Eritrosit

Kısaca: Eritrosit, ''alyuvar'' veya ''kırmızı kan hücreleri'' olarak da adlandırılan kan hücreleri. Eritrosit Yunanca ''erythros'' (kırmızı) ve ''kytos'' (oyuk) kelimelerinden türemiştir. Alyuvar hücreleri kırmızı renge sahip oldukları için isimlerinde bu 'kırmızı' vurgusu yer almaktadır. ...devamı ☟

eritrosit
Eritrosit

Eritrosit, alyuvar veya kırmızı kan hücreleri olarak da adlandırılan kan hücreleri. Eritrosit Yunanca erythros (kırmızı) ve kytos (oyuk) kelimelerinden türemiştir. Alyuvar hücreleri kırmızı renge sahip oldukları için isimlerinde bu 'kırmızı' vurgusu yer almaktadır. Eritrosite sahip çoğu canlıda oksijen taşımakta kullanılan molekül hemoglobinken bazı canlılarda (yumuşakçalar gibi) bakır ihtiva eden hemosiyanin bulunur.

Kırmızı kan hücreleri, eritrositler, ilk kez 1658 yılında Jan Swammerdam tarafından tanımlanmıştı. Bu işi için basit bir erken dönem mikroskobu kullanmıştır.

Omurgalı hayvanlarda eritrositler

Eritrositler büyük oranda hemoglobin ihtiva ederler. Hemoglobin moleküllerine akciğerler veya solungaçlarda oksijen bağlanır. Böylece içinde oksijen bağlı hemoglobin taşıyan eritrosit vücuttaki dokulara oksijeni ulaştırabilir. Hemoglobin ayrıca karbon dioksit de taşır.

Eritrositlerin rengi hemoglobindeki hem grubundan gelir. Tek bir eritrosit saman rengindedir, fakat bir aradayken eğer hemoglobine oksijen bağlıysa parlak kırmızı renkte, eğer hemoglobine oksijen bağlı değilse mavimsi-mor renkte gözükürler.

Memelilerde eritrositler

Memeli eritrositleri bikonkav disk (iki tarafından basık daire) şeklindedir. Eritrositlerin yapım yeri yassı kemiklerin iliğidir. Kemik iliğinden ayrıldıktan sonra memeli immatür (tam gelişmemiş) eritrositleri çekirdeğe sahiptir (bölünme yetenekleri vardır) ve hemoglobin içermezler. Fakat gelişme süresinde eritrosit çekirdeği kaybeder ve hemoglobin içerir. Gelişme sona erdiğinde eritrosit çekirdeğin yanı sıra tüm organellerini kaybetmiştir. Çekirdekleri olmadığı için DNA da ihtiva etmeyen eritrositler bölünemezler (Omurgalı hayvanların nerdeyse tümünün eritrositleri çekirdeklidir). Mitokondrilere de sahip olmayan memeli eritrositleri, fermantasyon (mayalanma) yaparak, glikozun glikolize edilmesiyle (glikozu glikolitik fermentlerle parçalama) enerji üretirler. Bu reaksiyon sonucunda laktik asit oluşur. İki taraftan basık yassı şekilleri (bikonkav disk) ve hiçbir organele sahip olmamaları oksijen taşınması konusunda onları etkin ve avantajlı kılar. Hiçbir organele sahip olmadıkları ve bölünemedikleri için memeli eritrositleri uzun bir süre yaşayabilirler. Ortalama yaşam süreleri 120 gündür.

İnsan eritrositleri

Ortalama bir insan eritrositinin çapı 6-8 µm'dir. Tek bir insan eritrositi yaklaşık 270 milyon hemoglobin molekülüne sahiptir, her bir hemoglobin molekülü dört hem grubuna sahiptir. Oksijeni bağlayan hem grubudur, her hem grubu bir oksijen molekülü bağlar, yani her hemoglobin molekülü dört adet oksijen molekülü bağlayabilir. Dört tane oksijen molekülü bağlayan hemoglobin tamamen doymuştur ve oksihemoglobin olarak adlandırılır. Oksihemoglobin parlak kırmızı renktedir. Oksihemoglobin bağladığı 4 oksijen molekülünden bir veya daha fazlası kaybederse, deoksihemoglobin olarak adlandırılır. Deoksihemoglobin koyu kırmızı renktedir. Venöz kanda (toplardamalardaki kan) daha fazla deoksihemoglobin bulunur, bu neden venöz kan arteryel kandan (atardamarlardaki kan) daha koyu renktedir.

