| Rusya Sovyeti Bayrağı | Rusya Sovyeti Arması |
-Toplam
-Yoğunluk
190,047,571 (Temmuz 1991)
13,08 kişi/km2
-Toplam
-Su %`si
17,402,200 km2
Yaklaşık 0,5
Yeni Bir Sistem
27 Ekim 1917`de açılan İşçi, Köylü, Asker Sovyetleri Tüm Rusya II.Kongresi, geçici hükümetin devrildiği, tüm ülkede erkin İşçi, Köylü ve Asker Sovyetleri`nce üstlenildiği, Lenin başkanlığında Halk Komiserleri Konseyi`ne (SOVNARKOM) hükümet yetkilerinin verildiği 20 milyon seçmen adına açıkladı. 390`ını Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi(Bolşevik) üyesinin oluşturduğu 650 kişilik kongre, 26 Ekim (8 Kasım) günü önce tarihsel barış kararnamesi`nı kabul etti. Buna göre yeni hükümet, savaşan uluslara ve onların hükümetlerine ilhaksız ve tazminatsız, adil ve demokratik bir barış önerisinde bulunuyordu. Aynı gün kongre, Toprak Kararnamesi`ni de kabul etti. Kararname toprakların , manastırların ve kiliselerin, öteki mülklerle birlikte toprak ağalarının elinden alınarak eşit biçimde halka dağıtımını öngörüyordu. Böyelece köylülere 150 milyon hektarlık toprak dağıtıldı ve tüm köylü borçları silindi 11 Kasım 1917`de Sovyet Hükümeti, 8 saatlik işgünü uygulamasını, ardında da memurlar ve işçiler için işsizlik sigotası ve ücretsiz sağlık sigortası uyulamalarını karara bağladı. 15 Kasım`da Sovyet Hükümeti, Çarlık Rusyası sınırları içinde yer alan ulusların ve halkları deklerasyonunu yayımlayarak, değişik ulus ve halklar arasındaki ayrcalıkları ve sınırlamaları oratadan kaldırdı: uluslara ve halklara tam hak eşitliği, egemenlik ve kendi kaderini özgürce belirleme hakkının tanındığını açıkladı. Bu deklerasyonun uzantısında 1917 Aralık ayında Finlandiya ve Ukrayna egemen birer devlet olarak biçimlendi. Kafkaslar`da ulusal devlet örgütlenmeleri ortaya çıktı. 1917 Kasımı`nda Bolşvikler`le sol sosyalist-devrimciler partisiyle yapılan antlaşma sonucu bu partiden de üyelerin yer aldığı Halk Komiserleri Konseyi, barışı gerçekleştirebilmek için Almanya ve bağlaşıklarıyla görüşmeleri yürütmek üzere Dışişleri Komiseri(Bakanı) Troçki başkanlığında bir kurulu görevlendirdi. Ancak ilhaksız ve tazminatsız bir antlaşmaya yanaşmayan Almanya`nın toprak talepleri karşısında Troçki barış görüşmelerini kesintiye uğratmaktan çekinmedi. Bu durumda Alman birliklerinin yeni bir saldırıyla yeni toprakları denetimleri altına almalarına yol açtı. Bunun üzerine Lenin`in önerisiyle Dışileri Komiserliği`ne Litvinov getirildi ve Almanya`yla barış görüşmeleri Brest-Litovsk`da tamamlandı Ne varki bu gelişme karşısında sola sosoyalist-devrimciler Halk Komiserleri Konseyi`nden ayrılarak Sovyet erkine karşı savaşıma giriştiler(Mart 1918). .]
