Adlandırma ve Sınıflandırma (Biyoloji)

düzenle|Şubat 2007

Canlıların bugün herbirinin birer bilimsel adı vardır. Hayvanların isimlendirilmesi zoolojik nomenklatür, bitkiler botanik nomenklatürü, bakteriler ise bakteriyolojik nomenklatür sistemine göre isimlendirilir. Her nomenklatür sistemi diğerinden bağımsızdır. Zoolojik isimlendirme sisteminin başlangıç tarihi 1 Ocak 1758 dir. Bundan önceki tarihlerde yapılmış tanım ve isimlendirmelerin hepsi, bugün geçerli değildir.

Binominal nomenklatür, ikili isimlendirme sistemidir. Yani bir tür en az iki isim kullanılanark isimlendirilir. Birinci isim tür, ikinci ise cins kategorisindeki taksonu ifade eder. Binominal isimlendirme Linnaeus ile 1758 tarihlerinde başlatılmış olup, önceki tarihlerde isimler ya uninominal, ya da plurinominal idi. Şimdiki sistemde sadece cins ve familya kategorilerindeki taksonlar adlandırılırken tek isim kullanılır (uninominal).

Bilimsel isimler Latince veya latinceleştirilmiş kelimeler olup en az iki harften meydana gelir ve daima latin harfleriyle yazılır. Şu harfler bilimsel isimlerde kullanılamaz: í¤,í©,í¨,a,ö,ü,ç,ş,ı,ê,íŸ gibi. Cins ve familya kategorisindeki isimler daima büyük harfle, buna karşılık tür ve alttür isimleri küçük harfle başlar. Bilimsel isimler iki adet ise birincisi cins, ikincisi ise türü ifade eder. Üç isimli ise üçüncüsü alttüre aittir. İsimlerin sağında yer alan şahıs soyadları, o taksonun bilimsel isminin yazarını işaret eder. Soyadının sağında yer alan tarih ise ismin yayınlandığı yılı gösterir. Soyadı ie tarih arasında daima virgül bulunur. Bir taksonun bilimsel adı bazen birden fazla sayıda yazar tarafından ortak olarak teklif edilmiş olabilir. Bu durumda, taksonun sağında iki, üç veya daha fazla sayıda yazar soyadı bulunabilir.

Örnek: ``Polyommatus aphnis`` Denis & Schiffermüller,1775.

  • Tür: ``Culex affinis`` Stephens,1825
  • Alttür:`` Plebejus argus orientalis`` Tutt,1911
  • Cins: ``Lycaena`` Fabricius,1807
  • Familya: Noctuidae Latreille,1802
  • Takım: Lepidoptera Linnaeus,1758


Familya`dan daha yukarı kategorilerde teklif edilecektaksonlar için herhangi bir kural bulunmamaktadır. Yani, bir takım ismi sadece çoğul, latince bir bilimsel isimdir. Familya isimleri ise, çoğul olmasının yanısıra belirli bir son eki taşıması gereklidir. Ayrıca familya adı mutlaka belli bir cins adına dayandırılarak türetilmelidir. Noctuidae familyası ``Noctua``, Pierinae altfamilyası Pieris, ``Polyommatini tribus`` ise ``Polyommatus`` cinsine dayalı olarak kurulur. Bir takım ismi herhangi bir familya veya cinse dayalı teklif edilmez.

Familya kategorisi zooloji ve botanikte farklı biçimde ve çeşitli alt kategorilere ayrılır. Bunların bilimsel isimleri nominatif (yalın) ve plural (çoğul) olup, birbirlerinden ayırdedilebilmeleri ancak taşıdıkları son ekleri dikkate alınarak mümkündür. Bu kategoride bilimsel isimler daima büyük harfle başlar.

bgcolor=`#COFOFO`
Kategori son ekler örnek
| -(o)idea || Noctuoidea
| -idae || Noctuidae
| -inae || Noctuinae
|   || Noctua


Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Bilimsel sınıflandırma
3 yıl önce

Bilimsel sınıflandırma veya biyolojik sınıflandırma, biyologların yaşayan veya soyu tükenmiş canlılara ait türleri nasıl gruplandıracaklarına veya kategorize...

Biyoloji, Bilim, Taksonomi, Canlılar
Taksonomi
3 yıl önce

«düzenleme», ve νομία nomia, «yöntem») biyoloji'de sınıflandırma bilimi. canlıların sınıflandırılması ve bu sınıflandırmada kullanılan kural ve prensipler...

Taksonomi, Anatomi, Bakteriyoloji, Biyocoğrafya, Biyofizik, Biyokimya, Biyoloji, Biyometri, Botanik, Cins, Deniz biyolojisi
Epitet
3 yıl önce

levantis (Akdeniz Köstebeği) ^ Biyolojik sınıflandırma ve isimlendirme İstanbul Üniversitesi. ^ "epitet." Biyoloji Terimleri Sözlüğü. 1998. Türk Dil Kurumu...

Carl Linnaeus
3 yıl önce

değiştirmemiştir. Bilimsel sınıflandırma ^ Kahya, E. ve Öner, M. (2007), Biyoloji Tarihi, İstanbul: İmge. ^ Theodorides, J. (1993) Biyoloji Tarihi, (T. Tunçdoğan...

Carl Linnaeus, 10 Ocak, 1707, 1778, 23 Mayıs, Bilimsel sınıflandırma, Biyoloji, Botanik, Cins, Coğrafya, Etnoloji
Sınıf (Biyoloji)
3 yıl önce

Varyete (Varietas) Daha sonraları Linné, bitki ve hayvanların isimlendirilmesi için ikili adlandırma (binomial nomenklatür) yani, 2 sözcükten oluşan...

Sınıf (biyoloji), Binomial nomenklatür, Carl von Linní©, Latince, í‚lem (biyoloji), İngilizce, Filogenetik, Systema Naturae
Alt tür
3 yıl önce

Biyolojik sınıflandırmada alt tür, bir türün dağılım alanı içinde farklı bölümlenmelerde yaşayan ve birbirlerinden morfolojik özelliklerinin farklılıkları...

Alt tür, Botanik, Gen, Zooloji, Populusyon
Biyoloji Tarihi
3 yıl önce

Biyoloji tarihinde antik çağlardan günümüze yaşayan dünyanın incelenmesi ele alınmaktadır. Her ne kadar biyoloji kavramı belirli bir bilimsel alan olarak...

EC numarası
3 yıl önce

katalizledikleri kimyasal reaksiyonlarına bağlı bir numaralandırma sistemidir. Enzim adlandırma sistemi sonucunda her EC numarası ona karsılık gelen enzim için bir isimle...

EC numarası, Brüksel, Elektron, Fonksiyonel grup, Hidrolaz, Hidroliz, Lipaz, İzomer, Mutaz, Ligaz, Adenosine triphosphate