Türkçe Bilgi: Şemdinli olayı

2005 Şemdinli olayları,

9 Kasım

2005'te Hakkari ili Şemdinli ilçesindeki Umut Kitabevinin bombalanması olayıdır. Olayların gelişimi

9 Kasım

Şemdinli'de eski PKK'lı Seferi Yılmaz'a ait kitapçı bombalanmış, bir kişi ölmüş, bombayı attığı öne sürülen bir kişinin sığındığı otomobil halk tarafından durdurulmuş ve içindeki üç kişi tartaklanarak polise teslim edilmiştir. Zanlılar asker olduklarını iddia etmiş ve bu üç kişinin serbest bırakıldığı iddiası üzerine Şemdinli halkı sokaklara dökülmüş ve polis noktası ateşe verilmişti. Otomobilde keşif yapan savcı ve CHP Hakkari Milletvekili Esat Canan'ın üzerine de ateş açılmış, bir kişi de burada ölmüştür.

10 Kasım

Yaklaşık 500 kişi sabah saat 08.00 sıralarında ilçe girişindeki polis noktası yakınında toplandı. Göstericiler, olay yerindeki elektrik direkleri ve tellerini sökerek, yol ortasında barikat kurdu. Daha sonra polis kontrol noktasını ateşe veren göstericiler, ilçenin çeşitli bölgelerinde olay çıkardı. Polis ve jandarma ekipleri, ilçedeki belli merkezlere barikatlar kurdu. Saat 09.00 sıralarında ilçenin DEHAP'lı Belediye Başkanı Salih Yıldız, toplanan kalabalığın dağılması için bir apartmanın balkonunda konuşma yaptı. Yıldız, "Sakin olmazsanız, haklıyken haksız konuma düşersiniz. Burada, Yüksekova çetesi ve Susurluk benzeri bir olay var. Çözüyoruz ancak sizin sakin olmanız lazım. İşyerlerini taşlamayın" dedi. Bombanın patladığı Umut Kitabevi'nin önünde park halinde bulunan ve patlamanın faillerine ait olduğu belirtilen 30 AK 933 plakalı Renault 19 marka otomobilin Hakkari Jandarma Komutanlığı'na ait olduğu ortaya çıktı. Aracın bagajında üç Kalaşnikof tüfek, bunlara ait 10 şarjör, bomba malzemeleri, polis ve asker yelekleri, krokiler ve bazı kişilere ait resimler bulundu. Hukuki süreç Olayın ROJ TV tarafından anında dünyaya (görüntülü olarak) duyurulması, PKK mensuplarının birbirleriyle 9-15 Kasım 2005 tarihleri arasında yaptıkları telefon görüşmeleri (Hürriyet Gazetesi 12, 13 Mart 2006) kafalarda soru işareti bırakmaktadır.

