Potasyum nitrat, bitkiler için çok önemli iki besin maddesini taşıyan, verim ve kalite arttırıcı bir yapay gübrenin ana maddesi olarak da yaygın olarak kullanılır. Bitkilerin pek çok türü, atmosferdeki serbest azotu kullanamaz, azot tuzları olarak almak zorundadırlar. Oysa organik bileşiklerin çok önemli bir bileşenidir azot. Potasyum nitrat, btikilerin kullanabileceği bir azot kaynağı olarak önem taşır. Halk arasında bir tür yapay gübre, kısaca bu kimyasal bileşiğin adıyla -potasyum nitrat gübre olarak ya da şeker gübresi, görünümü toz şekeri andırdığı için- bilinir.
Potasyum nitratın sanayide diğer yaygın kullanımı patlayıcı madde ve havai fişeklerdir.
Potasyum nitrat bir çok farklı şekilde elde edile bilir. Potasyum nitrat hem gübrelerden hem de av malzemeleri satan dükkanlarda bulunan kara baruttan elde edilebilir. Kara barutu kaynar suya atıp ardından husule gelen kükürt ve kömürü süzerek potasyum nitratı elde edebiliriz. Mesela 68 gram potasyum nitrat elde etmek için 90 gram kara barutu bir litre kaynar suya atmak lazımdır. Çözeltiyi, bir huninin üzerine yerleştirilmiş süzek kağıdından geçirerek kavanoza akıtın ve bu işlemi çözelti berraklaşana kadar sürdürün. Kömür ve sülfür suda çözülmezler ve kolaylıkla ayıklanabilirler. Dolayısıyla su uçup gittiğinde geriye kalan madde potasyum nitrattan başka bir şey değildir }
