Asbest

Kısaca: Asbest ya da amyant, ısıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere çok dayanıklı lifli yapıda kanserojen bir mineral. Halk arasında ak toprak, çorak toprak, gök toprak, çelpek, höllük veya ceren toprağı gibi isimlerle de bilinir. ...devamı ☟

asbest
Asbest

Lifli, yumuşak, ateşte niteliği değişmeyen madensel bir madde. Bir silikat olan Tremilit'in bozulmasından ileri gelmektedir. Tel tel ayrılabilir. Kolayca eğilip bükülebilen elastik olmayan cinsi vardır. Ateşe dayanıklılığı sebebi ile, ısı ve elektrik yalıtma işlerinde kullanılır, ipliklere ayrılabilmesi özelliğine de dayanılarak, çeşitli işlerde kullanılan yanmaz elbiseler yapımında kullanılır. Asbestlin amyant denen başka bir cinsi de, aynı işlerde kullanılmaktadır.

Tarihçe



Bir doğal silikat minerali olan asbest maddesinin, ısıyı iletmemesi yani iyi bir izolasyon maddesi olması nedeniyle kullanımı çok eski çağlarda başlamıştır. Arkeolojik çalışmalardan elde edilen bilgiler doğrultusunda asbest kullanımının 2500 yıl öncesine dayandığı bilinmektedir.

On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından sonra ısıyı ve elektriği yalıtması, sürtünmeye ve asit gibi maddelere dayanıklı olması nedeniyle sihirli mineral olarak tanınmaya başlanmıştır. Fakat yirminci yüzyılın ikinci yarısından sonra insan sağlığına önemli zararlar veren kanserojen bir madde olduğunun tespit edilmesi ile asbest maddesi için öldürücü toz tanımlaması yapılmıştır.

Kullanım alanları



3.000' den fazla kullanım alanı olan asbestten, özellikle gemi, uçak, otomobil sanayiinde, makine konstrüksiyonlarında yağlayıcı madde ve sızdırmazlık elemanı olarak, inşaat sektöründe, ısı ve ses izolasyonunda yaygın olarak yararlanılmıştır.

Asbest türleri

Beyaz asbest



Beyaz asbest olarak bilinen krisotil, yılantaşından elde edilir. Birçok ülkede kullanımı tamamen yasaklanmıştır. ABD'de ve bazı Avrupa ülkelerinde çok kısıtlı kullanımına izin verilir. Oldukça esnek olduğu için kumaş yapımında da kullanılabilir. CAS no'su 12001-29-5'tir.vede evlerın catılarında kullanılabılır

Kahverengi asbest



Kahverengi asbest olarak bilinen amosit daha çok Afrika'da çıkarılır. Kimyasal formülü Fe7Si8O22(OH)2 olan amosit de diğer asbest türleri gibi çok tehlikelidir. CAS no'su 12172-73-5'tir.

Mavi asbest



CAS no'su 12001-28-4 olan krosidolit başlıca Afrika ve Avustralya'da çıkarılır. Kimyasal formüllerinden biri Na2Fe2+3Fe3+2Si8O22(OH)2 olan krosidolit en tehlikeli asbest türü olarak bilinir.

Beyaz, kahverengi ve mavi asbest dışında başka bir çok asbest türü de doğada bol miktarda bulunmaktadır. Bu asbest türlerinin kayıt edilmesi ve sınıflandırılması çalışmaları halen devam etmektedir.

Asbestin insan sağlığına zararları

Asbest son derece kanserojen bir maddedir. Solunum ya da içme suyu yoluyla vücuda girdiğinde başta kanser olmak üzere çeşitli hastalıklara yol açar. Uzmanlar cilde nüfuz etmesinin de mümkün olduğunu düşünmektedirler. Asbestin neden olduğu hastalıkların bazıları, akciğer zarları arasında sıvı toplanması, kireçlenme, akciğer zarı kalınlaşması ve akciğer dokusunda bağ dokusu oluşumu gibi selim hastalıklardır. Ayrıca ciltte yaralara neden olabilir.

Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), her yıl dünyada kanser yapıcı maddeleri düzenli olarak özelliklerine göre gruplara ayırmaktadır. Ajansın kanserojen maddeler listesinde asbest maddesi, "kesin kanserojen" tanımlanması ile 1. grupta sınıflandırılmıştır.