Atılımlar
Barışın sağlanmasıyla birlikte Sovyetler Rusyası`nın organları da kurulmaya girişildi. Bu örgütlenmede en yetkili kuruluş Tüm Rusya Sovyetleri Kongresi`ydi Onun seçtiği Tüm Rusya Merkezi Yürütme Komitesi (Başkanı SSCB`nin ilk devlet başkanı kabul edilen Sverdlov`du) ülke çapında devlet örgütlenmesini eşgüdümlü kılmakla, Halk Komiserleri Konseyi ise yasama ve yürütme erklerini kullanmakla görevliydi. Sovyetler Rusyası`nda yaşayan halklar arasında eşit hakları gözetmek ve dostluğu kurup pekiştirmekle görevli kurul ise, Milliyetler Komitesi`ydi. Sovyet erkine karşı eski güçlerin ya da değişik görüşlerden örgütlenmelerin yürütebilecekleri etkinliklere karşı ise, Tüm Rusya Olağanüstü Komisyonu kuruldu.. Terhis edilen ordunun yerine ise, işçi ve köylü gönüllülerinden oluşan Kızıl Ordu kuruldu. Bu süreçte 1917 Kasımı`nda seçilen ve çoğunluğunu sosyalist devrimcilerin oluşturduğu. Anayasal Kurucu Meclis, Sovyet Hükümeti`nin çıkartmak istediği kararnameleri onaylamayı reddetmeye başladı. Bunun üzerine Tüm Rusya Sovyetleri Kongresi`nin kendisine verdiği yetkiye dayanarak, Ülkede yeniden bir ikili erk döneminin yaşanmasına izin vermememek ve Hükümetin aldığı kararların bir an önce yürütmeye sokulabilmesini sağlamak amacıyla Kurucu Meclis`i 19 Ocak 1918 Kararnamesi`yle feshettiğini açıkladı. Aynı süreçte Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Sovyet Hükümeti ülkedeki ekonomik çöküşü önlemek için öngördüğü bir dizi kararı uygulamaya koydu. İlk ağızda uygulamaya koyduğu bu önlemler arasında, başta devlet bankasındaki kaynakların denetlenmesi olmak üzere bankaların devletleştirilmesi işçilerin çalıştıkları işyerlerindeki denetimi öngören işçi denetim sitemi, ülke ekonomisini yıkıma uğratma girişiminde işyerlerinin ulusallaştırılması, bu çerçevede yabancıların mülkiyetinde olanlar da içinde, yüzlerce firmanın devletleştirilmesi; demiryolları ve denizyollarının kamulaştırılması, tüm ana buğday depolarının devletleştirilmesi; dış ticarette devlet tekeli uygulaması; ülkenin iç ve dış borç antlaşmalarının iptali gibi, daha sonra savaş komunizmi olarak adlandırılacak uygulamaların ilk adımları vardı. O dönem Lenin Sovyet erki + elektrifikasyon = komünizm belgisini ortaya attı ve ülkede geniş bir elektrifikasyon etkinliği başlatıldı. Bunun yanısıra işçilerin ve köylülerin kültürel düzeylerinin yükselmesi için yoğun bir eğitsel çabaya girişildi. Çalışma karşısında yeni bir tutumu, sosyalizme özgü insanı yetiştirmenin olmazsa olmaz koşulu olarak gören Sovyet Hükümeti, bu yolda yaratıcı yarışma, gönüllü çalışma gibi öncü uygulamaların yanısıra çalışmanın maddi ve manevi özendirilmesi ilkelerini ortaya attı. Sanayi alanında çalışma disiplinini yükselten, böylece üretimi artıran önlemler alındı. 1918 Temmuzu`nda Tüm Rusya Sovyetleri Beşinci Kongresi, Tüm Rusya Merkezi Yürütme Komitesi Başkanı Sverdlov ve Halk Komiserleri Konseyi Başkanı Lenin`in katkılarıyla hasırlanan RSFSC`nin ilk Anayasası`nı kabul etti. Anayasa federatif devlet sisteminin kabulünün yanısıra vicdan özgürlüğü, ifade özgürlüğü, toplantı ve örgütlenme özgürlüğü gibi kişi hak ve özgürlüklerini ve bu özgürlüklerin eksiksiz kullanımını sağlayacak koşulların hazırlanmasını karara bağladı. Çalışmayana ekmek yok ilkesi uyarınca yurttaşların tümünün hak ve ödevinin çalışma olduğunu ortaya koydu.Sovyetler`e üye seçme ve seçilme hakkı, ulus ve ırk ayrımı, cinsiyet, eğitim ve eğer varsa dinsel inanış gözetmeksizin, tüm yetişkin kadın ve emekçilere verildi. Seçmenlere, görevlerini yerine getirmeyen temsilcilereni diledikleri zaman geri çekerek yeni temsilcilciler seçme hakkı tanındı.Savaşlar Başlıyor
