Burun estetik olarak en önemli organlardan biridir. Aynı zamanda birçok görevi vardır. Solunum sistemimizin başlangıç noktasıdır. Koku almaya yarar. Sesimizin bize özel olmasını sağlar. İnsan vucudunun dış dünyaya açılan kapılarından biridir. Tüm bu fonksiyonlar ve estetik görüntü karşılıklı birbirleri ile etkileşim halindedir. Bu sebepten burun içi ve dışı ile bir bütün olarak ele alınması gereken bir organdır. Estetik sorunların fonksiyonel sorunlardan ayrı olduğunu ve ayrı tedavilere ihtiyacı olduğunu düşünmek yanlış olur. “Burnun estetiği kötü ise genellikle fonksiyonları da kötüdür.” Tam tersi bir burunda nefes almayı engelleyen bir eğrilik varsa ameliyat ile bu eğrilik giderilmeden estetik bir sonuç elde etmek mümkün olmaz.
Burun ameliyatı ile yapılan işlem kıkırdak ve kemiklerin yapısını değiştirerek burna yeniden şekil vermektir. Bunun için bazen kemikleri ve kıkırdakları azaltmak bazen de tam tersine eksik yerlerini tamamlamak ve şekillerini değiştirmek gerekir.
Güzel bir burun orantılı ama ben varım diyen burundur. Doğuştan güzel olan burunlara bakın hepsi de yüzde silik durmazlar, ön plandadırlar. Maalesef güzel burun yapmak adına bazen burun yüzde orantısız hale getiriliyor yani aşırı küçültülüyor. Burun yüzdeki hakimiyetini kaybediyor. Yüzde kaybolup gidiyor. Küçük burun isteği ile gelen hastalara hep bunu anlatıyorum.
Estetik burun ameliyat ile ben özellikle bu uyumu yakalamaya çalışıyorum. Bu uyumdan kopmamak kaydı ile hastalara farklı alternatif burunlar sunuyorum. Çünkü hiç bir şeyde olmadığı gibi burun estetiğinde de mutlak doğru yoktur. Estetik anlamda güzel bir burun,hangi açıdan bakılrsa bakılsın güzel duran bir burundur. Yan(profil)dan görünüm önemlidir ama yetmez önden de güzel durmalı, bu ikisi yetmez altdan da güzel durmalıdır. Yandan güzelmiş gibi duran bir burun önden çok kötü durabilir veya önden iyi görünen bir burun yandan kötü olabilir. Maalesef bizde hep profil önemliymiş gibi gösterilir. Ön ve yan görünüm üzerinde pek durulmaz. Benim estetik burun anlayışımda karşıdan bakış büyük önem taşır. Çünkü günlük hayatta insanlar bize hep karşıdan görür, aynada da kendimizi hep önden görürüz.
Hekimin burun estetiğinde başarılı olabilmesi için ameliyat öncesi için dikkat etmesi gereken üç önemli husus vardır;
* Burnu analiz etmek,
* Burnu iyi analiz etmek,
* Burnu çok iyi analiz etmek.
Analizden kasıt tüm deformiteleri, sorunları en ince detayına kadar tesbit etmektir. Küçük bile olsa detayları atlamamaktır. Kendi adıma analize bir ameliyat süresi kadar vakit harcadığım olur. Şunu hiç unutmamak gerekir küçük şeyler aslında büyük şeylerdir. Her insana aynı burnu yapmamak yani yüze göre burun yapmak çok önemlidir. Çünkü birine yakışan burun diğerine yakışmaz.
