Türkçe Bilgi: Dalmaçya

Dalmaçya Alm. Dalmatien (pl), Fr. Dalmatie (f), İng. Dalmatia. Hırvatistan’da Adriya Denizi boyunca uzanan dar bir kara parçası. İstria Yarımadasından başlayıp kuzeyde Cattaro Körfezine ulaşır. Kıyı boyunca yer alan irili ufaklı adaları da içine alır. Ülke topraklarının çoğu bir platodan meydana gelmektedir. Platonun üstünde Dinarik Alpleri Sıradağları bulunmaktadır.

Dalmaçya toprakları 1918 yılına kadar Avusturya idaresinde bulunuyordu ve yüzölçümü 12.830 km2 idi. Yaklaşık 650.000 nüfusu vardı. Yugoslavya idaresine geçtikten sonra Split ve Dubrovnik adı altında ikiye bölünerek güney ucunda yer alan Kotar’dan ayrılmıştır.

Dalmaçya toprakları jeolojik yapısı bakımından tebeşir ve eosen kalkerleri ihtiva eder. Son derece verimli kırmızı toprakları, hava aşındırmaları sonucu meydana gelmiştir. Zramanja, Krka ve Cetini gibi ırmaklar ülke topraklarını sulamaktadır. Karstik bölgede irili ufaklı pekçok göl yer almaktadır. Ülkenin kıyı kesimlerinde iklim Akdeniz iklimi özelliğini taşır. Riviera ve Yunanistan kıyılarına nisbetle kışları daha ılık, yazları ise daha serindir. Ülkenin iç kısımlarında sert kara iklimi hüküm sürer. Güney bölgesinde yer alan adaları, önde gelen turistik yerlerdir. Bellibaşlı büyük şehirleri olan Split, Dubrovnik, Siberik, Zatar, ülkenin Adriya Denizi kıyılarında yer alırlar ve daha çok deniz yolu ile birbirlerine bağlıdırlar. Ülke ahalisinin çoğunu Sırplar ve Hırvatlar teşkil etmektedir. İtalyan-Venedik kültürü tesiri altındadırlar. Ülke halkı Hıristiyan olup, Katolik mezhebindedirler. Güney kesimlerinde Ortodokslar da bulunmaktadır. Halk genellikle milli kıyafetleriyle dolaşır. 1898 yılına kadar ülkede Dalmatça konuşuluyordu. Günümüzde ise Sırpça ve Hırvatça konuşulmaktadır. Dalmaçya’da tarla ziraati, hayvancılık ve balıkçılık gelişmiş bir vaziyettedir. Başlıca gelirleri ton balıkçılığı ve sünger avcılığıdır. Ayrıca denizcilik, gemicilik, ev sanayi ve yağcılık da oldukça gelişmiştir. Limanları ve adaları işlek olup, askeri savunma bakımından ehemmiyet arz ederler.

Dalmaçya ülkesi, eski çağlarda İllirya’nın bir parçasını teşkil ediyordu. Romalılarla yapılan birçok harplerden sonra, M.Ö. 33 yıllarında Augusta tarafından İllirium bölgesine, Büyük Theodosius zamanında Batı Roma’ya, 489’da Doğu Gotları ülkesine, 526’da da Bizans İmparatorluğuna katılmıştır. Miladi 7. yüzyılda Hırvatların ve Sırpların eline geçen bu ülke sonradan Macarların istilasına uğrayarak elden çıktı. Macarların elindeyken ayrıca Venediklilerin de istilasına uğrayan, 16. yüzyılda Osmanlı mücahitlerinin akınları sonucu iç bölgelerine varıncaya kadar fethedilmiş ise de, 1699’da yapılan Karlofça Antlaşması ve 1718’de yapılan Pasarofça Sözleşmesi sonucu Venediklilerin eline geçmiştir. Daha sonraki devirlerde Avusturya, Fransa ve yine Avusturya’nın eline geçen bu ülke, Birinci Dünya Savaşı sonucu yıkılan Avusturya-Macaristan Devleti elinden çıkarak Yugoslavya ile birleştirildi. 1915 yılında İtalyanlar ülkenin bütün kuzey yarısına sahip çıkmak istemişlerse de, ABD’nin müdahalesi ve yapılan Rapollo Antlaşması ile ancak Zara üzerindeki toprakları ve stratejik önemi olan birkaç adayı alabilmiştir. 1990 senesinden sonra doğu blokunda görülen liberalleşme, Yugoslavya’ya da sıçradı. Yugoslavya’yı meydana getiren cumhuriyetler bağımsızlıklarını ilan ettiler. Dalmaçya, Hırvatistan Cumhuriyeti topraklarında kaldı.

Dalmaçya

Dalmaçya Haritası

İlgili konular

Dalmaçya Resimleri

Dalmaçya Krallığı

Dalmaçya (Roma eyaleti)

Split-Dalmaçya

Dalmaçya köpeği

Diocletianus Sarayı

Julius Nepos

Split

Arnavutluk tarihi