İlk ve orta öğrenimini Kayseri'de tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi. Edirne Erkek Öğretmen Okulu ve Kırıkkale Lisesi’nde öğretmenlik yaptıktan sonra 1979 yılında Üniversitesi Yüksek Öğretmen Okulu'na atandı. 1977'de "1920/1928 Yılları Arasında Yazılan Romanlarda Batıl İtikatlar ve Boş Taassup" isimli yüksek lisans tezini, 1982 yılında "İkinci Meşrutiyet Tiyatrosu'nda İçtimai Meseleler" isimli doktora tezini tamamladı.
1984 yılında Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bölümü'ne yardımcı doçent olarak atandı. 1986 yılında Rotterdam Eğitim Fakültesi'nde öğretim üyesi olarak çalıştı. 1987 yılında Gazi Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu Müdür Yardımcısı ve Radyo Televizyon Bölüm Başkanı olarak görev yaptı. Aynı yıl içinde UNESCO Milli Komitesi üyeliğinde bulundu.
1989'da Bağdat Üniversitesi Diller Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde misafir öğretim üyesi olarak çalıştı. Bu sırada İngiltere’de Eastbourne’de dil ve eğitim çalışmalarına katıldı. (Haziran/Eylül 1990)
Birinci Körfez Harekatı öncesi 1991'de geri dönerek Gazi Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu'ndaki müdür yardımcılığı görevine devam etti. 1991'de bu görevinden ayrılıp Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bölümü'ndeki görevine döndü ve aynı yıl doçent oldu.
Gazi Eğitim Fakültesi'nde Dekan Yardımcısı, Gazi Üniversitesi bünyesinde yeni kurulan Eğitim Bilimleri Enstitüsü'nde Müdür Yardımcısı olarak görev yaptı. 1993'te Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi'nde Müdür Yardımcısı ve müdür vekili olarak çalıştı. 1994 yılında aynı kuruma müdür olarak atandı. Giessen Üniversitesi Germanistik Bölümü ile Gazi Eğitim Fakültesi arasında yürütülen “İki Dilli Öğretmen Projesi”nin yöneticisi ve yeni yapılanma sonra Türkçe Öğretmenliği Bölümünün Kurucu Bölüm Başkanlığı görevlerinde bulundu. 1997 yılında profesör oldu. 1998-2001 yılları arasında Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı olarak görev yaptı. 1994-2005 yılları arasında ise Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Araştırma Merkezi yöneticiliğinde bulundu. 2006 itibariyle Abant İzzet Baysal Üniversitesi Rektör yardımcılığı ve Fen Edebiyat Fakültesi dekanlık görevlerinde bulundu. Şubat 2008'de hem Rektör yardımcılığından hem Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanlığından ayrıldı. Bu görevlerin dışında Prof. Dr. Alemdar Yalçın Türkiye Bilimsel ve Kültürel Araştırmalar Merkezi(TÜBİKAM) Başkanı olarak çalışmalarını sürdürüyor.
Gazeteci Tuncay Özkan'ın kurduğu, Biz kaç kişiyiz? Hareketinin öncülerinden olan Alemdar Yalçın, Yeni Parti'de Genel Başkan Yardımcısı olarak görev almaktayken 2009 yılında Zeki Sezer'in DSP Genel Başkanlığından istifa etmesinden sonra Rahşan Ecevit'in desteği ile DSP Genel Başkanalığına aday olmuş; fakat olağanüstü kurultayda Masum Türker'in gerisinde kalarak, genel başkanlığa seçilememiştir.