| +Yahudi Otonom Bölgesi ЕврейÑĞºĞ°Ñ Ğ°Ğ²Ñ‚Ğ¾Ğ½Ğ¾Ğ¼Ğ½Ğ°Ñ Ğ¾Ğ±Ğ»Ğ°ÑÑ‚ÑŒ |
ייִדישער ×ױט×Ö¸× ×Ö¸××¢ ×’×¢×’× ×˜
||||
| || align=center width=130px| |
| (Bayrak)|| align=center width=130px| (Arma) |
Tarih
Tarihöncesi dönemde Amur bölgesinde Tunguz ve Daur boyları yaşıyordu. Nüfus vadilerde, özellikle Amur kıyılarında yoğunlaşıyordu. Zamanla Moğol ve sonra Çin hakimiyetine girdi. Ruslar 17.yy`dan itibaren bölgeye sızmaya başladılar ve Aigun (1858) ve Pekin (1860) anlaşmalarıyla hakimiyetlerini kabul ettirdiler. Ancak bölgedeki Çin etkisi, 1900 yılında Heylongciyang Nehri`nin Doğusundaki Altmışdört Köy`ün Rus güçlerince yok edilmesine kadar sürdü.1958`de Rus hükümeti, güneydoğu Sibirya sınırını korumak için Amur Kazakları birliklerinin kurulmasını kararlaştırdı. Askeri birliklerle birlikte sivil yerleşimciler de bölgeye geldiler.
1989`da Transsibirya Demiryolu`nun Çita-Vladivostok hattının yapımı her iki yönden birden döşenen raylarla başladı. Demiryolu inşası için bölgeye çok sayıda işçi ve yerleşimci geldi, iktisat canlandı. Demiryolu 1918`de tamamlandı.
Yahudi Otonom Bölgesi, 1928`de Stalin`in her etnik gruba bir otonom bölge verme projesi kapsamında kuruldu. Projenin amacı, etnik grupların sosyalist bir düzende kendi kültürel kimliklerini geliştirmelerini sağlamaktı. Sovyetler, bir "Sovyet Siyonu" yaratarak Yahudi proleter kültürünün oluşmasını sağlamaya çalışıyordu. Ayrıca, rejim için tehlike olarak görülen Musevilik ve Siyonizme eğilimli olduğu varsayılan Yahudiler Sibirya`nın bu uzak köşesine sürülerek önlem alınıyordu. Bölgenin resmi dili dini çağrışımlar yapan İbranice değil Yidiş idi. Yahudilerin milli kültürlerini ifade etmek için din yerine yeni bir sosyalist kültür ve sanat kurmaları hedefleniyordu.
Stalinizme göre bir etnik grubun millet statüsüne kavuşması için toprakları olması gerekiyordu. Yahudi komünistler, kendi etnik gruplarına bir toprak verilmesini talep ettiler. Siyasi olarak, bu Siyonizm`e de bir alternatif oluşturuyordu.
Bazı yorumcular, Stalin`in bu uzak yöreyi seçerken antisemitizm etkisiyle hareket ettiğini savunurlar. Amur yöresinde iklim koşulları çok sertti, nüfus çok seyrekti ve daha önce hiç bir Yahudi yerleşimci bulunmuyordu.
Zorluklara karşın Yahudi yerleşimciler yavaş yavaş bölgeye gelmeye başladı. 1930`larda Yahudi İdaresi otonom bölge statüsü kazandı. Daha fazla Yahudinin bölgeye yerleşmesi için yoğun propaganda yapılıyordu. ``Mutuluğun Peşinde`` adlı Sovyet filminde, ABD`deki Büyük Ekonomik Buhran`dan kaçan bir Yahudi ailesi, Yahudi Özerk Bölgesi`nde yeni bir hayat kuruyordu.
Yahudi nüfusu arttıkça Yahudi kültürünün bölgedeki etkisi de kuvvetlendi. ``Birobidzhaner Shtern`` (Birobidcan Yıldızı) adlı bir gazete, bir tiyatro topluğu kuruldu. Caddelere tanınmış Yahudilerin isimleri veriliyordu. II. Dünya Savaşı sırasında Yahudi sığınmacıların da yerleştirilmesiyle bölgedeki Yahudi nüfusu doruk noktasına ulaştı (toplam nüfusun 1/3`ü).
Ancak proje Stalin`in tasfiye hareketi sırasında Yahudi önderliğini hapsetmesi, bazılarını idam etmesiyle sona erdi. Yahudi kültürünün sembolleri silindi, yerel kütüphanedeki Yahudilikle ilgili kaynaklar yakıldı. Takip eden yıllarda Sovyetler`de Yahudilere ait bir özerk bölge fikri unutuldu. Louis Rapoport, Jonathan Brent ve Vladimir Naumov gibi tarihçiler, Stalin`in, ölümünden önce, Kırım Tatarları ve Volga Almanları gibi tüm Yahudi nüfusu Sibirya`nın bu ücra köşesine sürmeye karar verdiğini savunurlar.
Sovyetler Birliği`nin çökmesiyle birlikte bölgedeki Yahudilerin çoğu İsrail ve Almanya`ya göç etti. 1991`de bölge Habarovsk Krayı`ndan çıkartılarak doğrudan Rusya Federasyonu`na bağlandı. Bölgeye tekrar özel statü kazandıran bu adıma karşın artık Yahudilerin oranı yerel nüfusun %2`sine düşmüştü. Yine de Yidiş okullarda tekrar öğretilmeye başlandı, bu dilde yayın yapan bir radyo istasyonu kuruldu ve Birobidzhaner Shtern`de Yidiş dilindeki yayınlar devam etti.
Nüfus
2002 sayımlarına göre bölge nüfusu Ruslar 171.697 (89,93%), Ukraynalılar 8.483 (4,44%), Yahudiler 2.327 (1,22%), Tatarlar 1.196 (0,63%) ve diğer etnik gruplardan oluşmaktadır.Saat dilimi
- Vladivostok Zaman Dilimi`ndedir (VLAT/VLAST). UTC`ye göre saat farkı +1000 (VLAT)/+1100 (VLAST).
Rusyanın İdari Bölgeleri