Çıban

Kısaca: Çıban deride, değişik büyüklükte olabilen cerahatli (iltihabi) kabartılara genel anlamda verilen isim. Sağlıklı bir insanın normal derisi, değişik birçok bakteriye karşı tabii olarak bağışıktır. Birçok bakteri, derinin üst tabakasının altına inemediği gibi kıl kökünün de üst kısmından derine inemez. Burada çoğalır. Derinin direnci kırıldığı zaman veya darbeler sonucunda bu bakteriler iltihap yaparlar. Çıbanın birçok çeşitleri vardır. Kan çıbanı: Kıldibinin ve çevresinin derin iltihabıd ...devamı ☟

çıban
çıban

Çıban deride, değişik büyüklükte olabilen cerahatli (iltihabi) kabartılara genel anlamda verilen isim. Sağlıklı bir insanın normal derisi, değişik birçok bakteriye karşı tabii olarak bağışıktır. Birçok bakteri, derinin üst tabakasının altına inemediği gibi kıl kökünün de üst kısmından derine inemez. Burada çoğalır. Derinin direnci kırıldığı zaman veya darbeler sonucunda bu bakteriler iltihap yaparlar. Çıbanın birçok çeşitleri vardır.

Kan çıbanı: Kıldibinin ve çevresinin derin iltihabıdır. Tıp dilinde ismi “fronkül”dür. Ter bezlerinin iltihaplanması da söz konusu olabilir. Stafilokok ismi verilen mikroorganizmalar, bu çıbanların meydana gelmesinde ilk sırayı alırlar. Bu çıbanlar en çok giyim eşyalarının deriye sıkı temas ettiği bölgelerde (bilek, koltuk altı, ense, kaba etler, sırt) ortaya çıkarlar. Sağlam deride bir kaşıntı ile başlar. Sonra kaşıntı ağrıya dönüşür ve biraz da genişler. Bir müddet sonra kıl çevresi kızarır, şişer, sertleşir ve dokunulduğunda sıcak hissedilir. Kıl ağzında da cerahat görülür. Zamanla kırmızılık şişkinlik ve ağrı artar. Bazan hastanın ateşi yükselir ve çevredeki lenf bezleri şişer. Birkaç gün sonra çıban kısmı akar. Böylece bir boşluk meydana gelir. Daha sonra, teşekkül eden boşluk doldurulur ve çıban iz bırakarak iyileşir. Bazı hastalarda çıbanlardan biri iyileşirken bir başkası çıkarak bütün vücuda yayılır ki, buna “fronküloz” ismi verilir.

Ense, tırnak kenarları ve dış kulak yolundaki çıbanlar çok ağrı yaparlar. Dudak ve burun çevresindeki çıbanlar da tehlike arz ederler. Çünkü, buradaki kan ve lenf damarlarının kafa içi ile irtibatları olduğundan, damar tıkanıklığı ve menenjit yapma tehlikeleri her zaman vardır. Böyle hastaları ehemmiyetle ele almak ve mutlak istirahate sevketmek; her türlü yüz hareketlerini yasaklayıp, en etkili tedaviye derhal başlamak gereklidir. Çıbana yol açan mikropların kana karışmasıyla, vücudun diğer yerlerinde apseler, böbrek iltihabı, kemik iltihabı ve kalbin iç yüzü örtüsünün iltihabı (endokardit) görülebilir. Yeni başlayan ve olgunlaşmamış sert çıbanları sıkmak çok hatalıdır. Bu durumda çıbandaki mikroplar civardaki kılcal damarlara girerek kan dolaşımıyla vücuda yayılırlar. Kan sistemi içindeki bu mikroplar yukarıdaki sonuçlara yol açar. Olgunlaşmamış çıbanlar sıcak suya batırılmış temiz bezle pansuman yapılır. Bu işleme rağmen, dağılma değil de iltihap toplanması oluyorsa çıbanın üzerine siyah merhem (Pomad ichtyole) konur ve sıcak ütüyle ütülenmiş bezle kapatılır. Eğer kendi kendine açılıp akarsa yarayı açmaya gerek yoktur. Açılmış yara binde birlik rivanol çözeltisiyle veya oksijenli suyla iyice pansuman yapılır ve yine kara merhem konur. Ağrıyı kesmek için ağrı kesici haplar alınabilir. Penisilin türünden iğneler yapılırsa çıbanın yan tesirleri yok edilmiş olabilir. B vitamini bakımından çok zengin olan bira mayası ve B kompleksi vitaminleri alınırsa fayda verir. 50 gram kükürtle 100 gram tereyağdan elde edilen merhem çıban için çok faydalıdır.

