Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Rostov Muharebesi (1941)

Kısaca: I. Rostov Muharebesi, General Gerd von Rundstedt komutasındaki Alman Güney Ordular Grubu'nun 12 Eylül 1941 tarihine başlayan W. Haupt, Sh: 87 Kafkasya ve Stalingrad'a yönelik genel taarruzları ve ardından Kızıl Ordu'nun karşı saldırısı sırasında gerçekleşen bir muharebedir. Sovyet kaynaklarında, 5 - 16 Kasım 1941 tarihleri arasındaki Rostov Savunma Harekâtı ve 27 Kasım - 2 Aralık 1941 tarihileri arasındaki Rostov Taarruz Harekâtı olarak iki evre içinde incelenmektedir. Her iki Kızıl Ordu h ...devamı ☟

I. Rostov Muharebesi, General Gerd von Rundstedt komutasındaki Alman Güney Ordular Grubu'nun 12 Eylül 1941 tarihine başlayan Kafkasya ve Stalingrad'a yönelik genel taarruzları ve ardından Kızıl Ordu'nun karşı saldırısı sırasında gerçekleşen bir muharebedir. Sovyet kaynaklarında, 5 - 16 Kasım 1941 tarihleri arasındaki

Rostov Savunma Harekatı

ve 27 Kasım - 2 Aralık 1941 tarihileri arasındaki Rostov Taarruz Harekatı olarak iki evre içinde incelenmektedir. Her iki Kızıl Ordu harekatı da General Yakov Çereviçenko'nun Güney Cephesi'nin güney kanat kuvvetleri tarafından, Rostov-na-Donu kenti civarında yürütmüştür. Harekat öncesi Kiev Muharebesi'nin 1941 Eylül ayında sonuçlanması ardından Güney Ordular Grubu Dinyeper üzerinden Azak Denizi kıyılarına ilerledi. General Walther von Reichenau komutasındaki 6. Ordu 24 Ekim 1941 tarihinde Harkov'u işgal etti. General Carl-Heinrich von Stülpnagel'in 17. Ordu'su Poltava üzerinden Voroşilovgrad'a ilerledi. General Erich von Manstein'in 11. Ordu'su Kırım içlerine ilerledi ve Sivastopol ile Kerç Yarımadası'nın doğu ucu hariç tüm yarımadayı sonbaharda kontrol altına aldı. Sivastopol, 3 Temmuz 1942 tarihinde Alman kuvvetlerinin eline geçecektir. Bu arada General Ewald von Kleist komutasındaki 1. Panzer Ordusu Kiev'den ilerledi ve Sovyet birliklerini Ekim ayında Melitopol'de kuşatma altına aldı. Daha sonra Azak denizi kıyıları boyunca, Don Nehri ağzındaki Rostov yönünde ilerledi. Rostov, Kafkasya'nın giriş kapısı sayılmaktadır. Azak Denizi Taarruz Harekatı Rostov'un alınması, General Eugen Ritter von Schobert komutasındaki 11. Ordu görevlendirilmiştir. Ancak 12 Eylül 1941 günü, bir keşif uçuşunda uçağının mayın tarlasına düşmesi sonucu ölmüştür. Rostov Savunma Harekatı Stavka'nın Don - Rostov Stratejik Taarruz Harekatı'nın kapsamındaki karşı taarruzu, Alman komutanlığını, 1. Panzer Ordusunu Romen kuvvetleri kesimine çevirmek zorunda bıraktı. İki Sovyet ordusunun geliştirdiği ve Çemigovka bölgesinde kısmen başarılı olan çevirme girişimi nedeniyle takviye edilmesi gerekmiştir. Bu gelişmeler Hitler tarafından bir başarı olarak yorumlandı ve "Azak Denizi Muharebesi sona ermiştir" şeklinde ilan etti. Bu açıklama, 11 Ekim'de henüz birlikler hedeflerine ulaşmadan yapılmıştır. Bir başarı ödülü olarak 1. Panzer Tümeni'nin adına Leibstandarte SS Adolf Hitler kelimeleri eklendi. Alman 11. Ordu'sunun Perekop Kıstağı'na geri çekilmesi emredildi. Rostov ve Kafkasya yolunun açık olduğunun anlaşılması üzerine Hitler, bu taarruz görevini 11. Ordu'dan alarak 1. Panzer Ordusu'na veren bir emir yayınladı. Bu Alman birliklerine Romen 3. Ordu'su, İtalyan Kolordusu ve Slovak Motorize Tugayı da katılacaktır. Mihver güçlerin bu aşamadaki yeniden yapılanışında 3. Panzer Kolordusu ve 14. Panzer Kolordusu esas kuvvet olarak belirlendi. Kırım'dan yeni intikal eden 49. Dağ Kolordusu da harekata katılacaktı. Mius Nehri 17 Ekim 1941 günü 14. Panzer Tümeni tarafından geçildi ve aynı gün Taganrog Alman birliklerinin eline geçti. Alman dağcı birliklerinin Stalino'ya girmesi üzerine yeni teşkillenmiş olan Sovyet 12. Ordu'su geri çekilmeye zorlandı. Ancak sonbahar yağmurlarının başlaması Kızıl Ordu için bir şans oldu. İyi bilinen Rasputitsa, çamur mevsimi, 1. Panzer Ordusu'nu yavaşlattı. Öyle ki "metre metre" ilerlenilebilir duruma gelindi. Bu durumda Alman ileri unsurları Kasım ayı ortalarına kadar Rostova ulaşamamış, bu süre içinde Sovyet birlikleriyle teması kaybetmişlerdir. Alman taarruzu Rostov taarruzu 17 Kasım'da başladı ve kent, Alman birliklerince 21 Kasım 1941 tarihinde ele geçirildi. Ancak Alman cephesi fazlasıyla uzamıştı ve General von Kleist sol kanadın korumasız kaldığı ve tanklarının soğuktan işlemez hale geldiği konusunda üst komutanlığı uyardı. Fakat bu uyarılar dikkate alınmadı. Sovyet karşı taarruzu Sovyet Rostov Stratejik Taarruz Harekatı'nın (17 Kasım 2 Aralık 1941) bir parçası olarak, General Anton Lopatin komutasındaki 37. Ordu 27 Kasım'da 1. Panzer Ordusu'nun kuzey kesimdeki mevzilerine bir karşı taarruz başlattı. Kısa sürede Alman kuvvetlerini kentin dışına sürdü. Durumun çok tehlikeli bir hale geldiğini göre von Runsdstedt tek çözümün, Mius Nehri gerisine çekilmek olduğuna karar verdi. Mareşal von Brauchitsch'un onayını alarak birliklerine Mius hattına çekilme emri verdi. Kent, 28 Kasım'da tahliye edilmeye başlandı. Ancak Hitler geri çekilme emrini iptal etti. Mareşal von Rundstedt'in bu emre uymayı red etmesi üzerine -bir telgraf çekerek "Eğer görüşümü kabul etmiyorsanız komuta etmek için başka birisini bulun." demişti- Hitler 28 Kasım'da O'nu görevden aldı. Ancak geri çekilme kaçınılmazdı ve 1. Panzer Ordusu Taganrod'da Mius Nehri'ne çekilmek zorunda kaldı. Bu geri çekilme, Barbarossa Harekatı'nda o ana kadar yaşanan en büyük çaplı geri çekilme oldu.

Kaynaklar

* Werner Haupt, Army Group South: The Wehrmacht in Russia 1941-1945 - Schiffer Military History, Atglen, 1998

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.