Kitab-I Bahriye

Kısaca: Kitab-ı Bahriye Osmanlı amirali Piri Reis`in hazırladığı Akdeniz kıyılarına ait ayrıntılı bir harita-kılavuzdur. Kitap, denizcilere Akdeniz kıyıları, adaları, geçitleri, boğazları, körfezleri, fırtına halinde nereye sığınılacağı, limanlara nasıl yaklaşılacağı hakkında bilgiler, ayrıca limanlar arasında gitmek için kesin rotalar verir ...devamı ☟

Kitab-ı Bahriye
Kitab-ı Bahriye

Kitab-ı Bahriye temel olarak bir denizcilik kılavuzu kitabıdır. Piri Reis korsanlık günlerinden başlayarak gezip gördüğü yerleri yabancı kaynaklardan da yararlanarak tarihi ve coğrafi özellikleriyle kitabında anlatmış, kıyı ve adaların çeşitli renkler ve resimlerle deteylı harita ve krokilerini çizmiştir. Kitab-ı Bahriye’nin manzum beyitler olarak yazılmış ilk 23 bölümlerinde kitabı yazma gerekçesinden başlayarak, temel denizcilik bilgileri, fırtınalar, rüzgar çeşitleri, pusula, harita kullanımı ve dünyayı kaplayan kara ve okyanuslara ilişkin genel bilgiler verilmektedir. Daha sonra sırayla büyük okyanuslar, denizler ve kara parçalarına ilişkin bilgiler ile özellikle Portekizlilerin yaptığı son keşifler ve bunlara ait hikayeler anlatılmaktadır.

Ayrıntılı olarak Akdeniz’in anlatıldığı nesir bölümü okumak ise XVI. yüzyılda zevkli bir geziye çıkmak gibidir. Çanakkale Boğazından başlayarak Ege denizi kıyı ve adaları, Adriyatik denizi kıyıları, batı İtalya, güney Fransa, doğu İspanya kıyılarıyla çevresindeki adalara ilişkin tarihi, coğrafi bilgiler verilerek kuzey Afrika kıyıları, Filistin, Suriye, Kıbrıs ve Anadolu kıyıları izlenerek Marmaris’te tüm Akdeniz havzası, önemli rotaları ve çizdiği haritalar verilerek gezi noktalanır.

Kitab-ı Bahriye`nin iki sürümü vardır. Birincisi 1521 tarihlidir ve denizcilerin kullanımı için yapılmıştır. İkincisi 1526`da Kanuni Sultan Süleyman için hazırlanmış daha ayrıntılı ve süslü bir eserdir.

Tarihçesi

Büyük bir denizci olduğu kadar büyük bir haritacı da olan Piri Reis, gezip gördüğü yerler hakkında bilgileri kaydetmiş ve onların haritalarını çizmiştir. 1511-13 yılları arasında birinci dünya haritasını çizerken seyir notlarını da bir kitap olarak düzenlemeye başlamıştır. Sonunda, yabancı kaynaklardan da yararlanarak bu yerlerin tarihi ve coğrafi özelliklerini 1521 tarihinde tamamladığı Kitab-ı Bahriye`de toplamıştır.

1524 yılında Kanuni Sultan Süleyman`ın damadı ve sadrazamı Pergeli İbrahim Paşa, Mısır`a sefer yaparken, Piri Reis`i de yanına kılavuz kaptan olarak alır. Piri Reis`in sefer sırasında kendi hazırladığı kılavuzdan yararlandığını farkeden Sadrazam, Piri Reis`ten eserin temize çekilerek Kanuni Sultan Süleyman`a sunulmasını ister. Piri Reis, usta hattatlar ve çizimcilere yaptırılan yeni Kitab-ı Bahriye`sini 1526`da Kanuni`ye armağan eder.
Ancak 15 Kasım 2005 tarihinde hattat Fuat Başar tarafından haritanın orjinali üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda, Piri Reis Haritası üzerinde oynama yapıldığı sonucuna varılmıştır. Gerek haritadaki yazılar gerekse Kitab-ı Bahriye adlı eserin tüm cildlerinde inceleme yapılmış, kitabın tüm cildlerindeki yazıların aynı kalemden çıktığı ve yazıların talik kırması tarzında yazıldığı ortaya konmuştur. Yine Piri Reis`in 1513 tarihli Dünya Hharitası üzerindeki Osmanlıca yazılar da aynı tarzda, yani talik kırması ve aynı kalemden çıkmadır. Ancak ilginç olan nokta, sol tarafta, Güney Amerika hattı üzerindeki yazılar nesih kırmasıdır ve farklı bir kişi tarafından yazılmıştır. Usta bir hattat bu farkı görebilir. Ayrıca bu yazılar alelade katip yazılarıdır. Ayrıca Kanuni Sultan Süleyman`a hediye edilmesi gereken Kitab-ı Bahriye`nin hattat yazısı ile özel işlenmeli olması gerekliyken, bu özelliğe rastlanmaması da dikkat çekicidir.

Piri Reis Kitab-ı Bahriye ile ilgili bir olayı şöyle anlatır:

         “Ki bir gün lütfedip Beyazıd Han 
          Gönderdi bize emri ferman 
          Dokuz yüzde gelip tuttuk vatan 
          O emrin tarihi bu idi ey can  
          Buyurmuş ki: Kemal gelsin kapıma 
          Deniz hizmetleri etsin tapuma 
          Ki sonra şahın emriyle yapıp seferler 
          Deniz yüzünde hep bulduk zaferler”


Kitab-ı Bahriye`nin 1526 sürümünde Akdeniz ve Ege`nin 290 haritası vardır. Bunu izleyen yüzyıl boyunca Kitab-ı Bahriye`nin ilk nüshasından daha da gösterişli çeşitli kopyaları yapılır. İşlevselliği artsın diye sonraki yıllarda yapılan kopyalarına Marmara Denizi kıyı ve adaları ile İstanbul da ilave edilir.

