uzak mevkilerden okula gelmek durumundaydılar. Ortaokula devam etmek isteyenler Aydıncık`ta okuyabiliyorlardı.

El Sanatları

Yöre halkı yerleşik hayata geçmeden önceleri keçi kılından yapılan çadırlarda yaşamaktaydı. Daha çok keçi yetiştirildiği için, çul, çuval ve heybeler keçi kılından dokunurdu. Eskisi kadar olmasa da köyde hala 40-50 yıl öncesinden kalan dokuma örnekleri mevcuttur. Bu dokumalar kök boya ile boyanmış keçi kılından yapılmıştır ve her birinin adı ve anlamı ayrı olan yörük motifleri kullanılmıştır.

Resim:heybe.jpg|
Kök boyanın muhteşem kırmızı rengi ile gözalıcı bir heybe
Resim:heybe detay.jpg|
Heybeden detay
Resim:cul.jpg|
Motiflerle bezeli yörük çulu
Resim:cuval1.jpg|
Un çuvalı




Yöresel Tatlar

Cızlama



Malzemeler: Un, su, katı yağ veya iç yağı Hazırlanışı: Un ve suyla hamur yapılır, bezelere ayrılır. Her beze büyükçe açılır; sonra içine iç yağı veya katı yağ konur. Katlanır, yuvarlanır, yeniden beze yapılır. Sonra beze yeniden açılır, tekrar toplanır, yuvarlanır. Bu işlem 3-4 kez tekrarlanır. Bezeler en son büyükçe açılır ve saçta pişirilir. Sıcakken çayla beraber servis edilir.

Gömme Çörek



Malzemeleri: Un, su, melengiç, soğan Yapılışı: Un ve suyla kulak memesi yumuşaklığında hamur yapılır. Bol miktarda cırtlık (melengiç) tavada kavrulup sonra da öğütme taşında sürtülür(öğütülür). Kavrulmuş soğanla karıştırılan öğütülmüş melengiç iç olarak kullanılır. Hamurdan 2 beze yapılarak bezeler 1 cm kalınlığında açılır. Açılan hamurun biri alta biri üste konur, arasına bolca iç doldurulur, kenarları güzelce kapatılır. Ateş önceden yakılarak, kül olması beklenir. Hazırlanan çörek küllerin içine gömülür. Pişince dilimlenerek servis yapılır

Keşkek



Keşkek genellikle düğünlerde ve özel günlerde yapılır. Yarma(dövme) buğday önceden ıslatılır. Daha sonra pilav gibi pişirilir. Yanında yahniyle servis edilir veya tereyağı ile yağlanarak yenilebilir. Yaz günlerinde yoğurtla karıştırılarak soğuk çorba gibi tüketilir.

Öküz Helvası



Un helvasının pekmezle yapılanıdır. Un tereyağında güzelce kavrulur. Üzerine sulandırılmış pekmez ilave edilerek kıvamı gelene kadar ağır ateşte pişrimeye devam edilir. Ilık veya soğuk servis yapılır.

Boz Bulamaç



1 baş soğan doğranır, tereyağında kavrulur. biraz un eklenerek kavrulmaya devam edilir. Su eklenir ve kaynamaya bırakılır. 5 dakika kısık ateşte kaynadıktan sonra ateşten alınır. Sumak ekşisi ile servis edilir.

Batırık



Batırık için kısırın sulu hali de denebilir. Başka yörelerden farklı olarak tahin kullanılmaz.

Malzemeler:
  • 4 çay bardağı ince bulgur (düğülcük)
  • Bulguru ıslatacak kadar sıcak su
  • 4 çay bardağı kavrulmuş çekilmiş yer fıstığı
  • 1 bardak kavrulmuş çekilmiş susam
  • 1 adet orta boy soğan
  • 3 adet orta boy domates
  • 2 adet salatalık
  • yarım demet maydanoz
  • soğuk su
  • tuz, pul biber
  • haşlanmış kıyılmış lahana
  • 1 tatlı kaşığı biber salçası
  • 2-3 tane limonun suyu


Yapılışı: Bulgur sıcak suyla ıslatılır ve yumuşaması için 5-10 dakika bekletilir. İnce doğranmış soğan tuzla elde ovularak acısı çıkartılır. Daha sonra rendelenmiş domates, salça, soğan, fıstık bulgura eklenerek iyice yoğurulur. Yumuşadıktan ve özleştikten sonra içine salatalık ve maydonoz eklenir. Daha sonra çorba kıvamına gelecek şekilde soğuk su ve limon suyu eklenir. tabaklara konup üzerine haşlanmış lahana yaprakları serpilir. Acı biber turşusuyla servis yapılır. Üzerine mutlaka çay içilmelidir.

Soğuksu Çayı

Köyün girişinde Yenikaş`ın ve Aydıncık`ın su ihtiyacını karşılayan "Soğuksu Çayı" bulunmaktadır. Bu nedenle Yenikaş Köyü çevrede "Soğuksu" olarak da adlandırılır.

Resimler

Resim:yenikas.jpg|
Aydıncık`tan köye gelirken D-400 karayolu, Incekum Plajı ve Kesme Mahallesi
Resim:yenikas tepeden manzara.jpg|
Tepeden seralar ve Saplada`nın görünüşü
Resim:genel gorunus.jpg|
Genel bakış
Resim:yenikas2.jpg|
Saplada
Resim:saplada kale.jpg|
Yarımada üzerinde antik kale kalıntıları
Resim:incekum guzel.jpg|
Köyün orta bölümünde bulunan plajdan yarımadanın görünüşü
Resim:soguksu koy.jpg|
Soguksu Çayı`nın bulunduğu koy
Resim:sunsetumit13.jpg|
Köyde günbatımı
Resim:aksam sera.jpg|
Seraların görüntüsü
Resim: Soguksu cay.jpg|
Soguksu Çayı`nın çıktığı yer



Linkler





Türkiye-yerleşim-taslak

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Yenikaş, Aydıncık Resimleri