Şirket-I Hayriye

Kısaca: Boğazdaki yolcu nakliyâtı için yurdumuzda kurulan ilk anonim şirket. Eskiden Boğaziçinin iki yakasında yolcu taşıma birbirinden güzel kayıklarla yapılırdı. Osmanlı oymacılık sanatının ince örnekleriyle süslü piyâde, pazar kayığı, iki çifte, üç çifte vs. adları taşıyan kayıkların ilk ve sonbaharda müşterileri çok olurdu. Gemiler sefere konunca zamanla kayıklar önemini kaybetti. ...devamı ☟

Şirket-i Hayriye İstanbul Boğazındaki yolcu nakliyatı için Türkiye'de kurulan ilk anonim şirket. Boğazdaki yolcu nakliyatı için yurdumuzda kurulan ilk anonim şirket. Eskiden Boğaziçinin iki yakasında yolcu taşıma birbirinden güzel kayıklarla yapılırdı. Osmanlı oymacılık sanatının ince örnekleriyle süslü piyade, pazar kayığı, iki çifte, üç çifte vs. adları taşıyan kayıkların ilk ve sonbaharda müşterileri çok olurdu. Gemiler sefere konunca zamanla kayıklar önemini kaybetti.

Eskiden Boğaziçinin iki yakasında yolcu taşıma birbirinden güzel kayıklarla yapılırdı. Osmanlı oymacılık sanatının ince örnekleriyle süslü piyade, pazar kayığı, iki çifte, üç çifte vs. adları taşıyan kayıkların ilk ve sonbaharda müşterileri çok olurdu. Gemiler sefere konunca zamanla kayıklar önemini kaybetti.

Şirket-i Hayriye 1850 yılında sermayesi, her biri üçer bin kuruş olan 2000 hisse senediyle kuruldu. Sultan Abdülmecid Hanın emriyle devlet ileri gelenleri, nazırlar, zenginler ve halk bu hisse senetlerini satın aldılar. Valide Sultanın 50, Abdülmecid Hanın 100 hisse aldığı, eserlerde kayıtlıdır. Kuruluşu bittikten sonra altı yıl süreyle Antuvan Kalaycıyan ve Agop Bilezikçiyan adındaki iki tüccara ihale edildi. Fakat bu süre tamamlanmadan 1854’te mukavele feshedilerek şirket adına çalıştırılmaya başlandı.

İngiltere’deki Robert White fabrikasına ısmarlanan altı vapur 1853 yılında geldi ve seferlere başladı. Bu vapurların tahmini maliyetleri sekiz bin altın civarındaydı. Yeni vapurlara; Rumeli, Trakya, Göksu, Beylerbeyi, Tophane, Beşiktaş adları verildi. Halkın bu vapurlara rağbeti neticesinde 1858 yılında İstinye, Mirgun, Anadolu, 1859 yılında Kandilli, Beykoz, Sudaver adı konan vapurlar satın alınarak hizmete kondu. Altmış beygir gücünde olan vapurların elektrik ve kaloriferi yoktu. Kamaralarda soba yakılarak ısıtılırdı.

Şirket-i Hayriye vapurlarında öğrenci, memur ve siviller için ayrı ücret tarifeleri uygulanıyordu. Yedi yaşından küçük çocuklardan ücret alınmazdı. 1860 yılındaki Şirket-i Hayriye yolcu tarifesine göre İstanbul’dan Kandilli’ye hizmetçisiyle gidecek bir şahsın aylık ödeyeceği ücret 250 kuruştu. Uzak iskeleler için böyle iki kişinin ödediği aylık ücret ise 300 kuruştu.