Başarılı bir burun ameliyatı:
Estetik olarak burun şeklinin kişinin yüz özelliklerine göre planlanması şart. Naturel olmalı,yüzünüzün diğer yapıları ile uyumlu olmalı. Sizi hiç tanımayan birisi burnunuzun estetikli olduğunu anlamamalı. Ameliyat olduğunuzu bilen yakın çevreniz ise pozitif değişimi farketmeli. Nefes alamama şikayetleri varsa o da aynı anda çözülmelidir. Uzun dönemde burunda çökmeler, eğrilikler olmamalı. Başarılı bir ameliyat sonrası şişlikler dağıldıktan sonra burun yüze iyice oturur. Kişi sonuç doğal olduğu için asla yeni halini yadırgamaz kolaylıkla adapte olur. Hatta çoğu kişiler eski burnunu bile unutur. İyi yapılmış bir burun kişinin önce bakışlarının ortaya çıkmasına yol açar. İfade berraklaşır daha sonra yüzün diğer güzellikleri ortaya çıkar. Bozuk bir burun insana sert sinirli bir ifade verirken iyi yapılmış bir burun sonrası daha sevecen bir ifade ortaya çıkar, başarılı bir ameliyat sonrası kişinin ruhsal yapısında bile olumlu değişmeler olur. Kendini ifade edebilme ve özgüveni artar, hayata daha pozitif bakar.Rhionplasty'de kullanılan ameliyat teknikleri
Açık teknik
1930'lardan beri uygulanan bir ameliyat yöntemidir. Açık burun ameliyatında (¨external¨ yada ¨open rhinoplasty¨), her iki burun deliği içindeki kesiler, burun delikleri arasında kalan kısıma yapılan bir kesi ile birleştirilir. Böylece burun ucundaki cilt bir kapak gibi kaldırılabilir ve kapalı yönteme göre çok daha iyi bir görüş sağlanabilir. Açık burun ameliyatı, kıkırdak ve kemik yapıların daha çok görülerek yapıldığı bir ameliyattır. Açık burun ameliyatında görünür bir yere kesi yapılsa da farkedilir bir iz kalmamaktadır.Açık tekniği uygulanmasını gerektiren hususlar;
- Burun ucunda asimetri varsa.
- Burun ucu ve kanatları fazlaca şişkinse (bulbous nasal tip).
- Burun ucu çok uzunsa yada kısa ise.
- Burun kanatlarını oluşturan kıkırdaklarda şekil bozukluğu varsa.
- Burun ucunun desteği zayıfsa.
- Burunda ciddi eğiklik varsa (crooked nose).
- Burun ortasındaki kıkırdakta ciddi eğrilik varsa (crooked septum).
- Nasal valve dediğimiz yapıda fonksiyonel yetersizlik yada darlık varsa.
- Burun orta kısımda bulunan kıkırdakta iki burun deliğini birleştiren delik oluşmuşsa (septal perforasyon).
- Burun sırtına, kanatlara, septuma yada diğer kısımlara kıkırdak yaması konacaksa (tip graft, columellar graft, spreader graft).
- Burun tümörlerinde.
- Konjenital deformitelerde (dudak-yarığında).
- Travmaya bağlı ciddi deformitelerde.
- Sekonder rinoplastide.
- Sarı yada siyah ırkdan insanlara yapılan burun estetiğinde.
Kapalı teknik
Kapalı burun estetiği (¨endonasal¨ yada ¨closed rhinoplasty¨), sadece burun delikleri içine yapılan bir kesiden girilerek gerçekleştirilen bir ameliyattır. Bu yöntemde burun dışında hiç bir iz kalmaz ve ameliyat daha çok kemik ve kıkırdak yapılar görülmeden, elle hissederek yapılır.Kapalı tekniğin yapılmasını gerektiren hususlar;
- Hasta daha önce burun ameliyatı geçirmemişse.
- Estetik cerrahiBurun kanatlarında ve burun ucunda düzeltme yapılmayacaksa.
- Estetik cerrahiBurunda çok ciddi bir eğrilik yoksa.
- Estetik cerrahiBurunda sadece hump (kemer) alınması gibi sınırlı bir işlem yapılacaksa.
