Kelebek Etkisi

Kısaca: Kelebek Etkisi, bir sistemin başlangıç verilerindeki ufak değişikliklerin, büyük ve öngörülemez sonuçlar doğurabilmesine verilen isimdir. İsmi, Edward N. Lorenz'in hava durumuyla verdiği örnekten geliyor: Amazon Ormanları'nda bir kelebeğin kanat çırpması, Avrupa'da fırtına kopmasına sebep olabilir. ...devamı ☟

Kelebek Etkisi, bir sistemin başlangıç verilerindeki ufak değişikliklerin, büyük ve öngörülemez sonuçlar doğurabilmesine verilen isimdir. İsmi, Edward N. Lorenz'in hava durumuyla verdiği örnekten geliyor: Amazon Ormanları'nda bir kelebeğin kanat çırpması, Avrupa'da fırtına kopmasına sebep olabilir.

Kelebek Etkisi'ni 1963 yılında Edward N. Lorenz bilgisayarıyla hava durumuyla ilgili hesaplar yaparken buldu. İlk hesaplamasında 0,506127 sayısını başlangıç verisi olarak kullandı. İkinci hesaplamada ise 0,506 sayısını verdi. İki sayı arasında sadece yaklaşık 1/1000 (binde bir), yani bir kelebeğin kanat çırpmasının yarattığı rüzgarla eşdeğerde fark olmasına rağmen, süreç içinde ikinci hesap birinci hesaba karşın çok farklı neticeler verdi.

Not: Lorenz'in 1963 de yayınlanan orijinal araştırması bir martının kanadını çırpmasının, hava durumunu sonsuza dek değiştireceğinden bahsetmektedir. Daha sonra verdiği konferanslarda Lorenz martıyı daha romantik olan kelebek ile değiştirdi. Ayrıca binde birlik fark ile kelebeğin kanat çırpmasının yarattığı rüzgarın arasında bilimsel bir ilişkinin olduğundan bahsettiğini zannetmiyorum, bu sebeple eşdeğer kelimesi yukarıdaki paragrafta doğru kullanılmamıştır. Aşağıdaki resim, Lorenz differensiyal denkelerinin AB-3 metodu kullanılarak simule edildikten sonra x ve z eksenlerinin birbirne karşı çizilmesi ile elde edilmiştir. Bu sonuç bir çok kişi tarafından bir kelebeğe benzetilmektedir.

Daha fazla bilgi için Kaos teorisi sayfasını ziyaret ediniz.

Kriptografi içinde kelebek etkisi



Kriptografik özet fonksiyonları, girdinin boyutundan bağımsız olarak sabit değerli özetler üretecek şekilde hazırlanırlar ve veri bütünlüğünün garanti edilmesinde kullanılırlar. Dolayısıyla verinin bir bitinin bile değişmesi sonuç değerin yarısından fazlasının değişmesine neden olmalıdır. Bu etkiye kriptografide "avalanche effect" ya da "yığın etkisi" de denir.

Örnek olarak MD5 algoritmasının verinin bir harfinin değişmesine olan tepkisi ürettiği özetin değişiminden:


$ echo "vikipedi" | md5sum

8c6571baf096419020df8887705502ab

$ echo "Vikipedi" | md5sum

03b64fad4026eebe53f7d2f31bbcd9f2

$ echo "vikipedi" | md5sum

8c6571baf096419020df8887705502ab



Kaynak: http://tr.wikipedia.org/wiki/Kelebek_Etkisi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Kelebek etkisi
3 yıl önce

Kelebek Etkisi (Özgün adı: The Butterfly Effect), 2004 yılı ABD yapımı bir dram, bilimkurgu ve gerilim filmi. Başrollerini Ashton Kutcher, Amy Smart, Eric...

Kelebek etkisi, 1963, Bilgisayar, Kaos teorisi, Kelebek Etkisi (film), Kriptografi, Tek yönlü şifreleme
Kelebek Etkisi 3
3 yıl önce

Kelebek Etkisi 3 (Özgün adı: The Butterfly Effect: Revelation), yönetmenliğini Seth Grossman'nin yaptığı ve başrolünü Chris Carmack'in geçmişi değiştirebilen...

Kelebek Etkisi 2
3 yıl önce

Kelebek Etkisi 2 (Özgün adı: The Butterfly Effect 2), yönetmenliğini John R. Leonetti'nin yaptığı ve başrolünü Eric Lively'nin oynadığı film. Kelebek...

Kelebek etkisi (anlam ayrımı)
6 yıl önce

Kelebek etkisi, kaos teorisinde anlık koşulklardaki hassas bağımlılığı ifade eden bir mecaz. Kelebek etkisi şu anlamlara da gelebilir: Film ve televizyonda:...

Dalga etkisi
3 yıl önce

konuyu yazılım ölçümleri alanında blum aksiyomu olarak kullanmıştır. Kelebek etkisi Domino teorisi ^ "The Economic Ripple Effect Gone Awry". 12 Haziran...

Apollo kelebeği
3 yıl önce

beraber hastalık ve asit yağmurlarının da bu işte bir etkisi vardır. Türkiye'de de yaşayan bu kelebek türü en çok Polonya'da bulunur. Çek Cumhuriyeti ve...

Logan Lerman
3 yıl önce

yönelik filmlerine başladı. Jack & Bobby serisi ile başladığı kariyerine Kelebek Etkisi, Hoot, 3:10 to Yuma, Oyuncu, Percy Jackson & Olimposlular: Şimşek Hırsızı...

Ashton Kutcher
6 yıl önce

programının yapımcısı ve sunucusudur ve aynı zamanda çok ses getiren Kelebek Etkisi filminin başrol oyuncusu ve yapımcısıdır. IMDb'de Ashton Kutcher People...

Ashton Kutcher, United States ülke bayrağı, Amerika Birleşik Devletleri, 1978, 2 Şubat, 7 Şubat, ABD, Aktris, Aktör, Amerikan, Demi Moore