Şirpençe: Birkaç tane kan çıbanı bir arada bulunur ve çevreye, derinlere doğru genişlerse buna ”Karbonkül” veya halk arasında “Şirpençe” ismi verilir. Buradaki çıbanların hepsi tek imiş gibi görülür. Tahta sertliğindedir. Özellikle dokunmakla çok ağrılıdır. Hastanın genel durumu bozulur, ateş, titreme, halsizlik başağrısı bulunur. Birkaç gün sonra bütün mihrak yumuşar ve dışarı iltihap boşalır. Çoğu hastalarda bütün çıban bölgesi deriden ayrılarak geriye zamanla kapanacak olan geniş bir yara sathı kalır. Ağır seyreden durumlarda mikroplar kana karışır ve hasta ölebilir. Osmanlı padişahlarının en Ünlülarından Yavuz Sultan Selim Han da bu hastalıktan vefat etmiştir.

Sathi ve derideki çıbanlarda ilk yapılacak iş kabukları kaldırmaktır. Cerahatlenme veya sulanma geçinceye kadar antiseptik sıvılarla pansuman yapmak lazımdır. Çıban olan bölgeye günde birkaç defa sıcak sulu kompreslerin uygulanması faydalı olur. Daha sonra antibiyotikli merhemler kullanılır. Başlamakta olan çıbanlarda kara merhem kullanmak çok defa çıbanın bir an önce yumuşamasını sağlar. Çok gergin ve derin şirpençeleri cerrahi olarak açmak hastayı rahatlatır. Hastaya ayrıca antibiyotik de verilmelidir. Sık sık tekrarlayan çıban durumunda buna sebeb olabilecek durumlar araştırılmalıdır. Şeker hastalığı, aşırı zayıflık, kaşıntı yapan durumlar (parazit, müzmin iltihabi odaklar, allerjiler vb.), derinin uzun süre suya maruz kalarak yumuşaması, vücudun bağışıklık sisteminin bozuk olması çıbanların ortaya çıkmasını kolaylaştırır.

Şark çıbanı: Yıl çıbanı, Halep çıbanı, deri layşmanyozu gibi isimleri de vardır. Hastalığa dünyada belli iklim bölgelerinde, bu arada memleketimizde de en sık Doğu ve Güney Anadolu illerimizde rastlanmaktadır. Hastalığın sebebi “Leischmania tropica” ismi verilen bir hücreli, kamçılı mini bir parazittir. Hastalık doğrudan doğruya veya tatarcıklarla bulaşır. 15 günden altı aya kadar süren bir kuluçka devrinden sonra tatarcık sineği tarafından ısırılan yerde küçük pembe bir leke husule gelir. İki üç gün sonra bu leke biraz daha kabarır ve giderek belirginleşerek rengi pembe-esmer bir hal alır. Bu kabartı sertçedir. Bazı kimselerde hastalık bu şekilde bir yıl devam edip sonra iz bırakarak iyileşir. Bazan da yara haline gelir. Şark çıbanı yarası üzerindeki kabuk kaldırılırsa kabuğun altında bir takım çıkıntılar görülür ki, buna “Hulusi Behçet çivi belirtisi” ismi verilir. Bu ismin verilmesinin sebebi ilk tarif edenin Ünlü Türk hekimi “Hulusi Behçet” olmasıdır. Yara haline gelmiş bir şark çıbanı da genellikle bir yılda iz bırakarak iyileşir. Bazan hastanın direncinin kırık olması halinde hastalık yıllarca sürebilir, yerinde çirkin bir iz kalır.

