Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Hekimbaşı

Kısaca: Hekimbaşı, Reisü'l-Etıbba olarak da bilinir, Osmanlı Devleti'nde hükümdar ve sarayda yaşayanların sağlığından sorumlu olan, en yüksek sağlık işleri görevlisi. Hekimbaşılık, hünkâr imamlığı, ordu kadılığı gibi seçkin görevlerdendi. Bu göreve 19. yüzyıla değin yalnızca İlmiye sınıfından kişiler atanmıştır. ...devamı ☟

Hekimbaşı
Hekimbaşı

Hekimbaşı, Reisü'l-Etıbba olarak da bilinir, Osmanlı Devleti'nde hükümdar ve sarayda yaşayanların sağlığından sorumlu olan, en yüksek sağlık işleri görevlisi. Hekimbaşılık, hünkar imamlığı, ordu kadılığı gibi seçkin görevlerdendi. Bu göreve 19. yüzyıla değin yalnızca İlmiye sınıfından kişiler atanmıştır. Fatih Sultan Mehmet döneminde (1451-81) atanan İranlı Kutbeddin Efendi bu göreve resmen getirilen ilk kişi oldu. Enderun ileri gelenlerinden başlalanın buyruğunda olan hekimbaşı, saraydaki etıbba-i hassa, cerrahin-i hassa ile kehhalbaşının, tabib-i ruhani-i hassanın ve saray eczacılarının amiriydi. Padişah ve yakınları için, II. Mehmet döneminde yaptırılan Başlala Kulesi'nde otururlardı ve burada yazılan reçetelere göre ilaç hazırlanırken hekimbaşı da nezaret eder, ilacın konduğu kabı başlala mühürlerdi. Bir görevi de sağlık konularında padişaha danışmanlık etmekti. Ayrıca yemeklerde padişahın yanında bulunurdu. Günde 500 akçenin yanı sıra kendisine Gelibolu, Aydın ve Serfiçe arpalıkları da verilen hekimbaşına, kış ve ilkbahar avaidi (tahsisat) olarak kumaş verilmesi de bir gelenekti. Padişah saraydan çıkacağı zaman hekimbaşı da nöbetçi tabiplerle alaya katılırdı. Her yıl Nevruz'da anver, afyon özü ve kokulu otlardan nevruziye macunu hazırlatarak padişaha ve saray ileri gelenlerine sürmesi de gelenekler arasındaydı. Yazışmalarını doğrudan sadrazamla yapan hekimbaşı ülkedeki tüm darüşşifa, bimarhane ve öteki sağlık kurumlarının cerrahlarıyla tabiplerini atar ya da azleder, İstanbul'daki tabip ve cerrahların işyerlerini denetleyerek yetersiz gördüklerini kapattırırdı. Teşrifatta en son sırada yer alır, törenlere sancaklı aba, örfi sarık ile katılırdı. Görevine yeni atanan hekimbaşına önce sadrazam, sonra darü's-saade ağası hil'at giydirirdi. Padişah ölünce hekimbaşı yasa gereği görevinden uzaklaştırıldı. Hekimbaşılar 1836'ya değin ilmiye sınıfından, bu tarihten sonra mülkiye sınıfından da atanmaya başladı, 1844'te ise unvanları ile hekimbaşı adı kaldırılarak yerine "ser tabib-i şehriyari" denen saray başhekiminin atanması öngörüldü. 1850'de Tıbbiye Nezareti kurulunca sertabib-i şehriyarinin görevi saray doktorluğu ile sınırlandırıldı. Dış bağlantılar * Osmanlı İlmiye Teşkilatı-osmanli-devleti.com * Osmanlı Devleti'nde Tıbbi Düzen-ihsanfazlioglu.net

Kaynaklar

Vikipedi

Hekimbaşı

Osmanlı İmparatorluğu'nda sarayda hekimlik görevini yürüten en kıdemli, yetkili ve padişahın özel doktoru olan kimse.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Hekimbaşı yalısı
7 yıl önce

Hekimbaşı Yalısı, Anadolu Hisarı, Beykoz ilçesinde bulunan yalıdır. İsmini Abdülmecid dönemi Hekimbaşılarından Hekimbaşı Salih Efendi'den almıştır. Salih...

Hekimbaşı yalısı, 1817, 1843, 1905, Türkiye, Hekimbaşı Salih Efendi
Hekimbaşı, Ümraniye
7 yıl önce

bulunmaktadır. Refah seviyesi orta derecelerdedir. [kime göre?] Ayrıca Hekimbaşı Spor Tesisleri bulunmaktadır ve Hekimbaşı Av Köşkü bulunmaktadır. ^ TÜİK...
Abdülaziz Efendi (Hekimbaşı)
7 yıl önce

Hekimbaşı Abdülaziz Efendi, Osmanlı tıp bilgini, bestekâr ve şairdir. Osmanlı Devleti'nde Subhizadeler diye bilinen ve çok sayıda devlet adamı, hekim...

Abdülaziz Efendi (Hekimbaşı), Bayati, Biyografi, Farsça, Hollanda, Hüzzam, Latince, Müderris, Nakış, Nedí®m, Nef’í®
Yenimahalle, Beykoz
3 yıl önce

(RİNG) 15 H : Üsküdar-Hekimbaşı (RİNG) 11 H : Beykoz-Ümraniye 15 TY : Beykoz-Yenimahalle 15 YK : Kadıköy-Yenimahalle Ayrıca Hekimbaşı Kavacık-Çavuşbaşı minibüsleri...

Yenimahalle, Beykoz, Adalar, İstanbul, Anadolu Hisarı, Anadoluhisarı, Beykoz, Anadolukavağı, Beykoz, Avcılar, İstanbul, Bahçelievler, İstanbul, Bakırköy, İstanbul, Bayrampaşa, İstanbul, Bağcılar, İstanbul, Beykoz, İstanbul
Bahçelievler, Üsküdar
7 yıl önce

mahalleleri; doğusunda Yavuztürk ve Ümraniye ilçesinin Dumlupınar, Topağacı ve Hekimbaşı mahalleleri; kuzeyinde ise Beykoz ilçesine bağlı Yenimahalle vardır. ^...
Mustafa Behçet Efendi
3 yıl önce

III. Selim’in hekimbaşlığına getirildi. Hekimbaşı olduğu sırada padişahın verdiği para ile Bebek'te "Hekimbaşı Yalısı" adıyla anılan yalıyı aldı; yanında...
Sarkis Balyan
3 yıl önce

Üniversitesi'nin Yabancı Diller Yüksekokulu Gümüşsuyu Kışlası Malta köşkü Hekimbaşı Av köşkü Baltalimanı Yalısı Galatasaray Adası' ndan eski köşk Adile Sultan...

Sarkis Balyan, 1835, 1843, 1861, 1863, 1865, 1866, 1871, 1874, 1899, Abdülaziz
Abdülhak Molla
7 yıl önce

1854), Osmanlı şair ve hekim. II. Mahmut ve I. Abdülmecit devirlerinde hekimbaşı olarak görev yapmış; Osmanlı tıbbına bazı yenilikleri getirmeye önayak...