galba
Osmanlıca galba kelimesinin Türkçe karşılığı.Ağaçları gür ve sık olan koruluk, bahçe. * Pek yüksek ve büyük tepe.
Servius Sulpicius Galba (M.Ö. 24 Aralık, 3 – M.S. 15 Ocak 69), 8 Haziran 68 - 15 Ocak 69 arası Roma İmparatoru, Dört İmparator Yılı`nın ilk imparatoru,
Kökeni ve Yükselişi
Servius Sulpicius Galba olarak , Suetonius`un tabiriyle "Fundi`ye doğru giderken solda" Terracina yakınlarında doğdu.Baba tarafından dedesi ve (" eğitimi bulunduğu yere göre daha seçkin - praetor derecesinin ötesine ilerleyemeyen" ve " büyük ve özenli tarih kitabı yayınlayan", Suetonius`a dayandırılarak), yükselişini önceden gören "Servius Sulpicius Galba"`nın soyundan gelir. ( Suetonius, 4), Galba`nın babası, boyu kısa, sırtı kambur ve vasat bir konuşmacı olduğu halde Konsüllüğe seçildi ama mahkeme kürsüsünde oldukça çalışkandı. Annesi Mummia Achaica, Catulus`un torunu ve Lucius Mummius Achaicus`un torununun kızıdır. Sadece bir çocukları daha vardı, Gaius adında Galba`dan daha yaşlı, servetinin büyük bölümünü çar çur ettiği için Roma`dan kaçan ve kendi döneminde eyaletinden arazi almasına izin vermeyen Tiberius`a suikaste teşebbüs eden bir kardeşi vardı. Babasının 2. karısı Livia Ocellina tarfından evlat edinildi ve imparator olana kadar adı Lucius Livius Ocella olarak kaldı.
Soylu bir aileden geliyordu ve çok zengindi ama doğumla ya da evlatlık edinilmeyle önceki 6 İmparator ile herhangi bir bağı yoktu. Gençliğinde dikkate değer yetenekleriyle saygı gördü ve söylendiğine göre her iki imparator Augustus ve Tiberius gelecekteki şöhretini tahmin etmişlerdi. (Tacitus, ``Annals``, vi. 20; Suet. Galba, 4).
20`de Praetor ve 33`de Konsül oldu, askeri yetenekleri, otoritesi ve tarafsızlığı ile Galya, Germanya, Afrika ve İspanya eyaletlerinde çok ünlendi. Caligula`nın ölümünde , arkadaşlarının İmparatorluk için çaba harcama davetini reddeti ve sadakatla Claudius`a hizmet etti. Nero`nun saltanatını ilk yarısında İmparator tarafından kendisine 61`de Hispania Tarraconensis eyaleti ihsan edilene kadar emekliye ayrıldı.
68 baharında, Galba Nero`nun kendisini öldürtme niyetini ve Julius Vindex`in Galyadaki isyanını öğrendi. Önce Vindex örneğini takip etmeye meyilliydi ama bozgun ve ölüm`den ikincisi tereddütünü arttırdı. Haberlere göre Praetorian Prefect`i Nymphidius Sabinus Galba`nın ruhunu canlandırmak için destek olmuştu. Şimdiye kadar kendini sadece Roma Senatosu`nun legate`si ve Romalı olarak çağırmaya cüret etmişti; Nero suikastının ardından ``Sezar`` ünvanını aldı ve doğruca Roma`ya hareket etti.
Nero`nun ölümünün ardından, Nymphidius Sabinus, Galba`nın gelişinden önce onu yakalamak için güç aradı ama Praetorian Muhafızların sadakatını kazanamadı ve akabinde öldürüldü. Galba`nın Ekimde şehre yaklaşması üzerine, Galba askerlerin bahşis taleplerini dinledi ve onlardan bir çoğunu öldürerek cevap verdi.