Fransa'da asbeste bağlı hastalıklardan her yıl 4000 kişi ölmektedir ve sayı giderek artmaktadır. Uzmanlar Birleşik Krallık'ta 1960 ve 70'lerde asbeste maruz kalmış kişilerden 120.000'den fazlasının akciğer kanseri nedeniyle yakın gelecekte öleceğini öngörmektedirler. Belçika ve Hollanda gibi ülkelerde 90'lı yılların başında asbest üretim ve kullanımı tamamen yasaklanmıştır. Avrupa Birliği'de 2005 yılından itibaren AB'ye üye ülkelerde asbest üretimi ve kullanımını yasaklamıştır.

Geçmişte tersane işçisi olan babasının iş elbiselerinden bulaşan asbest nedeniyle kansere yakalanan genç bir bayan, 2007 yılında İngiliz Savunma Bakanlığı'ndan tazminat almaya hak kazandı.

Asbeste bağlı oluşan hastalıklar

  • Asbestoz – İlk olarak tersane işlerinde çalışanlarda tespit edilen asbestoz, asbest liflerini çözmeye çalışan vücut tarafından üretılen asidin akciğer zarında olusturduğu yaralardır. Bu hastalığın kendinı göstermesi 10-20 yılı bulmaktadır.
  • Mezotelyoma – Asbestin yol açtığı en önemli hastalık akciğer zarı ve karın zarı kanseri, yani mezotelyomadır. Batı ülkelerinde yılda her bir milyon kişinin 1-2'sinde saptanan mezotelyoma, ülkemizde yılda en az 500 kişide görülmektedir. Mezotelyomaya ait en sık rastlanan yakınmalar, ağrı ve ilerleyici nefes darlığıdır. Akciğer röntgeni ve tomografide tipik bulgular saptanabilirse de, kesin tanı için başvurulan standart yöntem akciğer zarı biyopsisidir. Mezotelyoma, erken dönemde tanınıp uygun cerrahi girişim uygulanamadığında, ilaç ya da ışın tedavisine iyi cevap vermeyen ve hastayı kısa zamanda ölüme götüren bir hastalıktır.


Asbestin çevreye verdiği zararlar

Düşük oranlarda asbest soluduğumuz havada ve doğal kaynaklar da dahil olmak üzere içme suyunda bulunmaktadır. [1] Araştırmalara göre genel olarak asbeste maruz kalanlarda (meslek dışında) akciğer zarında gram başına on bin ila yüz bin asbest parçacığı bulunmaktadır ki bu da her insanın akciğerlerinde milyonlarca parçacık bulunması demektir.

EPA, içme suyunda yoğunluk sınırı olarak uzun lifler için (uzunlugu 5 µm'yi geçen lifler) litre başına 7 milyon lif olarak alınmasını önermiştir.

Solunan havadaki asbest liflerinin boyu 3.0-20.0 µm ve kalınlığı 0.01 µm olduğu için çıplak gözle görülememektedir...

Türkiye'de asbest kullanımı



Asbest Anadolu'nun birçok yöresinde bulunmakta ve halkımız tarafından bilinçsizce kullanılmaktadır. Köylüler, asbesti evlerinin damlarına sermek, evlerini badana yapmak için ve küçük çocuklarda pudra yerine kullanırlar. Amasya bölgesinde ve Kayılar yörüklerinde ise bebekler, höllük toprağı olarak bilinen ısıtılmış asbestle sarılmaktadır. } Bu uygulamalar sırasında havaya karışan asbest lifleri yoğun şekilde solunur. Asbest, onu topraktan çıkaran ve kullanan köylülerden başka, asbestin kullanıldığı endüstri alanlarında çalışan işçiler için de çok zararlıdır.

Diyarbakır'ın Çermik ve Çüngüş, Eskişehir'in Mihalıççık, Kaymaz ve Çifteler, Denizli'nin Tavas, Kütahya'nın Aslanapa ve Gediz, Konya'nın Ereğli, Ayrancı ve Halkapınar, Sivas'ın Yıldızeli, Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesine bağlı Büyüktatlı ve Şarkışla, Şanlıurfa'nın Siverek Elazığ'ın Maden ve Polu köyleri ülkemizde asbeste bağlı hastalıkların sık görüldüğü yerlerdir.