Ameliyat'a uygun kişiler
Rinoplasti, genellikle kızlarda 16-17; erkeklerde 17-18 yaşından önce yapılmaz. Bu yaş sınırı, kişinin ameliyat için gerekli fiziksel ve ruhsal olgunluğa erişmesi için önemlidir. Yüz ve dolayısıyla burun gelişimi ancak bu yaşlarda tamamlanır; kişi kendisi hakkında böyle bir karar verecek psikolojik olgunluğa erişir. Kişi sağlıklı olduğu sürece bu ameliyat için bir üst yaş sınırı yoktur. Hatta ileri yaşlarda yüz germe gibi diğer gençleştirme ameliyatları ile birlikte yapılabilir. Ayrıca kişinin hür iradesi ile ameliyata karar vermiş olması da önemlidir. Başkalarının telkini ile estetik ameliyat olmak son derece büyük bir hatadır. Böyle ameliyat olan hastalar genellikle hayal kırıklığına uğrarlar ve sonuçtan tatmin olmazlar.Ameliyat sonrası gerçekdışı beklentileriniz olmamalıdır. Ameliyat sonrası görünümünüz daha iyi olur, kendinize özgüveniniz artabilir fakat burun estetiği tek başına çevrenizin size olan tavrında bir değişiklik yaratmaz, sizi daha popüler kılmaz yada beğendiğiniz bir şahsa (bir ünlüye mesela) benzemenizi sağlamaz. Estetik dışı problemleriniz varsa (eşinizle aranız iyi değilse yada çevrenizden beklediğiniz ilgiyi görmüyorsanız vb..) burun ameliyatı olmak çare değildir. Estetik rinoplasti sadece size ,sizin istekleriniz doğrultusunda, daha yüzünüze giden, daha beğeneceğiniz bir burun ve yüz görünümü kazandırır; burnunuzda görünüşünüzü bozduğunu düşündüğünüz kısımların daha göze hoş gelmesini sağlar.
Estetik ameliyat olacak kişilerin yaşları ile ilgili yasal kısıtlamalar da olduğunu hatırlatmalıyım. Bu ameliyatı olacak kişiler 18 yaşından küçük iseler, ancak ebeveynlerin izni ile ameliyat edilebilirler; 18 yaşından büyük kişiler ebeveyn izni olmaksızın ameliyat olabilirler.
Ameliyat olmaya karar verilmiş ise;
Ameliyat öncesi
Hasta muayenesi
Ameliyattan sonraki görüntünüzün nasıl olacağını doktorunuzla ilk görüşmenizde yapılacak bilgisayar çalışmasında görebilirsiniz. Bu çalışma nasıl bir burun istediğinizi, burnunuzun nerelerinden rahatsız olduğunuzu ifade etmenizin en kolay yoludur. Bilgisayarda istediğiniz tüm rötüşlar yapıldıktan sonra rötüşlanmamış resminizle, rötüşlanmış resminiz üstüste getirilerek burnunuzda ne derece değişiklik yapılacağı net olarak görülür. Eğer burun estetiği, profilinizin düzelmesine yeterli gelmiyorsa, ek estetik ameliyatlar yapmak gerekiyorsa bunu rötüşlanmış resminizde görürüz. Örneğin bazı hastaların çenesi çok ufakken burunları çok büyüktür. Bu hastalarda resim üzerinde burun ufaltılır, çene ucu büyütülür. Böylece rinoplasti ile birlikte çene ucunu büyütmenin profili nasıl etkileyeceği görülür. Bir anlamda ameliyatın planı bu çalışma sırasında yapılır ve ameliyatta, planlanan değişiklikler gerçekleştirilir.Ameliyattan önce fizik muayeneniz yapılır, önemli bir hastalığınız yada herhangi bir ilaç allerjiniz varsa bunlara yönelik tetkikler yapılır. Anestezi alacağınız için anestezi uzmanınca değerlendirilip gerekli kan ve idrar tahlilleriniz yapılır. Ameliyattan önce klinik arşivinde saklanmak üzere resimleriniz alınır. Bu resimler ameliyat sonrası görünümünüzü değerlendirebilmek için gereklidir. Estetik burun ameliyatından önce ameliyata hazırlık olarak doktorunuzun vereceği tavsiyelere uymalısınız.
Ameliyat öncesi yapılması gerekenler
- Örneğin sinuzitiniz var ise sinüzitin aktif olduğu dönemlerde estetik burun ameliyatı olmamanız önerilir. Önce sinüzit tedavisi görmelisiniz.