İçeriği

Güzelligi bir yana, bu ikinci sürüm denizcilikle ilgili pek çok bilgi içerir:

  • Birinci bölüm'ün konuları fırtınalar, pusula, portolan(bir limanın ya da kıyının bir bölümünün, büyük ölçekte yapılmış haritası) haritaları, yıldızlarla yön bulma, okyanuslar, ve onları çevreleyen kara parçalarıdır. Ayrıca Avrupalı kaşiflerin seyahatleri hakkında da bilgiler vardır, bunların arasında Kristof Kolomb`un Yeni Dünya`yı keşfine ve Portekizlilerin Hint Okyanusu`na seferlerine değinilir.


Kitapta, Piri Reis, Akdeniz`le ilgili bunca bilginin büyük bir parşömen üzerine çizmek yerine bir kitapta toplamasının nedenini açıklamış, elindeki bilgilerin tek bir haritaya sığdırılmasının kullanışsız olacağını belirtmiştir.

Kitabı Bahriye, Anadolu sahillerinin özelliklerini karış karış veren değerli bir coğrafya kitabı olarak bugün dahi geçerlidir.

Bulunduğu Yerle

Kitab-ı Bahriye`nin kopyaları Avrupa`nın çeşitli kütüphanelerinde bulunur. Birinci kitabın suretleri İstanbul`da Topkapı Sarayı`nda, Nurosmaniye Kütüphanesi`nde ve Süleymaniye kütüphanesi`nde, Bolonya`da Bibliotheque de `Universite`de, Viyana`da Nationalbibliothek`de, Dresden`de Staatbibliotek`de, Paris`de Bibliotheque Nationale`de, Londra`da British Museum`da, Oxford`da Bodlein Library`de, Baltimore`da Walters Art Gallery`de bulunur. İkinci kitabın suretleri İstanbul`da Topkapı Sarayı`nda, Köprülüzade Fazıl Ahmed Paşa Kütüphanesi`nde, Süleymaniye Kütüphanesi`nde ve Paris Kütüphanesi`nde bulunurlar.

Tıpkıbasımı

  • Kitabı Bahriye, Piri REİS , TTK Yayınları, 2003; ISBN 9751615445




Kaynak

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Kitab-ı Bahriye Resimleri

Aşk-ı Hürrem
6 yıl önce

Korsanları Mum Işığında Hayaller Akdeniz'de Günbatımı Piri Reis'in Haritası Kitab-ı Bahriye Kefe-İnsan Pazarı Gayri Resmi Hürrem Aşk-ı Hürrem (Radio Edit)...

Pîrî Reis
6 yıl önce

Karamani'dir. Amerika'yı gösteren Dünya haritaları ve Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik kitabıyla tanınmıştır. Karamanlı bir ailenin çocuğu olan Ahmet Muhyiddin...

Bahriye Üçok
3 yıl önce

"İzmir'de Bahriye Üçok Meydanı". 6 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2012.  ^ "İzmir Karşıyaka'da Bahriye Üçok Bulvarı"...

Bahriye İœçok, 1984, Ordu, TBMM, 1983, Halkçı Parti, 1977, 12 Eylül, 1986, SHP, 1990
1465
3 yıl önce

valisi olan oğlu (ö. 1513) Pîrî Reis, Dünya haritaları ve Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik kitabıyla tanınan Osmanlı Türk'ü denizci ve kartografı (ö. (1554)...

1465, 14. yüzyıl, 1460, 1461, 1462, 1463, 1464, 1466, 1467, 1468, 1469
Kemal Reis
3 yıl önce

Kitab-ı Bahriye’de adının Ahmed Kemal, babasının isminin Ali olduğu belirtilmektedir. Kemal Reis’in Hacı Mehmed isminde kardeşi olup bu da, Kitab-ı Bahriye...

Kemal Reis, 1507, 1510, Ege Denizi, II. Bayezid, Memluk Devleti, Mora Yarımadası, Müslüman, Mısır, Osmanlı Devleti, Piri Reis
Denizcilik
3 yıl önce

Nutki, Istılahat-ı Bahriye, İstanbul: Matbaa-i Bahriye, 1905 Kamus-i Bahri. Matbaa-i Bahriye. 1917. (Çev. Mustafa Pultar, Kamus-i Bahri: Deniz Sözlüğü)...

Rauf Orbay
3 yıl önce

Bahriye Nazırlığı görevine getirildi ve Osmanlı Devleti'nin çöküş belgesi olan Mondros Mütarekesi'ni hükûmet adına imzalamak zorunda kaldı. Bahriye Nazırlığı...

Hüseyin Rauf Orbay, Rauf Orbay, 12 Temmuz, 17 Haziran, 1881, 1899, 1921, 1922, 1923, 1924, 1925
Hasan Rami Paşa
6 yıl önce

arasında Donanma Komutanı, 1903-1908 yılları arasında da Bahriye Nazırlığı yapmış Türk amiral. Bahriye Mektebi'nden mezun olunca kaptanlık görevlerinde bulundu...