Alınması gereken önlemler



  • Asbest bulunan yerleşim yerleri saptanmalı, asbest içeren toprağın köylüler tarafından kullanılması engellenmeli ve bu yerleşim birimlerinin yerleri değiştirilmelidir.
  • Halk, asbestin neden olduğu hastalıklar hakkında eğitilmelidir.
  • Asbestle badana yapılmış evlerin duvarları plastik boya ile yeniden boyanmalıdır.
  • Mezotelyoma riski taşıyanlar belirlenmeli ve bunlar yakından izlenmelidir.
  • Doktorlar asbestin neden olduğu hastalıklar konusunda özel olarak eğitilmelidir.
      • İçme suları mutlaka kaliteli bir cihazla arındırılmalı.


asbest

Almanca asbest kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. asbestos, fireproof material

asbest

Türkçe asbest kelimesinin İngilizce karşılığı.
[Asbest] n. asbestos, fireproof material
n. asbestos, fireproof material
n. asbestos, fireproof material

asbest

Flemenkçe asbest kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. asbestos

asbest

Flemenkçe asbest kelimesinin Fransızca karşılığı.
(mineralogie) amiante (m)

asbest

tremolitin bozulmasından oluşan lifli, kırılmadan bükülebilen ve ateşte niteliği değişmeyen bir mineral, taşpamuğu, kayalifi.

asbest

Almanca asbest kelimesinin Fransızca karşılığı.
n. amiante (m)

asbest

Almanca asbest kelimesinin İtalyanca karşılığı.
n. amianto (m), asbesto (m)

asbest

Almanca asbest kelimesinin İspanyolca karşılığı.
n. amianto (m), asbesto (m)

asbest

Almanca asbest kelimesinin Türkçe karşılığı.
i. asbest (m)

asbest

Türkçe asbest kelimesinin Fransızca karşılığı.
asbeste [le]

asbest

Türkçe asbest kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Asbest

asbest

Tremolitin bozulmasından oluşan, lifli, kırılmadan bükülebilen ve ateşte niteliği değişmeyen bir mineral, taş pamuğu, kaya lifi.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Asbest
3 yıl önce

Asbest (asbestos) ya da amyant, lifli yapıda kanserojen bir mineraldir. Silisyumun sodyum, demir, magnezyum ve kalsiyumla oluşturduğu ısıya, aşınmaya ve...

Asbest, 19. yüzyıl, Badana, Kanser, Akciğer zarı (pleura) kalınlaşması, Mezotelyoma, Asbestoz, Micrometre
Ak-Dovurak
6 yıl önce

Kızıl şehrinin 301 km uzağındadır. Nüfusu: 13.700 kişidir. 1964 yılında asbest fabrikası kurulmuştur. 2002 yılında iken Akdovurak şehrinde nüfus 12.965...

Aramid
3 yıl önce

kurşun geçirmez giysi ve balistik bileşimlerinde, bisiklet tekerlerinde asbest yerine kullanılabilir. Aramid ismi, "aromatik poliamit" kelimelerinin birleşiminden...

Tuzköy, Gülşehir
6 yıl önce

Tuzköy, Nevşehir ilinin Gülşehir ilçesine bağlı bir mahalledir. Asbest nedeniyle ölümlerin çok sık yaşanması nedeniyle kanserli köy olarak ün yapmıştır...

Tuzköy, Gülşehir, Taslak şablonları, Taslak madde, ,
Asbestozis
3 yıl önce

Asbestozis (asbestosis), asbest (asbestos) minerali liflerinin tahriki ile akciğerde oluşan bir çeşit pnömokonyozdur. Sinsi ve ağır ilerleyen bir hastalık...

Yılan taşı
6 yıl önce

20 çeşidi vardır. Doğada bol miktarda bulunur. Bazı türleri kanserojen asbest minerali içerir ve insan sağlığı açısından son derece zararlıdır. İngilizce...

Yılan taşı, Asbest
Amfibol
3 yıl önce

veya kahverengi asbest olarak adlandırılır; riebeckit krosidolit veya mavi asbest olarak bilinir. Bunlara genellikle amfibol asbest denir. Bu minerallerin...

Rabat
3 yıl önce

olan şehirde, sanayi de gelişmektedir: Dokuma sanayisi, besin sanayisi asbest fabrikaları, vb. Ayrıca, dar sokakları, eski yapıları tarihsel anıtları...

Fas, 12. yüzyıl, 17. yüzyıl, Asbest, Başkent, Besin, Deniz, Endülüs, Başkent, FransızCommons