Üzerinde Güneş Batmayan Imparatorluk

Güneşi Batmayan İmparatorluk, İngiltere başta olmak üzere tarihteki bazı deniz aşırı imparatorluklar için kullanılan terimdir. Herodot'a göre terimin bir benzeri ilk kez Pers imparatoru I. Serhas tarafından kullanılmıştır.

İspanya

Tarihteki ilk okyanus ötesi imparatorluğu İspanyollar kurdu. Şarlken (hükümdarlığı: 1516-1556) Yeni Dünya'daki kolonileri kast ederek "imparatorluğumda güneş hiç batmaz" dediği zaman terim tarihe geçmiş oldu. Coğrafi Keşifler çağında

İspanya

büyük atılımlar gerçekleştirdi. Magellan dünyayı dolaştığı zaman İspanyolların elinde Uzak Doğu'dan Yeni Dünya'ya dek uzanan ülkelerin haritası vardı ve bu sayede çok uzak noktalarda sömürgeler kurabildiler. Hernan Cortes Meksika'yı ve Pizarro Peru'yu işgal etti. XVI.yüzyılın sonunda İspanyol gemileri üç okyanusta dolaşıyor ve beş kıtayla ticaret yapıyordu. Aşırı yağmalama sonucu oluşan enflasyon İspanyol ekonomisini çökertti ve nihayet

İspanya

, Napolyon tarafından işgal edildi. Fırsattan yararlanan sömürgeler Simon Bolivar önderliğinde ayaklandılar ve İspanyol Sömürge İmparatorluğu çöktü. Son darbe, Küba'nın bağımsızlık savaşıyla vuruldu ve İspanyollar okyanus ötesinden atıldılar.

Britanya

Sanayi Devrimi sonrası hammadde ihtiyacı duyan İngilizler, dünyanın dört bir yanında sömürge arayışına girdi ve İspanyollardan boşalan yeri doldurdu.

Britanya

İmparatorluğu kıta Avrupasındaki iç kavgalardan mümkün olduğunca uzak durmaya ve tüm güçlerini okyanus ötesine seferber etmeye karar vermişti. I. Elizabeth döneminde başlayan yeni kıtalara yayılma politikası sonucu Kuzey Amerika'da ilk koloniler kuruldu. Yedi Yıl Savaşı sırasında Fransızların elinden Kanada alındı. Asıl atılımlar 19. yüzyılda geldi. Hindistan, Mısır, Güney Afrika ve Avusturalya, krallığın tacı altında toplandı. Bu sayede İngilizler, I. Dünya Savaşı sırasında okyanus ötesinden Avrupa'ya askerler getirebildi ve II. Dünya Savaşı'nda, olası bir Alman işgali karşısında Kanada'ya taşınmayı planlayabildi. Ancak iki dünya savaşı da

Britanya

'yı fazlasıyla yıprattı ve imparatorluk, sömürgelerini elinde tutamadı. Hindistan'daki direniş diğer sömürgelere ilham verdi ve

Britanya

İmparatorluğu çözüldü.

ABD

Günümüzün okyanus ötesi imparatorluğunu Amerikalılar kurdu. II. Dünya Savaşı'nda Japon egemenlik bölgesini işgal eden

ABD

, Pasifik Okyanusu'nda üsler kurarak etki sahasını Asya'ya dek uzatmıştı, Vietnam Savaşı ile Asya anakarasına sokulmuş oldu. Aynı anda Batı Avrupa'yı işgal etmiş ve Truman Doktrini sonrası Akdeniz çevresine yerleşmişti. XX.yüzyılın sonunda

ABD

askerleri ve parası, dünyanın her tarafında etki sahibiydi. XXI.yüzyılın başında Afganistan ve Irak'ın işgaliyle beraber

ABD

, egemenlik sahasını Asya içlerine dek genişletmeye çalışmıştır.

Ayrıca bakınız

* Coğrafi Keşifler * Emperyalizm

Kaynaklar

Vikipedi

Üzerinde Güneş Batmayan Imparatorluk