Ne varki Sovyetler Rusyası`ndaki bu barışçıl gelişme fazla uzun sürmedi ve I. Dünya Savaşı`nın yıkımlarının üstüne, bir de üç yıl sürecek olan dış devletlerin ve onlarla bağlaşan iç güçlerin müdahalesine karşı savaş başladı. Nitekim daha 1917 Aralığı`nda Romanya, Fransa`nın desteğiyle, Besarabya`yı işgal etti. 1918 Martı`nda Fransız, İngiliz ve Amerikan birlikleri, Murmansk`ı ve Arhangelsk`i ele geçirdiler. Nisan`da önce Japonlar, sonra Amerikalılar, Vladivostok ve Sovyet Uzakdoğusu`na asker çıkardı. Almanlar Ukrayna`yı işgal etti. Güneyde, Ağustos ayında İngilizler Bakü`ye girdi. İçeride yabancılarla birlikte General Denikn (Ukrayna Beyaz Orduları Komutanı), Amiral Kolçak (İmparatorluk Karadeniz Donanması Komutanı, General Kornilov, Gn. Yudeniç (Türkiye Cephesi Orduları Komutanı), Gn. Vrangel (Ukrayna Ordusu Komutanı) ülkenin dört bir yanında silahlı ayaklanmaları yönettiler. Ayrıca ülkede, I.Dünya Savaşı`ndan kalma 60 bin kişilik bir Çek ordusu vardı. Tutsak iken serbest bırakılan bu askerler ülkelerine dönmek üzereyken, Sibirya demiryolu hattı boyunca, Sovyet karşıtı uluslararası saldırı koaliyonuna katılmaya zorlandılar. Bu askerleri ABD silahlandırdı. Sol Sosyalist-Devrimciler, Brest-Litovsk Antlaşması`nı bozmak amacıyla terör hareketlerine giriştiler. Bu dönemde Alman Büyükelçisi Mirbach katledildi ve suikast sonucu Lenin ağır bir biçimde yaralandı (30 Ağustos 1918). 1920 yılı sonlarında varlığı 5 milyona ulaşan Kızıl Ordu saflarında, Budyani, Franze, Komenov ve Tukaçevski gibi komutanlar sivrildiler. Üç yıl süren bu savaş, 1920 başlarında Sovyet Kızıl Ordusu`nun gerek ABD, İngiltere, Fransa, Japonya vb. dış devletlerin güçlerine, gerekse Çarlık rejimini canlandırmak isteyen ya da burjuvazinin egemenliğini kurmaya çalışan, onlarla bağlaşık iç güçlere karşı kazandığı başarılarla son buldu.
Toparlanma
Savaştaki başarılara koşut olarak Azerbeycan (Nisan 1920), Ermenistan (Kasım 1920) ve Gürcistan`da (Şubat 1921) sosyalist sovyet yönetimleri kuruldu. Sovyet Uzakdoğusu`ndaki son Japon birlileri de, 1922 sonlarında yenilgiye uğratıldı. Savaş sona erdiğinda 1920`de ki ağır sanayi üretimi 1913`dekinin yedide biri; pamuklu tetstil üretimi XIX. yy.daki düzeyde; demir döküm üretimi 200 yıl önceki düzeye inmiş, ulaşım felç olmuştu. Tarımsal üretim de savaş öncesinin yarısı düzeyindeydi. En temel gereksinim maddelerinde bile ciddi bir kıtlık vardı. Bu ekonomik zorlukların yanında, savaş komünizminin yol açtığı işçiler ile köylüler arsındaki bağlaşıklığı tehdit eden siyasl sorunlar da doğdu. Köylülerin hoşnutsuzluğuna, askerlerin, hatta kimi fabrikalrda işçilerin hoşnutsuzluğu da eklendi. Bu koşullarda NEP (Yeni Ekonomi Politikası) Lenin tarafında hazırlandı ve 1921 Martı`nda Rusya Komunist Partisi (Bolşevik) X. Kongresinde benimsendi. Ardından da Tüm Rusya Yürütme Komitesi`nce onaylandı. NEP uygulaması çerçevesinde yapılan 1921 ilkbahar ekimi, ülkenin ana tahıl üreten bölgelerindeki -İdil, Ukrayna ve Kuzey Kafkasya- kuraklık yıkıma uğrattı ve Sovyetler Rusyası`nda büyük bir kıtlık ve açlık tehlikesi başgösterdi. Ülke çapında açlığa karşı yoğun bir seferberlik, ülke içindeki olanaklar sayesinde yürütüldüyse de ölümler yığınsal boyutlara vardı. İzleyen yıllarda tahıl üretiminde artış sağlandı ve 1925`den başlayarak Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği tahıl ihraç eder duruma geldi.
Sovyet Cumhuriyetleri sovyet-taslak