Hastalık başlangıcından 3-4 ay sonra başlayan ve ömür boyu devam eden bir bağışıklık bırakmaktadır. Çıban, alın, burun, çene, yanaklar, boyun, el, önkol ve bacaklar gibi açık bulunan yerlerde yerleşmektedir.

Teşhis için yaranın üzerinden alınan sıvıda parazitin aranması veya kültürünün yapılması gerekir. Bazan yaradan parça alıp incelemek de gerekebilir. Tedavisi için yara çevresine emetin, atebrin şırıngaları tatbik edilir.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

çıban

Türkçe çıban kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. boil, abscess, blain, fistula, gathering, swelling

çıban

vücudun herhangi bir yerinde oluşan ve çoğu, deride şişkinlik, kızartı, ağrı ve ateşle kendini gösteren irin birikimi.

çıban

Türkçe çıban kelimesinin Fransızca karşılığı.
abcès [le]

çıban

Türkçe çıban kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Blüte, Pocke

çıban

Osmanlı İmparatorluğu döneminde Macaristan ve Hırvatistan'da sancak beylerine ve küçük prenslere verilen unvan.

İlgili konular

çıban

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

çıban
3 yıl önce

Çıban veya fronkül, bakteriyel enfeksiyon; deride oluşan ağrılı, şiş apseye verilen isimdir. Genellikle, bir kıl keseciğine ya da yağ bezi kanalına giren...

Çıban, Çıban
Şankroid
6 yıl önce

Erkeklerin %50 kadar kısmında tek bir çıban görülür. Kadınlarda ise 4 ya da daha fazla çıbana rastlanır. Çıbanlar erkeklerde penis boğumunda ve başında...

Şankroid, Doktor, Frengi, Hastalık, Erythromycin, Haemophilus ducreyi, Ceftriaxone, Treponema pallidum, Azythromicin, Herpes Simplex Virus
Frambezi
6 yıl önce

sivilce belirir ve bu sivilce zamanla büyüyüp bir çıban haline gelir. İkinci evrede deride birçok çıban belirir, üçüncü evrede ise, yüzde bile görülebilen...

Kuzukulağı
6 yıl önce

miktarda oksalik asit içeren ekşi yaprakları sebze olarak yenir. Ayrıca halk arasında yapraklarından hazırlanan lâpalar çıban tedavisinde kullanılır....

Kuzukulağı, Bilimsel sınıflandırma, Magnoliopsida, Rumex, Polygonaceae, Taksokutu
şarbon
3 yıl önce

azdır. Mikroorganizma insanlara deriden girerse kara çıban denilen karakteristik bölgesel bir çıbanla ödem; kan dolaşımına karışması ile de sepsis (kan zehirlenmesi)...

ݞarbon, ݞarbon
Tatarcık (sinek)
6 yıl önce

taşıyıcılığını yaparlar. Tatarcığın ısırmasının ardından kaşıntıyla görülen Şark çıbanı zamanla büyük bir yaraya dönüşür. Türkiye'de insan sağlığı için en tehlikeli...

Hastalık isimleri listesi
3 yıl önce

Burun akıntısı Burun kanaması Burun tıkanıklığı Cinsel soğukluk Çarpıntı Çıbanlar Çıkıklar Çiçek Çift cinsiyetlilik Çiller Çocuk felci Çocuklarda gelişme...

Alban Berg
3 yıl önce

güzellerinden birisidir. Eseri tamamladıktan birkaç gün sonra sırtında bir çıban büyüyen sanatçı, enfeksiyonun 4 ay içinde vücuduna yayılması sonucu Viyana’da...

Alban Berg, 1837, 1885, 1904, 1908, 1910, 1911, 1912, 1914, 1915, 1917