Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti

Kısaca: Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti; Kuzey Kafkasya'da bulunan, Rusya Federasyonu üyesi bir cumhuriyettir. Yüzölçümü 14.100 km²'dir. Başkenti Çerkessk olup, ikinci büyük kenti de Karaçayevsk'dir. ...devamı ☟

Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti; Kuzey Kafkasya'da bulunan, Rusya Federasyonu üyesi bir cumhuriyettir. Yüzölçümü 14.100 km²'dir. Başkenti Çerkessk olup, ikinci büyük kenti de Karaçayevsk'dir.

Coğrafya

Bölgede 130 adet göl vardır.Bölgenin en yüksek dağı Elbruz,aynı zamanda Avrupa'nın da en yüksek dağdır.Cumhuriyette altın, kömür ve kil yatakları işlenmektedir.Ocak ayında sıcaklık ortalaması -3.2°C,Temmuz ortalamaı da +20.6°C'dir.Karaçay rayonundaki Biyçe Sın önemli yaylalardandır.Bir tuz gölü de vardır.

Nüfus

•Etnik gruplar

Cumhuriyet nüfusu içinde 2002'de Karaçaylar % 38.5,Ruslar % 33.6,Çerkesler % 11.3 idi.Diğer gruplar içinde Abazalar % 7.4, Nogaylar % 3.4,Osetler (3,333, ya da % 0.8), Ukraynalılar (3,331, ya da % 0.8), Ermeniler (3,197, ya da % 0.7), Tatarlar (2,021, ya da % 0.5), diğer küçük gruplar da nüfusun % 0.5'i idi.

1926 sayımı	  1939 sayımı	 1959 sayımı	 1970 sayımı	  1979 sayımı	 1989 sayımı 2002 sayımı

Karaçaylar	52,875 (%52.0),	70,932 (%29.2),	67,830 (%24.4),	97,104 (%28.2),	109,196 (%29.7),129,449 (%31.2),	169,198 (%38.5).

Çerkesler	16,186 (%15.9),	17,667 (%7.3),	24,145 (%8.7),	31,190 (%9.0),	34,430 (%9.4),40,241 (%9.7),	49,591 (%11.3).

Abazalar	13,731 (%13.5),	14,138 (%5.8),	18,159 (%6.5),	22,896 (%6.6),	24,245 (%6.6),27,475 (%6.6),	32,346 (%7.4).

Ruslar	2,593 (%2.6),	118,785 (%48.8),	141,843 (%51.0),	162,442 (%47.1),	165,451 (%45.1),	175,931 (%42.4),	147,878 (%33.6).

Nogaylar	6,263 (%6.2),	6,869 (%2.8),	8,903 (%3.2),	11,062 (%3.2),	11,872 (%3.2),12,993 (%3.1),	14,873 (%3.4).

Diğerleri	9,961 (%9.8),	14,810 (%6.1),	17,079 (%6.1),	19,957 (%5.8),	21,917 (%6.0),	28,881 (%7.0),	25,584 (%5.8).

Tarih

1830-1838 yılları arasında Rus istilasına uğramıştır. Karaçayca ile Balkarca ortak bir edebiyat dili kullanır, bu dile Karaçay-Balkarca da denir. Ruslar,1830'dan sonra, özellikle 1860'larda yoğunlaşmak üzere bölgeyi kolonize etmişlerdir.Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti'nin güneyi dağlık,güzel manzaralı,mineral suları ve küçük gölleri bulunan turistik bir yöredir.Kuzeye doğru akan ırmakların dar ve uzun vadilerinde sulama ile yoğun (intansif) tarım yapılır.Bu vadilerde 3-5 km aralıklarla köyler sıralanır.Küçük ve büyükbaş hayvancılık ve arıcılık önemlidir.Karaçaylar,Çerkes ve Abazalara göre geleneklerine daha fazla bağlıdırlar.

12 Ocak 1922'de Rus Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı "Karaçay-Çerkes Özerk Oblastı" (K-ÇÖO ya da kısaca "Karaçay-Çerkesya") adıyla kuruldu.Oblast,26 Nisan 1926'da merkezi Karaçayevsk kenti olan "Karaçay Özerk Oblastı" (KÖO) ve merkezi Çerkessk olan "Çerkes Ulusal Okrugu" (ÇUO) biçiminde ikiye ayrıldı.ÇUO,30 Nisan 1928'de "Çerkes Özerk Oblastı" (ÇÖO) adını aldı.