- Estetik cerrahi Sinüzitte olduğu gibi gripli olduğunuz dönemlerde de estetik burun ameliyatı olmanız önerilmez.
- Estetik cerrahi Sigara içiyorsanız en az bir hafta önce sigara içmeyi bırakmış olmalısınız.
- Estetik cerrahi Ameliyattan önceki 48 saat içinde alkol almamalısınız.
- Estetik cerrahi Yine ameliyattan önceki 48 saat içinde spor karşılaşmaları gibi büyük efor sarfettirici aktivitelerden kaçınmanız önerilir.
- Estetik cerrahi Ameliyattan önceki 10 gün içinde aspirin ve benzeri antienflamatuar ilaçları almamış olmalısınız. Bu gibi ilaçlar kanı sulandırarak ameliyattaki kanamayı arttırır.
- Estetik cerrahi Ameliyattan önceki ve sonraki 2 hafta içinde (toplam 4 hafta kadar) sigara içmemelisiniz. Tabii, sigara tiryakilerinin sigarayı pat diye bırakamayacaklarını bildiğimden ben gerçekçi olup, hastalarıma ¨mümkün olduğunca az sigara için¨ diyorum. Sigarayı azaltın ama bu dönemin sigarayı bırakmak için harika bir fırsat olduğunu da unutmayın. Sigaranın ameliyat olmuş kişilerde en çabuk oluşan kötü etkisi yara iyileşmesini bozmasıdır. Özellikle açık yöntemle yapılan burun ameliyatlarında ameliyat izinin en az kalması amaçlandığından sigara içmemeniz çok çok önemlidir. Sigara içen kişilerde yara izi daha belirgin kalabilir.
- Estetik cerrahi Ameliyat olacağınız zaman gömlek gibi önden düğmeli, rahat giyilen kıyafetler giyiniz. Boynu dar kıyafetler burnunuzda alçı varken giyinmenizi zorlaştırır.
- Takı takılmamalı ve makyaj yapılmamalı.
- Eğer ameliyat öğleden önce ise gece 24 ten sonra hiçbir şey yiyip içilmemelidir. Eğer öğleden sonra ise 6 saatlik açlık süresi göz önünde bulundurularak hafif kahvaltı edilebilir.
- Ameliyat saatinden iki saat önce hastahaneye yatılması gerekli tetkiklerin yapılması(labaratuar ve görüntüleme) ve anestezi doktorunuz tarafından değerlendirme için gereklidir.
- Ameliyat sonrası 1 gün boyunca refakatçi ihtiyacınız olacaktır.
Ameliyattan önce alınmaması gerek ilaçlar:
* A.P.C. tablet
* Afebryl tablet
* Alca-C efervesan tablet
* Algo tablet Algo-Bebe tablet
* Alka-Seltzer tablet
* Anacin film tablet
* Anagol tablet
* Asabrin tablet
* Asinpirine tablet
* Aspinal tablet
* Aspirin forte tablet
* Aspirin pluc-C tablet
* Aspirin tablet
* Babyprin tablet
* Coraspin tablet
* Dispiril efervesan tablet
* Doleon PH8 enterik tablet
* Dolviran tablet
* Ecopirin tablet
* Fulpen tablet
* İşaspirin tablet (SSK)
* Nötras tablet
* Opon tablet
* PAS tablet
* Pharmaspirin tablet
* Sedergine tablet
Ameliyat
Burun ameliyatları genel anestezi ile yada sedasyon ile (kişi tam uyutulmadan, hafif anestezi ile) yapılabilir (ben genel anestezi ile, hastayı tam uyutarak ameliyat etmeyi tercih ediyorum). Ameliyat sabahı hastaneye aç karna gelmelisiniz. Ameliyattan önceki en az 4 saat katı gıda, en az 2 saat sıvı gıda almamış olunmalı. Odanızda damar yolu açılır, serum takılır ve halk arasında cesaret iğnesi denen rahatlatıcı bir iğne yapılır. Bu sayede ameliyata heyecansız girmeniz sağlanır. Narkoz verildikten sonra