Hipnoz yan bilinçli bir telkine yatkınlık durumu olarak tanımlanabilir ve hipnoz tekniği hastada doğuştan mevcut telkine yatkınlığı arttırmakladır. Hekim, hastayı hipnozla ilgili söylenti ve teatral gösterilerin yarattığı yersiz korkulardan kurtarmak için, ona hipnoz fikrini açıklamalıdır. Hipnoz uygulanırken hasta, kendisine nasıl uygun gelirse, ya bir kollukta oturur, ya da bir divana uzanır. Ancak, gevşemiş durumda olması şarttır. Kullanılan telkinler, hastanın işbirliğinin büyük önem taşıdığı yöntemlerden (örneğin, dikkatini parmaklarında yoğunlaştırması ve sürekli telkinle parmaklarının, elinin ve son olarak kolunun bütünüyle havaya yükseltilmesi), hekim'in kendi kişiliğinin gücüyle hastadaki telkine yatkınlığı harekete geçirdiği yöntemlere kadar, değişkendir. Bütün vakalarda, hastanın gittikçe daha çok gevşediği ve bir uyku haline geçtiği ve yatkın süjelerin birkaç seanstan sonra bir hipnotik uyku durumuna geçtikleri ileri sürülmektedir. Bu hipnotik durumun en önemli karakteristiklerinden biri hipnoz sonrası telkine yatkınlık tır.
Hipnozun başlıca üç kullanım alanı vardır:
1. Gevşekliği arttırmak; örneğin, davranış terapisi için.
2. Daha güçlü telkinde bulunmak; örneğin, daha formel psikoterapiden önce erken safhadaki histerik semptomları gidermek için. Nükseden siğil yakalarında parmak derilerini koparma gibi basit alışkanlıklar bu yoldan tedavi edilebilir.
3. Daha önce bastırılmış anıları ortaya çıkarmak; özellikle akut bir stress'den sonraki histerik amnezi durumlarında.
Çok kolayca hipnotize edilen kişiler vardır, ama bu kişileri önceden saptamak her zaman kolay değildir ve başarısız bir hipnotizma çabası hastanın güvenini zayıflatır. Ayrıca, birçok hekimin mizacı hipnoterapi için uygun değildir ve hastaların bazılarında temeldeki etken yeterince çözümlenemediği takdirde, hipnoz bağımlılığı gelişebilir. Bu nedenlerle, metoheksiton sodyum ya da tiopenton gibi ilaçlar genellikle tercih edilmektedir, çünkü bunlar gevşeme sağlamaları, telkin yatkınlığını yükseltmeleri ve bastırılmış materyeli ortaya çıkarmaları bakımından daha çabuk ve daha emindir.
Hipnoz ile ilgili terimler
Biyoterapi
Ekminezi
Hipnotizma
Hipnotizör
Katalepsi
Kendi kendine telkin
Letarji
Manyetik akışkan
Manyetik pas
Manyetizma (Hayvansal manyetizma)
Oto-hipnoz (Kendi kendine hipnoz)
Posthipnotik anahtar
Posthipnotik telkin
Psikolojik ayrışma
Sinirsel akışkan
Sofroloji (sophrologie)
Somnambülizm
Stigmat
Süje
Şuurüstü (superconscience)
Telkin
Telkinbilim (suggestology,suggestologie)
Trans
Uzaktan hipnotizma
Yaşamsal akışkan