Eritrositlerin hücre zarı her bireyde değişen özel proteinler içerir. Bu proteinler sayesinde insan kanları, ABO diye adlandırılan kan gruplarına ayrılır.

Eritrositlerle ilgili hastalıklar

Eritrositler ile ilgisi bulunan kan hastalıklarından bazıları:
  • Anemiler, vücutta yeterli eritrosit veya hemoglobin bulunmaması. Eritrositlerin veya hemoglobinlerin anormal olduğu durumlar da anemidir.
*Talasemi (Akdeniz anemisi)
*Polisitemi vera

Kaynaklar

Vikipedi

eritrosit

Türkçe eritrosit kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. erythrocyte, red blood cell

eritrosit

alyuvar.

eritrosit

Alyuvar.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

eritrosit Resimleri

Alyuvar
3 yıl önce

Alyuvar, kırmızı kan hücresi veya eritrosit, kanda en çok sayıda bulunan hücre türüdür ve omurgalı hayvanlarda akciğer veya solungaçlardan vücut dokularına...

Retikülosit
3 yıl önce

Retikülosit, genç, olgunlaşmamış (immatür) Eritrosit (alyuvar) hücreleri. İnsan vücudundaki Eritrositlerin yaklaşık %1'ini oluştururlar. Kemik iliğinde...

Retikülosit, Aplastik anemi, B hücresi, Bazofil, Doğal öldürücü hücre, Eozinofil, Eritrosit, Granülosit, Histiosit, Kan, Kan plazması
Kansızlık
3 yıl önce

adıyla "kansızlık", toplam kırmızı kan hücresi/alyuvar/Eritrosit sayısının azalması veya eritrositlerin içindeki hemoglobin miktarının azalması veya her ikisinin...

Kansızlık, Kansızlık
Hemoliz
3 yıl önce

Hemoliz Eritrositlerin (alyuvarların) büyük boyutlarda yıkımı. Hemoliz sonucu bir tür Anemi olan hemolitik anemi oluşur. Hemoliz daha detaylı bir tanımla...

Hemoliz, Akrep, Anemi, Bakteri, Donma, Eritrosit, Hemoglobin, Hücre zarı, Lipid, Molekül, Ozmoz
Normoblast
3 yıl önce

eritroblast) hâlâ hücre çekirdeği barındıran bir alyuvar (eritrosit) tipi. Normal bir eritrositin anlık öncülüdür. Bir normoblastın gelişimi dört evreye...

Normoblast, Kan, Alyuvar, B hücresi, Bazofil, Doğal öldürücü hücre, Eozinofil, Eritrosit, Granülosit, Histiosit, Hücre çekirdeği
Eritropoetin
3 yıl önce

Eritropoetin (ya da EPO) eritrositler (alyuvar) için sitokin görevi gören bir glikoprotein hormondur. Hematopoetin ya da hemopoetin olarak da adlandırılır...

Eritropoetin, Kan, 2006, 26 Eylül, Anemi, B hücresi, Bazofil, Böbrek, Doping, Doğal öldürücü hücre, Eozinofil
Pestisit
3 yıl önce

vardır. Organofosforlu insektisitler eritrositlerin (kırmızı kan hücreleri) membran özelliklerini değiştirerek eritrosit fonksiyonun engellemektedir. Diğer...

Pestisit, ABD, Akarisit, Avustralya, Böcek, Fungus, Fungusit, Herbisit, Japonya, Kanada, Kemirgen
Plasmodium malariae
3 yıl önce

her eritrosit döngüsünde daha az merozoitin çoğalması, eritrositler içinde 72 saatlik uzun bir gelişim döngüsün olması, daha yaşlı eritrositleri enfekte...