Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Çala

Kısaca: Çala, Tacikçe "ne o ne bu" anlamına gelip, 18.yy'ın sonlarında zorla İslam'a geçirilen Buhara Yahudileri için kullanılan bir terimdir. Çala Yahudileri, dışarıya doğru Müslüman olarak görünürken Yahudi geleneklerini gizlice devam ettirdiler. Bu kripto Yahudiler (gizli Yahudiler) bir arada yaşayıp Yahudi muhitlerine komşuydular ve kendi aralarında evliliklerini sürdürdüler. 19.yy'da Çala cemaatleri Semerkand, Hive, Kokand, Margilan ve Şahrisabz'da ortaya çıktılar. Çala Yahudilerinin yerel Müslüman ...devamı ☟

Çala, Tacikçe "ne o ne bu" anlamına gelip, 18.yy'ın sonlarında zorla İslam'a geçirilen Buhara Yahudileri için kullanılan bir terimdir. Çala Yahudileri, dışarıya doğru Müslüman olarak görünürken Yahudi geleneklerini gizlice devam ettirdiler. Bu kripto Yahudiler (gizli Yahudiler) bir arada yaşayıp Yahudi muhitlerine komşuydular ve kendi aralarında evliliklerini sürdürdüler. 19.yy'da Çala cemaatleri Semerkand, Hive, Kokand, Margilan ve Şahrisabz'da ortaya çıktılar. Çala Yahudilerinin yerel Müslümanlarla evlenip Yahudi geleneklerinden uzaklaşmaları iki ila üç nesil sürdü. Çalaların Yahudiliğe geri dönmeleri Rusya'nın Orta Asya'yı 1867'de fethetmesiyle başladı. Kokand hanlığı Rus Türkistanı idaresinde birleştirildi, Buhara ve Hive hanlıkları özerk kalmaya ve İslam'dan çıkanlara ölüm cezası uygulamaya devam etti. Sonuç olarak birçok Çala Yahudisi Rus kontrolündeki topraklara yasadışı yollarla göç etti. Rus kanunlarına göre bu göçmenlerin geri gönderilmeleri ve ölüm cezasıyla yüzleşmeleri gerekmekteydi fakat bu kanunun uygulanması sürekli olarak ertelendi. Böylece, Çalalar vatandaş olmamalarına rağmen Rus Türkistanında kalıcı oldular. Bazı Çala Yahudileri imparatorluğa faydalı olabileceklerini göstermek için esnaf loncalarına katıldılar. Sovyet hakimiyetinin Buhara'ya 1920'de yerleşmesinden sonra dini ayırım ortadan kalktı fakat etnik ayırım hala kullanılmaya devam etti. Bu sebeple Çala Yahudileri pasaportlarında "Yahudi"den ziyade yerel Özbek ve Tacikler ile bir tutuldular. Buhara, komşu şehirlere kıyasla İslam kanunlarını daha uzun süre yürürlükte tuttuğu için çoğu Çalalar Yahudilerle bir tutulmamaktaydı. 2000'de yazar Mansur Surosh, Çalaların deneyimlerini aktaran Chala ("The Outcasts") () isimli bir roman yazdı. Kaynakça * "The Muslim Jews (Chalah) by Dr. Albert Kaganovitch" Ayrıca bakınız *Buhara Emirliği *Buhara Yahudileri *İslam ve Yahudilik *Allahdad olayı

Kaynaklar

Vikipedi

çala

Osmanlıca çala kelimesinin Türkçe karşılığı.
İsimlerden önce kullanılarak, devam ve şiddetli ve pervasız kullanılmasını bildirir. Meselâ: Çalakalem: Çabuk ve gelişigüzel ve ilmi olmayan yazı yazmak.

çala

Türkçe çala kelimesinin İngilizce karşılığı.
[CALA] v. wedge, chock, prop, cut out, stall n. creek, cove v. lower, drop, let down; go down, slump, come down, fall, sink; wane; ebb, subside, recede; slacken, slack off; lose weight

çala

belli adlardan önce gelerek eyleme bağlanır ve adla ilgili bir çabukluk, süreklilik, dikkatsizlik anlamı katar.

misafir - 9 yıl önce
çalakmaraş/afşin de eskimiş kullanılmış anlamına gelir. örnek: "onun çalasını alacağıma hiç almam daha iyi"

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

çala
3 yıl önce

Çala, Tacikçe "ne o ne bu" anlamına gelip, 18. yüzyılın sonlarında zorla İslam'a geçirilen Buhara Yahudileri için kullanılan bir terimdir. Çala Yahudileri...
Cala
7 yıl önce

Cala, İbya'nın on yedi özerk bölgesinden en çok nüfusa sahip olan, ülkenin güneybatı köşesindeki Endülüs otonom bölgesinin 8 eyaletinden Portekiz ve...

Cala, Aljaraque, Almonaster la Real, Almonte, Huelva, Alosno, Alájar, Aracena, Aroche, Arroyomolinos de León, Atlas Okyanusu, Ayamonte
çal
3 yıl önce

Çal, Denizli'nin bir ilçesi. Çal'ın antik dönemlerdeki adı Mosyna'dır. Türklerin bölgeye gelmesine kadar bu isimle anılmıştır. Türkler bölgeye Çal adını...

Çal, Denizli, 1886, Acıpayam, Denizli, Akköy, Denizli, Anadolu Selçukluları, Anason, Babadağ, Denizli, Baklan, Denizli, Bamya, Bekilli, Denizli, Beyağaç, Denizli
çalı kuşu
4 yıl önce

Bayağı çalı kuşu (Regulus regulus) Türkiye. Yakut tepeli çalı kuşu (Regulus calendula) Tayvan çalı kuşu (Regulus goodfellowi) Sürmeli çalı kuşu (Regulus...
Denizler, Çal
7 yıl önce

Denizler Beldesi, Denizli İli, Çal İlçesine bağlı, Ege Bölgesi'nin iç kesiminde Denizli'nin kuzey doğusunda yer almaktadır. Doğusunda Çataloba mahallesi...
Aşağıseyit, Çal
7 yıl önce

Aşağıseyit, Denizli ilinin Çal ilçesine bağlı bir mahalledir. Aşağıseyit’in tarihiyle ilgili kesin bir bilgi yoktur. Ancak, Mahmut Gazi Köyü’nün alt kısmında...
Kabalar, Çal
7 yıl önce

Kabalar, Denizli'nin Çal ilçesine 12 km uzaklıkta olan bir mahalledir. Kabalar insanı genellikle tarımla uğraşır en belirgin tarım ürünleri üzüm ve kekiktir...

Kabalar, Çal, Denizli, Köy, Taslak, Çal, Memleketini tanıt!
Tekrar Çal, Sam (anlam ayrımı)
5 yıl önce

Tekrar Çal, Sam, Kazablanka filminde Ilsa (Ingrid Bergman) tarafından söylenen bir cümledir. Ayrıca şu anlamlara gelebilir: Tekrar Çal, Sam (oyun): Woody...