Amerikalı gerilim romanları yazarı James Grady'nin 1974 tarihli Six Days of the Condor (Türkçe anlamı:Akbabanın altı günü) adlı romanından senaryosunu Lorenzo Semple Jr. ve David Rayfiel'in birlikte uyarlayıp yazdıkları fimin yönetmeni Sydney Pollack'tır. Başlıca rollerinde Robert Redford, Faye Dunaway, Cliff Robertson, Max von Sydow, John Houseman ve Addison Powell oynamışlardır. James Grady'nin romanı Türkiye'de 1974'te Aziz Üstel'in çevirisiyle Leş Kargaları adıyla "Altın Kitaplar"'dan çıkmıştı.
"Paranoid gerilim" veya "Komplo gerilim" türüne de sokulabilen bu filmde CIA'in dünyada yayınlanmış bütün kitap ve dergileri okuyup tarama görevi verilmiş bir yan kuruluşunda görevli "Akbaba" kod adlı memurunun bir yemek molası dönüşünde bürodaki tüm iş arkadaşlarının katledilmiş olduğunu görüp bir yandan kendi hayatını kurtarmak için kaçarken, bir yandan da olayları çözmek için yaptığı araştırmada örgütün sanıldığından da karmaşık ve yozlaşmış yapısını, ayrıca örgüt içinde başka bir örgütün de faaliyette olduğunu keşfetmesi anlatılmaktadır. Vietnam Savaşı ve Watergate Skandalı'nın hemen sonrasında su yüzüne çıkan ABD hükümetinin faaliyetlerindeki ahlaki belirsizlik ve bunun toplum üzerinde yarattığı kuşkular hala tazeliğini korurken çekilmiş olması filmi daha da gerçekçi ve inandırıcı yapmaktadır. Çeşitli festival ve yarışmalarda 5 ödül kazanan film 1976'da "En iyi kurgu" dalında Oscar'a, "En iyi kadın oyuncu" (Faye Dunaway) dalında da Altın Küre'ye aday gösterilmişti. Filmin özgün müziğini yapan Dave Grusin de bu çalışması ile 1977 yılında Grammy ödülüne aday gösterilmişti.
Özet
} Kod adı "Akbaba" olan Joseph Turner (Robert Redford) CIA'in yan kuruluşlarından birinin New York'taki gösterişsiz ofisinde çalışan alt düzey memurlardan biridir. "Amerikan Edebiyat ve Tarih Araştırmaları Derneği" adı altında kamufle edilmiş bu CIA ofisinde Açık kaynak istihbaratı (Open Source Intelligence, OSINT) Açık Kaynak İstihbaratı hakkında bilgi yapılmaktadır, yani dünyada yayınlanmış tüm roman, dergi ve gazeteler ayrım yapılmaksızın okunmakta, taranmakta ve bunların içinde gizli anlamlar, mesajlar ve olağan dışı fikirler aranmaktadır. Görevi gereği Turner yakın zamanda ucuz bir gerilim romanını analiz etmiş ve dikkatini çeken bazı tuhaflıklara vurgu yapan raporunu CIA'deki üstlerine iletmiştir. Adeta bir sosyal klüp havasındaki bu küçük ofiste çalışan az sayıdaki memur, aktif görevdeki CIA ajanlarından çok farklıdırlar, rahat ve disiplinden oldukça uzak bir çalışma tempoları vardır. Raporuna cevap beklediği günlerden birinde Turner öğlen yemeklerini almak için dışarı çıktığında ofisi basan bir grup silahlı adam çalışanların altısını da soğukkanlılıkla katleder. Turner geri döndüğünde gördüğü manzara karşısında dehşete düşer, kendi hayatının da tehlike altında olduğunu anlayarak özel acil hattan üstlerini arar. Birinci amiri olan Higgins (Cliff Robertson) ile buluşmaya gitiğinde üzerine ateş açılır. Artık teşkilatta güvenebileceği kimse kalmadığının farkına varan Turner, olan biteni anlayabilmek için olaylarla ilgisi olmayan Kathy Hale adlı bir kadını (Faye Dunaway) evinde rehin tutarak, Higgins'le kedi fare oyunu oynamaya başlar ve sonunda CIA içinde başka bir CIA daha olduğunu keşfeder. Turner'ın raporu bu teşkilatın gizliden planladığı, olası bir petrol krizi durumunda Ortadoğu'yu işgal etme programına sekte vurmuştur ve bu raporla ilintili herkesin yok edilmesi gerekmektedir. Turner bu örgüt içindeki örgütün tepesindeki kişiye ulaşır ancak arkadaşlarını da katleden