Türkçe Bilgi: deniz mayını

Deniz mayını, askeri uygulamalarda gemi veya denizaltı tahrip etmek amacıyla kullanılan patlayıcı aygıt. Tanım Genellikle özel mayın dökme gemilerinden ya da bazı özel donanımlara sahip uçaklardan atılarak döşenen sulatı mayınları, çelik küre ya da yumurta biçimindedir ve şiddetli patlayıcı maddeler, ateşleme düzeneği ve şamandıra gibi suyun yüzeyinde durmasını sağlayacak kadar hava içerir. Sualtı mayınları dibe demirlenir; mayının su düzeyinin ne kadar altında kalacağı, mayın ile demir arasındaki kablonun uzunluğuna bağlıdır. Herhangi bir gemi mayına yaklaştığında ya da çarptığında mayın patlar ve çevreye, bu arada gemiye çok şiddetli şok dalgaları gönderir. Tahrip gücü yüksek ve maliyeti görece ucuz olan sualtı mayınları etkili bir deniz silahıdır. Saldırıya yönelik olarak döşenen sualtı mayınları, düşman gemilerinin geçebileceği yerlere, özellikle düşman limanlarının içine ya da hemen dışına yerleştirilir. Savunmada ise mayınlar dikkatle ve gizlice, savunulan limanlar ile askeri üslerin yakınlarına dökülür ve düşman gemi ve denizaltılarınca fark edilmemesi için değişik derinliklerde karışık biçimde yerleştirilir. Kimi zaman da sabotajcılar ya da komandolar aracılığıyla gemilerin gövdesine daha sonra uzaktan kumandayla ya da saat aracılığıyla patlatılan mayınlar tutturulur. Tarihçe İlk geliştirildiklerinde mayınlara torpil deniyordu. İlk kumandalı mayın 1843'te ateşli silahlar mucidi Samuel Colt tarafından yapıldı. Colt bir denemede, 8km kadar açıktaki bir gemiyi, kıyıdan uzatılan bir sualtı elektrik kablosunun yardımıyla ateşlenen bir mayınla havaya uçurdu. 1848'de benzer bir aygıt Prusyalılar tarafından Danimarka filosuna karşı kullanıldı. I. Dünya Savaşı'na değin deniz mayınlarında en önemli gelişme Herz boynuzuydu. Bu mayında çarpma esnasında küçük bir şişe kırılıyor, içindeki asit boşalarak bir birincil pilin elektroliti durumuna geliyor ve pil mayının atşelenmesini sağlayan kapsüle (fünye ya da detonatör) elektrik sağlıyordu. Herz boynuzu, şişesi kırılmadığı sürece çok uzun süre bozulmadan kalabiliyordu.

Birinci Dünya Savaşı

Mayın kullanımı I. Dünya Savaşı sırasında arttı: kıyıların savunulması dışında, özellikle denizaltılara karşı oluşturulan mayın tarlaları biçiminde kullanıldı. Herhangi bir geminin gövdesi, mayının dış yüzeyindeki dört ya da beş antenden birine çarptığında, mayın infilak etdiyordu; bunlar genellikle 100–200kg'lık imla hakkına sahip "halatlı ve demirli" mayın tipleriyidi. Serseri mayınlar ile özel düzenekler, mayın tarama çalışmalarını bozmada kullanılıyordu. Mayınlar özellikle Kuzey Denizi'nde (Britanyalılar tarafından Norveç ile İskoçya arasına dökülen 100.000 mayın) ve Akdeniz'de (Otranto Boğazı ve Çanakkale Boğazı) kullanılmıştı. 1914'den 1918'e kadar Müttefikler, mayınlar nedeniyle 595 gemi kaybetmiştir. (toplam kaybın yüzde 9'u).

İkinci Dünya Savaşı

II. Dünya Savaşı'nda mayınlar Mihver Devletleri'nin 1.316 gemisini batırdı ve 540 gemide de hasara yol açtı. Britanya ile ABD ve Müttefik Devletler, mayınlar yüzünden 1.118 gemi kaybetti. Çeşitleri Sualtı mayınlarında genel olarak üç tür fünye kullanılır; bunlar basınçlı, magnetik ve akustik fünyelerdir. Magnetik mayın, yaklaşan geminin magnetik alanının etkisiyle harekete geçer. Bu mayınlara karşı korunma, geminin magnetik alanının elektronik olarak yok edilmesiyle sağlanır. Basınçlı mayınlarda, sığ sularda hareket halindeki her geminin altında görece düşük basınçlı bir bölgenin bulunması olgusundan yararlanılır. Bu mayınlarda, diyaframla ikiye ayrılmış bir bölme vardır; bölmenin bir tarafı suya açıktır. Suyun basıncında ortaya çıkan ani düşme sonucunda diyafram yerinden oynar ve bölmeniin öteki tarafındaki ateşleme devresini kapatarak mayının patlamasını sağlar. Basınçlı mayınlar yalnızca mayın tarama gemisinden daha büyük gemilerin oluşturduğu basınç farklılıklarına duyarlıdır; bu yüzden toplanarak etkisiz hale getirilmeleri oldukça güçtür. Akustik yani ses etkili mayınlar ise, erimleri içindeki bir gemiden yayılan ses dalgalarını toplayan hidrofonlara dayalı olarak çalışır. Bu tür mayınlar fünyeleri çabuk bozulduğundan kısa ömürlüdür ama sonar ve mikroelektronikle ilişkili yöntemler sayaesinde daha etkili ve daha uzun ömürlü akustik mayınlar da yapılmıştır. Dış bağlantılar * Deniz mayınlarının gelişimi

Kaynaklar

Vikipedi

Deniz Mayını

Birinci Dünya Savaşı

İkinci Dünya Savaşı

Kaynaklar

Deniz mayını

Mayın

Çanakkale Savaşı deniz harekâtları

Alman Deniz Kuvvetleri

Nusret

Türk Deniz Kuvvetleri

Japon Deniz Öz Savunma Kuvvetleri

Deniz feneri

Deniz Mayını

Deniz Mayını Hakkında Detaylı Bilgi

Birinci Dünya Savaşı

İkinci Dünya Savaşı

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Deniz mayını

Mayın

Çanakkale Savaşı deniz harekâtları

Alman Deniz Kuvvetleri

Nusret

Türk Deniz Kuvvetleri

Japon Deniz Öz Savunma Kuvvetleri

Deniz feneri