Monoamin Oksidaz İnhibitörleri

MAOI'lerin öfori etkileri, anti-tüberkül maddeleri olarak kullanılmaları sırasında kaydedilmiştir. Bu maddelerle yürütülen ilk kontrolsuz denemeler büyük bir ilgi yaratmıştır. Ancak, sonraları yapılan daha eleştirili değerlendirmeler ve yan etkiyle toksisite gibi sorunların anlaşılması bu ilginin yönünü değiştirmiştir.

Adından da anlaşıldığı gibi, bu bileşikler monoaminlerin yıkımından sorumlu olan monoamin oksidaz (MAO) enziminin etkinliğine müdahale ederler. Gösterdikleri antidepresan aktivitenin beyindeki MAO' nun inhibisyonuna ve sonucunda sinaptik bağlantılardaki iletici amin miktarlarını artırmalarına dayandığı düşünülmektedir. Bu bileşikler hızla absorbe ve metabolize olur, aktif ara bileşikleri oluşabilir ve tek bir dozun büyük bir oranı bir gün içinde ayrışarak itraha uğrar. Klinik alanda kullanılan bileşikler çoğunlukla hidrazin türevleridir; örneğin, iproniazid, nialamid, izokarboksazid, fenelzin ve mebenazin. İproniazid bu grubun prototipiydi, ama toksisitesi nedeniyle yerini daha sonra bulunan türevlere bırakmıştır. Gruptaki öteki türevler iproniazide kıyasla terapötik bakımdan daha az etkin, ama buna karşılık daha az da toksiktirler. Fenelzin ve izokarboksazid en yaygın kullanılan türevlerdir.

Hidrazinden türetilmeyen bir MAOI olan tranilsipromin antidepresan olarak kullanılmaktadır. Bu bileşik, hem iproniazidi, hem de kimyasal bakımdan benzediği amfetamini andıran ikili özelliklere sahiptir.

MAOI 'lerin, özellikle anksiete ve fobik durumlar eşliğinde başgösteren depressif hastalığın tedavisinde sınırlı olmakla birlikte yararlı bir yerleri vardır. Klinik etki, tedavinin başlatılmasından beş gün ila üç hafta ya da daha sonra görülür. Otonom yan etkiler arasında hipotansiyon (sık görülür), bulanık görme, ağız kuruması, konstipasyon, miktürisyon zorluğu ve geç ejakülasyon vardır; bunlar hafif olmakla birlikte rahatsız edicidir. Fenelzin uyku hali yaratabilir; tranilsipromin ise stimülan etkisi dolayısıyla uykusuzluğa yol açabilir. Eksitasyon durumlarından ve toksik psikozlardan da sözedilmiştir. Daha da ciddi toksik reaksiyonlar görülmüştür. Birçok MAOI, serbest katekolaminleri bağlanma yerlerinden ayırdığından, hipertansif krizlere yol açabilir; buna en sık tranilsipromin tedavisinde rastlanmaktadır (200'de bir). Başka ilaçlar, özellikle amfetamin, efedrin ve fenilefrin gibi sempatomimetik bileşikler de hipertansif krizleri presipite edebilmektedir. Presör amin ihtiva eden çeşitli besinler bir krize neden olabilir; böyle besinler arasında ilk bulunan peynir olduğu için, bu reaksiyona "peynir reaksiyonu" (bkz.) adı verilmiştir. Hidrazin bileşikleriyle ilgili ender görülen bir komplikasyon da hepatosellüler sarılıktır. Birçok MAO inhibitörü çeşitli ilaçlarla interaksiyon gösterir. Alkolün, barbitüratların ve insülinin etkisini artırırlar. Bazı narkotik analjeziklerle tehlikeli reaksiyonlar gelişmiştir. Antiparkinson ilaçları ve reserpinle, eksitasyon görülebilir. Antihipertansif ilaçlarla da çeşitli interaksiyonlar görülmekledir; metil dopa eksitasyona yol açabilir, ganglion blokajı yapan hipotansif ilaçların etkisi güçlenebilir ve guanetidine karsı antagonizm gelişebilir. Trisiklik antidepresanlar ise, seyrek olarak konvülsiyonlara, koma ve ölüme yol açan bir santral eksitasyonu harekete geçirebilirler.

İlaç interaksiyonları MAOI bileşiklerinde ciddi bir sakıncadır; üstelik psikiyatrik bir bağlamda trisiklik antidepresanlarla interaksiyon özellikle güçlük yaratmaktadır, çünkü depresyonun MAOI bileşiğine cevap vermemesi durumunda, trisiklik bir madde verilebilmesi için tedavinin üç hafta süreyle durdurulması gerekmektedir. Öte yandan, bazı psikiyatristler şiddetli depresyon vakalarından bir oranının bir MAOI ile aynı zamanda uygulanan trisiklik bir antidepresan (genellikle amitriptilin) tedavisine çok iyi cevap verdiğini ispatlamışlardır. Ancak bu terapi her zaman psikiyatristin doğrudan doğruya kontrolü altında uygulanmalıdır.

Monoamin Oksidaz İnhibitörleri

Monoamin Oksidaz İnhibitörleri

Antidepresan

Sibutramin

Sarı Kantaron

Dere otu

Maydanoz

Yeşil çay

Metamfetamin

Monoamin Oksidaz İnhibitörleri