kiralık katil Joubert (Max von Sydow) buraya da gelir ama sürpriz bir şekilde Turner'ı değil de örgütün başkanını öldürür, çünkü anlaşma değişmiştir ve artık tekrar CIA için çalışmaktadır. Turner'a da hala bir hedef olduğunu söyler ve kendi güvenliği için ülkeyi terketmesi tavsiyesinde bulunur. Yurtsever bir insan olan Turner ülkeyi terkedemeyeceğini söyler ve son çare olarak olayları özgür basına anlatarak örgütün kirli çamaşırlarını kamuoyu önünde ortaya dökmeye karar verir ve The New York Times gazetesine gider. }Oyuncu Kadrosu
- Robert Redford ... Joseph Turner / kod adı "The Condor"(Akbaba)
- Faye Dunaway ... Kathy Hale
- Cliff Robertson ... J. Higgins
- Max von Sydow ... G. Joubert
- John Houseman ... Mr. Wabash
- Addison Powell ... Leonard Atwood
- Walter McGinn ... Sam Barber
- Tina Chen ... Janice Chon
- Michael Kane ... S.W. Wicks
- Don McHenry ... Dr. Ferdinand Lappe
- Michael B. Miller ... Fowler
- Jess Osuna ... Binbaşı
- Dino Narizzano ... Harold
- Helen Stenborg ... Mrs. Edwina Russell
- Patrick Gorman ... Martin
- Hansford Rowe ... Jennings /Hansford Rolle
- Carlin Glynn ... Mae Barber
- Hank Garrett ... Postacı
- Arthur French ... Kurye
Film Hakkında Notlar
- Eski CIA yöneticilerinden Richard Helms filmde "Akbaba" rolündeki Robert Redford'a danışmanlık yapmıştı.http://www.imdb.com/title/tt0073802/trivia
Benzer Filmler
- ABD'nin uzun ve yıpratıcı bir savaşın ardından Vietnam'dan yenilerek geri çekilmesi, CIA örgütünün başta Ortadoğu ve Uzakdoğu olmak üzere dış ülkelerdeki karanlık faaliyetleri, Watergate skandalı gibi olayların damgasını vurduğu 1970'li yıllardan başlayarak komplo teorileri'ne dayanan bir seri film çevrilmişti. "Politik Gerilim", "Paranoid gerilim", "Entrika gerilim", "Komplo gerilim" gibi isimler de verilen bu alt türün bazı önemli örnekleri şunlardır:
- The Manchurian Candidate - (1962),John Frankenheimer (Vietnam öncesi,türün en eski örneklerinden,Kore savaşı sonrası.)
- The Odessa File - (1974),Ronald Neame
- Konuşma (The Conversation) - (1974),Francis Ford Coppola
- The Parallax View - (1974),Alan J. Pakula Senaryo: Lorenzo Semple Jr.
- Akbabanın Üç Günü (Three Days of the Condor) - (1975), Sydney Pollack Senaryo:Lorenzo Semple Jr.
- Başkanın Tüm Adamları (All the President's Men) - (1976), Alan J. Pakula
- Capricorn One - (1978), Peter Hyams
- Blow Out - (1981), Brian De Palma
- JFK - (1991), Oliver Stone
- Conspiracy Theory - (1997),Richard Donner
- Wag the Dog - (1997), Barry Levinson
- Enemy of the State - (1998), Tony Scott
- Arlington Road - (1999), Mark Pellington
- The Manchurian Candidate - (2004),Jonathan Demme (1962 yapımı filmin Körfez Savaşına uyarlanmış versiyonu)
Filmin Ödülleri
Kazandığı Ödüller- 1976 Cartagena Film Festivali Golden India Catalina En İyi Erkek Oyuncu Ödülü - Max von Sydow
- 1976 David di Donatello Ödülleri Özel David Ödülü - Sydney Pollack
- 1976 Edgar Allan Poe Ödülleri Edgar Ödülü En İyi Film Ödülü - Lorenzo Semple Jr., David Rayfiel
- 1976 Kansas City Film Eleştirmenleri Derneği Ödülü En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü - Max von Sydow
- 1976 Sinema Ses Editörleri Ödülü Altın Bobin En İyi Ses Kurgusu Ödülü
Adaylıkları
- 1976 Oscar - En İyi Kurgu Akademi Ödülü - Fredric Steinkamp, Don Guidice
- 1976 Cartagena Film Festivali Golden India Catalina En İyi Film Ödülü - Sydney Pollack
- 1976 Golden Globes Altın Küre Sinema Dalında En İyi Aktris Altın Küre Ödülü - Drama - Faye Dunaway
- 1977 Grammy Ödülleri Grammy En İyi Orijinal Film Albümü - Dave Grusin