Çoğunca güneydeki dağlık kesim vadilerinde yaşayan Karaçaylar,İkinci Dünya Savaşı'nda,düşman Alman işgalcilerle işbirliği yaptıkları gerekçesiyle 1943'te Kazakistan'a sürüldüler,ayrıca Balkarlar,İnguşlar,Çeçenler ve Kalmıklar da Kalmıkya'dan aynı gerekçelerle Kazakistan ve Kırgızistan gibi uzak yerlere sürüldüler ve özerk yönetimleri de kaldırıldı.Karaçay ve Balkarların ayrıldığı toprakların bir bölümü Gürcistan'a bağlandı ve buralara Svanlar yerleştirildi.Bu halklara 1956 yılında,Sovyet üst yönetimince alınan bir karar gereğince hakları geri verildi,1957 yılında da eski özerk yönetimleri yeniden oluşturularak,sürgündekiler eski topraklarına geri getirildiler.Eski Karaçay toprakları,mevcut Çerkes Özerk Oblastı ile birleştirilerek,1926 öncesinde olduğu gibi yeniden bir Karaçay-Çerkes Özerk Oblası oluşturuldu.Svanlar ise getirildikleri Gürcistan'a geri gönderildiler.1957 sonrasında Karaçaylar,eski yerleri dışında,Çerkessk kentine,Adıge,Rus ve Abaza yerleşmeleri ile bu yerlerin çevrelerine de yerleştirildiler.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Karaçay-Çerkesya
6 yıl önce

Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti; Kuzey Kafkasya'da bulunan, Rusya üyesi bir cumhuriyettir. Yüz ölçümü 14.100 km²'dir. Başkenti Çerkessk olup, ikinci büyük kenti...

Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti, 1830, 1838, 1943, 1956, 1957, 1 E11 m2, 1 Ocak, 2002, 2008, Abazaca
Karaçay
3 yıl önce

1964), Türk oyuncu Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti, Rusya'da özerk cumhuriyet. Karaçay-Balkarca, Kuzey Kafkasya'da yaşayan Karaçaylar ve Balkarların konuştukları...

Karaçay, Eskişehir, Kahramanmaraş, Karaçay, Eskişehir, Karaçay, Osmancık, Karaçay, Pazarcık, Karaçay, Sungurlu, Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti, Osmancık, Çorum, Pazarcık, Kahramanmaraş, Rusya
Karaçaylar
3 yıl önce

okrugları da yer aldılar. Bu özerk cumhuriyetten ayrılan Karaçay okrugu, Ocak 1922'de kuruluşu onanan 'Karaçay-Çerkes Özerk Oblastı'(il) içinde yer aldı...

Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti, 1 E11 m2, 2002, Balkarca, Bağımsızlık, Başbakan, Başkent, Devlet başkanı, Eastern European Time, Karaçayca, Kuzey Kafkasya
Çerkesler
3 yıl önce

Çerkesya'da (Çerkezistan) bugün ise Rusya'ya bağlı Adıgey, Karaçay-Çerkes ve Kabardey-Balkar cumhuriyetleri ile Krasnodar Krayı ve Stavropol Krayı'nda yaşayan...

Çerkes, Nalmes, 1222, 1739, 1829, 1838, 1862, 1917, 1919, 1920, 1922
Çerkessk
4 yıl önce

(Adigece: Şerdjesqale/Шэрджэскъалэ; Karaçayca: Çerkes-Şahar), Rusya Federasyonu üyesi Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti'nin başkenti. 1804 yılında Ruslar tarafından...

Kabardeyce
3 yıl önce

Çerkes dilleri grubundan bir dildir. Adigece ile karşılıklı anlaşılabilirlik düzeyi yüksektir. Kabardeyce, Rusya'ya bağlı Kabardey-Balkar ve Karaçay-Çerkes...

Kabardeyce, Adige, Dil, Rusya Federasyonu, Taslak, Türkiye, İœrdün, Kabardey
Arslanbek Sultanbekov
3 yıl önce

çıkardı. Aynı yılda Karaçay-Çerkes Cumhuriyetinde düzenlenen Bardov Festivali'nde birinciliği elde etti. Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti Milli Sanatçısı ve...

Abazaca
3 yıl önce

esaslı olarak genişletilmiş Rus alfabesiyle değiştirilmiştir. Abazaca, Karaçay-Çerkes bölgesinde 1930'lu yıllardan başlayarak okul­larda ders olarak okutulmaya...

Abazaca, Abhazca, Kuzeybatı Kafkas dilleri, Abazalar