Afganistan Sorunu

Kısaca: Afganistan'da komünist hükümet ile anti-komünist Müslüman gerillalar arasında başlayan iç savaşa, Sovyetler Birliği'nin hükümet kuvvetlerine yardım adı altında bu ülkeye asker gönderip müdahele etmesi ile uluslararası boyut kazanan bunalım. Savaşın kökeni 1978 Nisanında merkeziyetçi Afgan hükümetinin bir sol darbeyle devrilmesinde yatar. Askerlerin daha sonra iktidarı devrettiği iki Marxist-Leninist parti, ülkenin adını değiştirdi (Afganistan Demokratik Halk Cumhuriyeti) ve Sovyetler Birliği ile ...devamı ☟

Afganistan'da komünist hükümet ile anti-komünist Müslüman gerillalar arasında başlayan iç savaşa, Sovyetler Birliği'nin hükümet kuvvetlerine yardım adı altında bu ülkeye asker gönderip müdahele etmesi ile uluslararası boyut kazanan bunalım. Savaşın kökeni 1978 Nisanında merkeziyetçi Afgan hükümetinin bir sol darbeyle devrilmesinde yatar. Askerlerin daha sonra iktidarı devrettiği iki Marxist-Leninist parti, ülkenin adını değiştirdi (Afganistan Demokratik Halk Cumhuriyeti) ve Sovyetler Birliği ile yakın ilişkiler kurdu. Yeni hükümetin başlattığı sosyal ve ekonomik reformlar ise büyük ölçüde Müslüman ve anti-komünist olan halkta tepkiyle karşılandı ve 1978 yazında ilk başkaldırı Nuristan eyaletinde başladı. Kendilerine "Mücahid" diyen Müslüman gerillalar ülkenin her yanında yönetime karşı silahlı mücadeleye giriştiler. Hükümet-içi anlaşmazlıklar ve başlayan iç savaş komünist hükümeti zor durumda bırakıyordu ve 1979 Aralık ayının sonunda Sovyetler Birliği, 1978 yılında iki ülke arasında imzalanan andlaşmayı ve hükümetin davetini öne sürerek Afganistan'a askeri birlik gönderip bu ülkeyi işgal etti. Bir iki ay içinde ülkede Sovyet askeri sayısı 100.000'i buldu. Sovyet müdahalesi Batılı devletler ve İslam ülkeleri tarafından büyük tepkiyle karşılandı, birçok ülke bu işgali protesto etmek için 1980 Moskova Olimpiyatları'nı boykot etti.

Sovyet birlikleri şehirlerde kontrolü elde tutarken kırsal kesimdeki Mücahitlerle başedemediler. Mücahitlere karşı pekçok savaş taktiği uyguladılar ama Mücahitlerin sivil halktan aldıkları destek sonucu bu girişimlerin hepsi başarısızlığa uğradı. Bunun üzerine Sovyet birlikleri bu halk desteğinin yoğun olduğu bölgelerde sivil halka karşı da operasyona giriştiler. Sonuçta 2.8 milyon Afganlı Pakistan'a, 1.5 milyon Afganlı'da İran'a kaçmak zorunda kaldı. Bu arada ABD Pakistan aracılığıyla mücahitlere silah yardımında bulunmaya başladı.

Yaklaşık 9 yıl süren savaş sonucu Sovyetler mücahitleri yenilgiye uğratamadılar, savaş deneyimi kazanan mücahitler ise Sovyet birliklerine ağır kayıplar verdirdiler. 1988 yılına gelindiğinde Sovyetlerin asker kaybı 15.000'den fazlaydı. Sovyetler Birliği 1988 sonunda Afganistan'dan çekileceğini açıkladı. Birleşmiş Milletler'in arabuluculuğu ile varılan bu anlaşma ile başlayan geri çekilme 1989 Şubatında tamamlandı. Sovyet çekilmesinden sonra hemen devredileceği sanılan komünist Necibullah hükümeti üç yıl daha ayakta kalmayı başardı ama 28 Nisan 1992'de Kabil'e giren mücahitler yönetimi devraldılar. Ama bu sefer de farklı görüş ve isteklere sahip, farklı etnik ve mezhepsel temellere dayanan mücahit gruplar arasında silahlı mücadele başladı.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Afganistan Demokratik Cumhuriyeti
6 yıl önce

Cumhuri-yi Afganistan; Peştuca: د افغانستان جمهوریت, De Afganistan Demokrati Cumhuriyet), Afganistan'da 1978-1992 yılları arasında, sosyalist Afganistan Demokratik...

Mayın sorunu
3 yıl önce

Mayın Sorunu, askeri amaçla kullanılan mayınların, sivil insanlara olumsuz etkisiyle gündeme gelmiş bir sorundur. Çin'de 13. yüzyıl ortalarından beri kullanıldığı...

Sadabat Paktı
3 yıl önce

Sadabat Paktı; Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında, 8 Temmuz 1937 tarihinde Tahran'da Sadabat Sarayı'nda imzalanan dörtlü saldırmazlık paktı. Sınır...

Sadabat paktı, Sadabat paktı
Muhammed Davud Han
6 yıl önce

Afganistan arasında yaşanan sınır çatışmaları, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin kesilmesine neden oldu. Bunun üzerine Pakistan, Afganistan sınırını...

Muhammed Davud Han, 17 Nisan, 17 Temmuz, 18 Temmuz, 1918, 1946, 1953, 1973, 1977, 1978, 24 Nisan
Special Air Service
3 yıl önce

Tehlikesi, Endonezya-Malezya çatışmaları, Kuzey İrlanda Sorunu, Falkland Savaşı, Irak Savaşı ve Afganistan Savaşı'nda görev yapmışlardır. Ayrıca keskin nişancı...

Tirmiz
3 yıl önce

Surhanderya ilinin yönetim merkezi olan şehir. Ülkenin güneydoğusunda, Afganistan sınırı yakınında yer alan şehir, kadim medeniyetler zamanında önemini...

Tirmiz, 1979, 1989, 1991, Afganistan, Amuderya, Hadis, Müslüman, Ruslar, Sovyetler Birliği, Surhanderya Eyaleti
T-26
3 yıl önce

Cephesi’nin ilk zamanlarında kullanıldı.  Sovyetler Birliği - 12.000  Afganistan - Bilinmiyor  Çin - 82  Finlandiya - 126  İbya - 120  Türkiye - 60...

T-26, Ülke bayrağı, SSCB ülke bayrağı, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, 1920, 1931, 1932, 1933, 1936, 1937, 1940
Cam Minaresi
3 yıl önce

Hatch (1977): . 1. baskı: 1970. 2. baskı. Afghan Tourist Organization. Afganistan Tarihi Rehberi Minarenin karşı karşıya olduğu tehditleri içeren UNESCO...