gerekli hazırlıklar yapılır ve ameliyata başlanır. Ameliyat burun delikleri içinden yapıldığı için dışarıdan görülebilecek bir iz kalmaz. Sadece açık yöntem ile yapılan ameliyatlarda iki burun deliği arasında kalan kısımada kesi yapılmaktadır, fakat buraya atılan ince dikişler, yara iyileştikten sonra genellikle görülebilen bir iz bırakmazlar. Burun estetiğinde kalan izler tamamen burun delikleri içinde kaldığından bu ameliyatın tamamen izsiz gerçekleştirildiğini söylenebilir. Ameliyat genellikle 1,5-2 saat sürer. Öncelikle burun içine ve çevresine kanamayı azaltıcı bir iğne yapılır. Bu ilacın etkisini göstermesi 10 dakika alır. Bu sırada burun içi temizlenir, antiseptik solusyonla silinir ve burun kılları kısaltılır. Bazı cerrahlar bu kılları bistüri ile kazırlar ve tamamen temizlerler (bistüri ile kazındığında burun içi kılları daha gür çıktığından kimi doktorlar kılları temizlerken, bistüri yerine sadece makas kullanır). Burun kılları kısaltıldıktan sonra 10 dakika tamamlanınca ameliyata başlanır. Ameliyat sırasında burun kemiklerine şekil verebilmek ve fazla kemik kısımlarını almak için burun kemikleri uygun noktalardan kontrollü olarak kırılır.Kemik ve kıkırdak yapıya istenen şekil verildikten sonra burun içine konan tamponlar ve burun üzerine konan splint ile verilen şeklin korunması sağlanır (yalnız çok eğri, ileri derecede şekil bozukluğu olan burunlarda splint yerine büyük alçı uygulamak gerekir). Splint konulduğunda değiştirilmesi gerekmiyor ve bir haftanın sonunda alınıyor. Alçı konulduğunda ise 4 gün sonra değiştirilmesi, 7.-8. günde alınması gerekiyor. Tamponlar ve splint doktorunuzun uygun gördüğü zamanda alınır; genellikle bir-iki gün sonra tamponlar, birinci hafta sonunda splint alınır. Splint alındıktan sonra ince flasterler ile geçici bir splint daha yapılır, bu splintde bir kaç gün sonra alınır. Tamponların alınması ve splint değişimi sanıldığı gibi ağrılı bir işlem değildir. Bir çok hasta ameliyat kadar ¨tamponlar alınırken duyacağı acıdan¨ da korktuğunu ifade ediyor. Bugün uygulanan tekniklerle tamponlar çekilirken eskisi gibi ağrı duyulmamaktadır. Bu durumu şöyle özetleyebilirim. Eskiden uygulanan rinoplasti tekniklerinde burun içinde, burun deliğinin tavanı boyunca uzun bir yara oluşuyordu. Burun içini bir tünel gibi düşünürseniz, tünelin tavanında boydan boya bir kesi oluşuyordu; konan tampon buradaki yaraya yapıştığı için çekilirken ağrı da oluyordu, kanama da.. Günümüzdeki tekniklerde artık bu uzun kesi yapılmamaktadır. Burun içini yine bir tünel gibi düşünürseniz, tünelin tavanında herhangi bir kesi olmadığı için tamponların alınması çok kolay olmakta, tamponlar alınırken acı duyulmamakta ve bir iki damla dışında kanama olmamaktadır.
- Ameliyat sonrası 4 gün uyurken ve dinlenirken baş yüksek pozisyonda (iki yastık) yatılmalıdır.
- En az iki gün göz çevresine 15 dakika aralıklarla buz tatbiki yüzünüzde oluşacak morluk ve şişlikleri azaltacaktır. Buz uygulaması sırasında alçı korunmalıdır.