Yaşar Büyükanıt ile ilgili iddialar

Savcı Sarıkaya, Büyükanıt'ı şunlarla suçlamıştı: * Ali Kaya için, 'Tanırım, iyi çocuktur' sözleriyle adli yargıyı etkilemeye teşebbüs. * Diyarbakır'da 7. Kolordu'da görev yaptığı dönemle ilgili olmak üzere, suç işlemek için örgüt kurmak. * (İşadamı M. Ali Altındağ'ın ifadesini esas alarak), sahte belge düzenlemek. * Görevi kötüye kullanmak. Genelkurmay Genel Sekreterliği, Şemdinli olayları nedeniyle, Van Başsavcılığı'nca orgeneral Büyükanıt ve bazı subaylar hakkında soruşturma açılması talebine ilişkin dosyayla ilgili olarak, Genelkurmay Başkanlığı'nın resmi internet sitesinden yapılan açıklamada şöyle denilmiştir: Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Deniz Baykal, Van Savcılığı'nın Şemdinli olaylarıyla ilgili hazırladığı iddianamede, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt'ın suçlanmasını Türk Silahlı Kuvvetleri'ne karşı "darbe girişimi" ve yargının bu girişime "alet edilmesi" olarak nitelendirdi. Sonuçları Şemdinli'de ölümle sonuçlanan bombalama eyleminin iki askerle bir PKK itirafçısıdan oluşan "çetenin işi" olduğuna karar veren Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi, sanık astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz'i öncelikle çete kurma suçundan bir yıl 11 ay 10'ar gün hapse mahkum etti. Mahkeme, ardından sanıkları Mehmet Zahir Korkmaz'ı öldürmekten 25'er yıl, Seferi Yılmaz'ı öldürmeye teşebbüsten 12'şer yıl, Metin Korkmaz'ı yaralama suçundan altı'şar ay hapis cezasına çarptırdı. Sanıklar toplam 39 yıl beş ay 10'ar gün hapisle cezalandırılmış oldu. Karar duruşmasında avukatının bulunmaması nedeniyle dosyası ayrılan PKK itirafçısı Veysel Ateş de adam öldürmeye tam teşebbüsten 12 yıl altı ay, olası kastla adam öldürmeden 25 yıl, olası kastla adam yaralamadan altı ay, suç işlemek için kurulmuş örgütün üyesi olmaktan bir yıl 10 ay 27 gün olmak üzere toplam 39 yıl 10 ay 27 gün hapis cezasına çarptırıldı. Sanıkların temyiz başvrusu üzerine Yargıtay 1. Ceza Dairesi görevsizlik kararı verdi ve dosyayı terör, örgüt ve devletin birliğini bozmaya yönelik eylem davalarına bakan 9. Daire'ye gönderdi. Yargıtay 9. Ceza Dairesi kararı eksik soruşturma gerekçesiyle bozdu. Ferhat Sarıkaya'nın meslekten men edilmesi Şemdinli iddianamesini hazırlayan Van Cumhuriyet Savcısı Ferhat Sarıkaya, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun 20 Nisan 2006 tarihli kararıyla, "mesleğin şeref ve onurunu ve memuriyet nüfuz ve itibarını bozacak nitelikte görüldüğü" gerekçesiyle ihraç edildi. Şimdilerde Ergenekon davası sanığı olarak tutuklu bulunan Büyük Hukukçular Birliği başkanı Kemal Kerinçsiz ise Sarıkaya hakkında "görevi kötüye kullanmak", "gizliliğin ihlali", "orduyu aşağılama" ve "devletin birliğini bozmak" suçlarından soruşturma yapılması istemiyle Adalet Bakanlığı'na başvurdu fakat ret yanıtı aldı. 2010 Türkiye anayasa değişikliği referandumu ile yapısı değişen HSYK'ya yaptığı başvuru kabul edilerek meslekten ihraç kararı kaldırıldı ve Ankara Cumhuriyet Savcılığına atandı. Dava Van 3. Ağır Ceza Mahkemesinde Uyuşmazlık Mahkemesi 2 Mayıs 2011 tarihinde Şemdinli dava dosyasını Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderdi. Mahkeme 8 Haziran 2012 tarihinde dava sanıkları astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz ile PKK itirafçısı Veysel Ateş hakkında tekrar tutuklama kararı verdi. İlk duruşması 21 Temmuz 2011 tarihinde yapılan davada karar, 10 Ocak 2012 tarihinde çıktı. Buna göre sanıklar adam öldürmek ve adam öldürmeye teşebbüs suçlarını işledikleri gerekçesiyle 39 yıl 10 ay 27'şer gün hapis cezasına çarptırıldı. Literatürde Şemdinli olayları * Aytekin Gezici, Derin Devlet Bagajdan Çıktı: Şemdinli, Akis Kitap, Mart 2006, ISBN 979-975-9129-76-6 * Gültekin Avcı, Karanlık İlişkiler: Susurluk, Şemdinli ve Danıştay Olayının Şifresi, Birey Yayıncılık, Temmuz 2006, ISBN 978-975-264-072-6 * Ömer Lütfi Mete, 28 Şubat'tan Şemdinli'ye Derin Çeteler, Profil Yayıncılık, Nisan 2007, ISBN 978-975-996-063-6 * Saygı Öztürk, Şemdinli'de Olay Var..., Ümit Yayıncılık, Haziran 2006, ISBN 978-975-8572-90-8 Dış bağlantılar * Şemdinli iddianamesi: PDF - Microsoft Word * TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Hakkari Şemdinli İnceleme Raporu

Kaynaklar

Vikipedi

Şemdinli Olayı

9 Kasım

9 Kasım

10 Kasım

Yaşar Büyükanıt ile ilgili iddialar

Kaynaklar

2005'te Türkiye

Hilmi Özkök

Türkiye'de Derin Devlet

PKK saldırıları ve çatışmaları kronolojisi (2000'ler)

D 400

PKK saldırıları ve çatışmaları kronolojisi (1990'lar)

PKK

12 Eylül Darbesi

Şemdinli Olayı

Şemdinli Olayı Hakkında Detaylı Bilgi

9 Kasım

9 Kasım

10 Kasım

Yaşar Büyükanıt ile ilgili iddialar

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

2005'te Türkiye

Hilmi Özkök

Türkiye'de Derin Devlet

PKK saldırıları ve çatışmaları kronolojisi (2000'ler)

D 400

PKK saldırıları ve çatışmaları kronolojisi (1990'lar)

PKK

12 Eylül Darbesi