Şirket, 1868’de İngiltere’den getirttiği bir arabalı vapurla Kabataş-Üsküdar arasında seferlere başladı. Çalışma sahasını gün geçtikçe genişleten Şirket-i Hayriye, İzmit’ten sonra 1904’te Tekirdağ’a da vapur işletmeye başladı. Cumhuriyet kurulduktan sonra da faaliyetine devam eden şirket, 19 Haziran 1944’te, üyelerini olağanüstü bir toplantıya çağırdı. Bu toplantıdan sonra, şirketin Ulaştırma Bakanlığına devri kararlaştırıldı. Alınan karar gereğince, 12 Mayıs 1944 tarihinden itibaren Ulaştırma Bakanlığına devredildi. Böylece 94 yıllık bir geçmişi olan Şirket-i Hayriye, fiilen 1 Temmuz 1944’ten itibaren Deniz Yolları İdaresine geçmiş oluyordu. Bu gemiler, uzun zaman deniz yollarında kullanıldıktan sonra, daha modernleriyle değiştirildi.

Ayrıca Bakınız

Osmanlı Devleti Kurumları

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Hafız Vehbi Efendi
6 yıl önce

İstanbul) Şirket-i Hayriye nin 22 Mayıs 1896 tarihinde atanan müdürüdür. Görev süresince reform niteliğinde yenilikler yapmıştır. Şirket-i Hayriye müdürü...

Haliç-i Dersaadet Şirket-i Hayriyesi
6 yıl önce

kurulu bulunan Haliç Vapurları Şirketi 1941’de ve Boğaz hattında vapur işletmek üzere 1851’de kurulmuş olan Şirket-i Hayriye 1945'te kamulaştırılarak bütün...

Kuzguncuk İskelesi
3 yıl önce

iskeledir. 19. yüzyıl sonlarında veya 20. yüzyıl başlarında ilk iskele Şirket-i Hayriye tarafından inşa ettirilmiştir. 1865 veya 1866 yılında bir yangın sırasında...

Hüseyin Haki Efendi
6 yıl önce

Dünyanın ilk arabalı vapuru olan “Suhulet”i ülkemize kazandırdı. Şirket-i Hayriye resmî sitesi* Şirket-i Hayriye20 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine...

Münir Ertegün
3 yıl önce

Tekkesi Şeyhi İbrahim Edhem Efendi'nin kızı Ayşe Hamide Hanım'dır. Şirket-i Hayriye idarecilerinden Rüstem Bey'in kızı, Dâr'ül Muallimât'tan (Kadın öğretmen...

Münir Ertegün, 1883, 1934, 1944, 1946, ABD, Ahmet Ertegün, Ankara, Atatürk, Babıİ¢li, Bern
1851
3 yıl önce

17 Ocak - Şirket-i Hayriye kuruldu 1 Mart - Victor Hugo Fransa Ulusal Kongresi'nde ilk kez "Avrupa Birleşik Devletleri" terimini kullandı. 11 Mart – Giuseppe...

1851, 18. yüzyıl, 1846, 1847, 1848, 1849, 1850, 1852, 1853, 1854, 1855
Vedat Günyol
3 yıl önce

1941’de Cemal Nadir ve Arkadaş adlı haftalık çocuk dergisini yayınladı. Şirket-i Hayriye ve Yücel dergilerinde çevirmenlik yaptı. İstanbul Hukuk Fakültesi'nde...

Vedat Günyol, 1911, 2004, 6 Mart, 9 Temmuz, Adnan Adıvar, Azra Erhat, Halide Edip Adıvar, Halikarnas Balıkçısı, Sabahattin Eyüboğlu, Vedat Günyol Deneme Ödülü
Kamondo Ailesi
6 yıl önce

Kamondo ve Şürekası unvanlı banka, Şirket-i Hayriye ve Dersaadet Tramvay Şirketi'ne ortaklıkları, Altıncı Daire-i Belediye'nin kuruluşuna verdikleri katkılar...

Kamondo Ailesi, Anıt mezar, Avrupa, Banka, Belediye, Engizisyon, Eğitim, Hasköy, II. Dünya Savaşı, Kamondo Merdivenleri, Karaköy