Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Şahıs Eki

Kısaca: Şahıs eki veya kişi eki, yüklemin kişisini (özneyi) belirten ek. Fiil kiplerine veya ek-fiillere eklenerek işin veya oluşun kim tarafından gerçekleştirildiğinin anlaşılmasını sağlayan eklerdir. ...devamı ☟

Şahıs eki veya kişi eki, yüklemin kişisini (özneyi) belirten ek. Fiil kiplerine veya ek-fiillere eklenerek işin veya oluşun kim tarafından gerçekleştirildiğinin anlaşılmasını sağlayan eklerdir. Türkçedeki şahıs ekleri -m, -im, -n, -in, -sin, -k, -iz, -niz, -iniz, -siniz, -ler ve -sinler'dir. Bunlar büyük ve küçük ünlü uyumlarına uyacak şekilde değişiklik gösterirler: * Duyuyor + um (Birinci tekil şahıs eki -im, şimdiki zaman kipi eki -yor'a uyum sağlamak için -um'a dönüştü.) Fiil cümlelerinde Fiil cümleleri, yüklemi bir fiil olan cümlelerdir. Türkçedeki örnek bir fiil çekimi şu şekildedir: Fiil + Kip eki + (Yardımcı ünsüz) + Şahıs eki öğren + meli + y + im

Örnek çekim tablosu

Yukarıdaki tablodada görüleceği üzere özne 3. tekil şahıs (o) ise yüklem sadece emir kipindeyken şahıs eki alır: * Dersten sonra sınıfta beklesin. (Emir kipinde şahıs eki var.) * O yarın bize uğrayacak. (Gelecek zaman kipinde şahıs eki yok.) 1. tekil ve çoğul şahısların (ben ve biz) emir kipinde çekimleri yoktur. İsim cümlelerinde İsim cümleleri, yüklemi isim soylu olan cümlelerdir. İsim cümleleri, isim soylu bir sözcüğe (isim, sıfat vs.) -idi, -imiş, -ise ve -dir ek-fiillerinden biri getirilerek oluşturulurlar. Şahıs ekleri, isim cümlelerinde de yüklemin kişisini (özneyi) işaret ederler.

İsim cümlelerinde

de, fiil cümlelerinde kullanılan şahıs ekleri kullanılır: * Bugün çok hastayım(dır). (1. tekil şahıs eki) * Bu çorak araziyi yeşertenler çalışkan köylülerdi. (3. çoğul şahıs eki) * Duyduğuma göre bu sınıfın temsilcisi sizmişsiniz. (2. çoğul şahıs eki) * Elma ne kadar da tatlıymış. (3. tekil şahıs, eki yok) * Dün çok yorgundum. (1. tekil şahıs eki) * Bu oda çok aydınlık(tır). (3. tekil şahıs, eki yok) * Biz oldukça azimli bir milletiz. (1. çoğul şahıs eki)

İsim cümlelerinde

kullanılan şahıs ekleri sıklıkla iyelik ekleri ile karıştırılır: * Şu çocuk benim öğrencim. (iyelik eki, öğrencinin kime ait olduğunu belirtiyor) (3. tekil şahıs: [1] öğrencim[2].) * Ben öğrenciyim. (şahıs eki, özneyi işaret ediyor) (1. tekil şahıs) * Ben sıkı bir okurum. (şahıs eki) (1. tekil şahıs) * Şu gördüğün kalabalıktaki herkes benim okurum. (iyelik eki, okurun kime ait olduğunu belirtiyor) (3. çoğul şahıs: [3] okurum[4] / okur[5]ım[6].) * Soldan birinci kapı senin odan. (iyelik eki) * Kapının arkasındaki Ali'nin ceketiymiş. (iyelik eki) Bileşik zamanlı fiillerde Bileşik zamanlı fiillere şahıs ekleri en sondaki kip ekine uyum sağlayacak şekilde, haber ve dilek kiplerinde olduğu gibi eklenirler: * Bu şarkıyı sen öğretmiştin. (-mişli geçmiş zamanın hikayesi kipine eklenen 2. tekil şahıs eki) * Fiyatlar hızla yükseliyormuş. (3. çoğul şahıs ve eksiz. Şimdiki zamanın rivayeti)

Notlar

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

İyelik eki
3 yıl önce

kükünde birinci tekil şahıs eki olan "-m" (م) eki kullanıldığında, rev(e)m (روم) biçiminde olan sözcükteki bu ek; iyelik değil "şahıs eki" olarak karşımıza...
Ek fiil
3 yıl önce

" örneğindeki -im şahıs eki sıklıkla iyelik ekleri ile karıştırılır. İyelik ekleri bir varlığın kime ait olduğunu belirtirler. Ek-fiil ise eylemin zamanı...

Fiil çekim ekleri, Türkçe, Çekim ekleri
Kip
3 yıl önce

fiilin haber veya dilek kipi eklerinden birini almış hâlidir. Kip halindeki bir fiilde şahıs eki olmak zorunda değildir. Şahıs eki almamış kipler genellikle...
Soru eki
3 yıl önce

mi? Son haberleri duydun mu? mi eki kendinden önce gelen kelimeden ayrı yazılır. Ardından -bitişik şekilde- şahıs ekleri gelebilir: Bu resimdeki sen misin...
Fiil
3 yıl önce

kazanır; şahıs ekleri ile işin veya oluşun kim tarafından gerçekleştirildiğini belirtir. Dün arabamı yıka-dı-m. (fiil + haber kip eki + şahıs eki) Yarınki maça...

Türkçe'de fiil, Birleşik Zamanlı Fiiller, Taslak şablonları, Taslak madde
Gelecek zamanın hikâyesi
3 yıl önce

ek-fiilinin ses uyum ve olaylarına uyacak şekilde eklenmesi ile oluşturulur. Kip eklerinden sonra -varsa- şahıs eki gelir: fiil + ecek + ti + şahıs eki...
özne
3 yıl önce

-belirli şahıslar için- şahıs eki almadığı unutulmamalıdır: (Sen) Gel. (2. tekil şahıs, emir kipi) (O) Yarın yola çıkacak. (3. tekil şahıs, gelecek zaman)...

Özne, 17. yüzyıl felsefesi, 18. yüzyıl felsefesi, 19. yüzyıl felsefesi, 20. yüzyıl felsefesi, Almanca, Analitik felsefe, Antik Çağ felsefesi, Aydınlanma Çağı, Batı felsefesi, Bilim felsefesi
Eski Anadolu Türkçesi
3 yıl önce

birinci çoğul şahıs eki, -vuz birinci çoğul şahıs şart eki, -ur geniş zaman eki ve -u zarf-fiil eki. Bazı ekler, kökün ünlüsü ne olursa olsun daima düz ünlü...