Yönetimi ve Düşüşü
Kısa saltanatında Galba`nın ilgilendiği ilk şey devletin mali yapısını düzültmekti ve bunu sonlandırmak için bir çok popüler olmayan yöntem üstlenmek zorunda kaldı, en tehlikeli olanı da kendi adına Praetorian`lara söz verilmiş olan ödülü reddetmesiydi. Galba, askerlerin sadakatları için rüşvet almak istemeleri fikrini küçümsedi. İlaveten pintiliği ve ihtişam ve teşhir`den hoşlanmayışı ile ayak takımının nefretini kazandı. İlerlemiş yaşı gücünü tüketiyordu ve tamamen gözdelerinin eline düştü. Bunların üçü de, Galba`nın Konsül arkadaşı Titus Vinius, Praetorian muhafızların komutanı Cornelius Laco ve Galba`nın azledilmiş kölesi (freedman) Icelus Marcianus, söylendiğine göre imparatorluğu perde arksından yönetiyorlardı. Bu üçlü Galba üzerindeki etkileri nedeniyle "üç pedagoglar" olarak adlandırılıyorlardı. Tüm bunlar yeni imparatorun popülaritesini tüketiyordu. 1 Ocak 69`da Germania Superior daki iki lejyon Galba`ya sadakat için yemin etmeyi reddettiler ve heykelini devirdiler , yeni imparator seçimi talebinde bulundular; sonraki gün Germania Inferior askerleri isyan ettiler ve kendi kendilerine imparatorun kim olması gerektiği hakkında karar aldılar ve sonunda eyalet valisi Vitellius`u İmparator ilan ettiler. Bu isyanın patlak vermesi, Galba`yı düşen popülaritesi ve genel hoşnutsuzluk hakkında haberdar etti. Yükselen fırtınayı kontrol edebilmek için L. Calpurnius Piso`yu yardımcısı ve halefi olarak evlatlık edindi. Halk halef seçimini bir korku göstergesi olarak algıladı ve Praetorians kızdılar çünkü bahşişleri gelmeyecekti.M. Salvius Otho, Lusitania valisi ve Galba`nın en eski destekçisi, kendi yerine Pisonun seçilmesine içerledi, hoşnutsuz Praetorian`larla iletişime geçti ve onlar tarafından İmparator olarak kabul edildi. Galba, önce isyancılarla konuşmayı denedi — o kadar zayıftı ki sedye ile taşındı— bir süvari birliği ile buluştu Lacus Curtius yakınlarında boğazı kesilerek öldürüldü. Hemen ardından Piso`da öldürüldü. Plutarch`a göre , son anlarında Galba boynunu uzatarak "Vur!, eğer Romalılar için iyi olcaksa" dedi.
Otho`dan lütuf ve ödül alabilme umudu ile Galba`yı öldürmek için yaklaşık 120 kişi gönüllü oldu. İsimlerinin bir listesi Otho`nun ardından imparator olan Vitellius`un eline geçti ve listedekilerin tümü tek tek idam edildi.
Eyalet valiliğinin son zamanların da Galba, tembel ve duygusuzdu ama, bu diğerlerine göre bir arzu olarak Nero`nun dikkatini çekmedi ya da artan yaşının getirdiği bir zayıflıktı. Tacitus`a göre "eğer asla İmparator olmasaydı herkes onun imparatorluğa layık olduğunu söyleyecekti." ("``omnium consensu capax imperii nisi imperasset``").
Linkler
wikiquote Commons|GalbaBirincil Kaynaklar
- Galba.net:Galba`nın mirasının tekrar aranması
- Life of Galba (Suetonius;Latince orijinli İngilizce çeviri)
- Life of Galba (Plutarch; İngilizce çeviri)
- Cassius Dio, Book 63
İkincil Kaynaklar
- RomansOnline`da Galba/ İngilizce
- Sıkıntılı bir İmparator - Galba`nın Roma Ordusuyla ilişkisi/ İngilizce
- Biyografisi için, De Imperatoribus Romanis İngilizce
başlangıç kutusu sıra kutusu| önce = Nero | başlık= Roma İmparatoru | yıllar= 68 - 69| sonra= Otho bitiş kutusu
Kaynak wiki |url=http://en.wikipedia.org/wiki/Galba |tarih=20 Mart 2007 |dil=İngilizce |madde=Galba
Roma İmparatorları