İsim=Kanton Vaud|kısaltma=VD |Arma=Waadt.png |Arma_adı=Türkçe: ``Özgürlük ve Anayurt`` |başşehir=Lozan |Alan=3`212 |Alan_sıralaması=4 |Nüfus=657`700 |Nüfus_sıralaması=3 |Sayım_yılı=2004 |yoğunluk=2059 |yoğunluk_sıralaması=14 |Katılma_yılı=1803 |Diller=Fransızca }}
Vaud İsviçre`nin fransızca konuşulan bölgesinde bulunan bir kantondur. Lozan, kantonun Başkenti ve en önemli şehridir.
Etimoloji
Vaud ismi latinceden gelmektedir ``Pagus Waldensis``, yöresel fransız şivesi ile ``Ví´d``.Tarih
Pierre Viret tarafından başlatılan reformasyon hareketleri sonucunda Bern tarafından fethedilen Vaud kantonu aslında Savua Dükalığı`nın topraklarının bir parçasıdır. 24 Ocak 1798`te özerkliğini Napolyon Bonapart tarafından kazanan kanton 14 Nisan 1803`te İsviçre Konfederasyonu katılır.Coğrafya
Vaud kantonu İsviçre`nin batısının büyük bir parçasını kaplar. Sınırları Cenevre Gölü`nden, Neuchatel Gölü ve Morat Gölü`ne kadar uzanır.Batıda (Fransa`nın Ain şehrine olan kara sınırı) ve güneyde (Yukarı Savua şehrine olan Cenevre Gölü sınırı) Fransa ile uluslararası sınırları paylaşır. Böylece güneybatı milli sınırlarını Cenevre kantonu, kuzey sınırlarını Neuchatel kantonu, doğu sınırlarını Fribourg kantonu ve Bern kantonu, güneydoğu sınırlarını Valais kantonu çizer.
Bölgenin önemli sıradağlarından Jura dağı batıda ve Alpler güneydoğuda yer alır.
Bucaklar
Kantondaki 19 bölge içinde yer alan 381 bucak, 2006 yılında yeniden elden geçirilmiştir.Kantonun en küçük bucağı Rivaz (32 hektar), en büyüğü Chateau-d`Å’x`dür (11.376 hektar). En kalabalık bucağı 123.900 kişi ile başkent Lozandır. Onu 23.991 kişi ile Yverdon-les-Bains ve 22.831 kişi ile Montreux ``(Montrö)`` izler. En sakin bucak ise 29 kişi ile Goumoens-le-Jux`dür.
Bölgeler
Vaud kantonunun bölgeleri belirli bucakları içeren politik alt bölümlerdir ve kantondaki saçimlerin gruplandırılmasında kolaylık sağlarlar. 1798`de 17, 1803`te 19 olarak belirlenen bölge sayısının, 2003`teki yeni anayasa ile 10`a düşürülmesi öngörülmüştür. Yasa 2008`de yürürlüğe girecektir.Bölgelerin listesi:
- Aigle
- Aubonne
- Avenches
- Cossonay
- Echallens
- Grandson
- Lozan
- Vallí©e
- Lavaux
- Morges
- Moudon
- Nyon
- Orbe
- Oron
- Payerne
- Pays-d`Enhaut
- Rolle
- Vevey
- Yverdon
Nüfus
1999`den 2005`e Vaud kantonunun nüfus değişimleri :| Nüfus 01 Ocak |
Doğumlar | Ölümler | Fark | Nüfus 31 Aralık |
Artış | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| doğal | göç | !% | ||||||
| ``1999`` | 611 613 | 7 442 | 5 378 | 2 064 | 1 928 | 616 275 | 4 662 | 0,8 |
| ``2000`` | 616 275 | 619 097 | 2 822 | 0,4 | ||||
| ``2001`` | 619 097 | 7 049 | 5 243 | 1 806 | 3 393 | 624 980 | 5 883 | 1,0 |
| ``2002`` | 624 980 | 6 788 | 5 252 | 1 536 | 4 525 | 631 039 | 6 059 | 1,0 |
| ``2003`` | 631 039 | 6 846 | 5 417 | 1 429 | 7 083 | 639 105 | 8 066 | 1,3 |
| ``2004`` | 639.105 | 7 064 | 5 093 | 1 971 | 6 743 | 647 382 | 8 277 | 1,3 |
| ``2005`` | 647 382 | 7 199 | 5 142 | 2 057 | 5 279 | 654 093 | 6 711 | 1,0 |
``Kaynak : OFS - Etat de la population et í©volution dí©mographique - Analyses``
Vaud kantonu 1120 yabancı uyruklu vatandaşı, götürü usulü vergi anlaşmaları ile nüfusuna katmıştır. Kantondaki Sí©bastien Loeb ve Michael Schumacher`in de içinde bulunduğu 1120 kişi İsviçre`de bu amaçla bulunan zenginlerin %30`unu oluşturmaktadır.
Spor
Giron Vaud`nun yöresel bir spor ativitesidir. Yaz boyunca kantondaki 4 yörede 5`er gün boyunca devam eden aktivitelerde petank, voleybol, futbol, atletizm, halat çekme ve güreş oyunları oynanır.Kanton Waadt Cantón de Vaud Ví´d Vaud Vad