- Ameliyattan hemen sonra şişlik ve morluk çok olmamasına rağmen, takip eden 2. ve 3. günlerde şişlik ve morluk artabilir. Endişeye kapılmayın. Sonrasında hızla bu şikayetleriniz azalacaktır.
- Rinoplasti sonrası ağrı çok sık rastlanılan bir şikayet değildir. Eğer ağrınız olursa, size verilen reçetedeki ağrı kesiciyi 3 saatte bir alabilirsiniz. Eğer ağrınız yok ise ağrı kesici kullanmayın.
- Eğer burun tamponu kullanılmış ise tampona ait nezle benzeri şikayetler olabilir. Tamponunuz alındıktan sonra bu şikayetiniz geçecektir.
- Burunda tampon 1 – 3 gün kalabilir. Tampon alma ağrısız bir işlemdir.
- 4 gün katı, kuru ve sıcak yiyeceklerden sakının.
- Sıcak katı gıdalardan sakının ve sulu, yumuşak, fazla çiğneme hareketi gerektirmeyen ılık veya soğuk gıdaları tercih edin.
- İlk 4 gün aşırı mimikten ( ıkınma, gülme, ağlama, bağırma, esneme gibi) sakının.
- İki, dört gün burundan kanlı sızma seklinde akıntınız olabilir. Sızıntıyı zaman, zaman dokunma tarzında silebilirsiniz. Silerken zorlamayın, örselemeyin.
- Üç hafta sümkürmek ve hapşırmaktan sakının.
- Ameliyat sonrası ikinci gün ılık duş alabilirsiniz. Alçınız özel olduğu için ıslanabilir.
- İlk dört gün burun deliklerinde oluşacak kabuklanmayı önlemek için günde 3 – 4 kez kulak temizlik çöpünün pamuklu kısmı oksijenli suya batırılarak burnun içi temizlenebilir. Pamuklu kısımdan fazlasını burna sokmayın.
- Üç hafta boyunca aşırı fiziksel aktivitelerden (yüzme, aerobik, jogging, bisiklet vs) sakının.
- Altı hafta burnunuzu darbeden kuruyun.
- İlk 4 hafta gözlük kullanmayın.
- Ameliyat sonrası burun cildiniz güneş ışığına karşı hassastır. Bu nedenle 8 hafta burnunuzu güneşten koruyun (solarium, güneşlenme).Uzun süreli güneşte kalmak gerektiğinde güneş koruyucu faktör (SPF-28) içeren kremler kullanılabilir.
- Lütfen dikişleriniz alınıp, yaralarınız iyileştikten sonra doktorunuzla iletişiminizi kesmeyiniz. Ameliyattan sonra 6. ayda ve 1. yılda mutlaka doktorunuza kontrole gidiniz.
- Ameliyatınızla ilgili herhangi bir sorununuz olduğu taktirde ilk olarak kendi doktorunuza başvurunuz. Estetik ameliyat olmuş ve ameliyat sonucunda pürüzler olan hastaların en sık yaptıkları hata, kendi doktorlarına kontrole gitmemeleri; başka bir doktora başvurmaları ve sabırsız olmalarıdır. Her ameliyatın kendine göre bazı riskleri vardır ve ameliyat sonunda bazı istenmeyen sonuçlar, pürüzler oluşabilir. Genellikle bu pürüzler, ufak revizyonlarla düzeltilebilecek sorunlardır.
Tarihi
Hernekadar burun ile ilgili ameliyatlar Milattan Önce 500. yıla kadar gitmekte ise de modern anlamda burun ameliyatları 18. yüzyılda gelişmeye başlamıştır. 1898 de J. Joseph kozmetik amaçlı burun küçültme işlemini gerçekleştirmiştir. O tarihten sonra bu konuya pek çok katkılar yapılmış ve günümüzdeki modern burun estetiği (rhinoplasty) tekniklerine ulaşılmıştır. Detaylı bilgiye Plastik cerrahi'ye tıklayarak ulaşabilirsiniz.Bağlantılı
Kaynak:Estetik ve Plastik Cerrahi Uzmanı; Op.Dr. Oytun İDİL,www.kozmetikcerrahi.com