Katil Balina

Kısaca: Katil balina (''Orcinus orca''), ''Orka'' olarak da bilinir, okyanus yunusları ailesinin en iri üyesidir. Dünyada en yaygın ikinci memelidir (insanlardan sonra) ve tüm okyanuslarda bulunur. Çok yönlü bir yırtıcıdır ve balık, deniz kaplumbağası, kuş, fok, köpekbalıkları ve hatta diğer genç ve küçük cetaceaları yer. ...devamı ☟

katil balina
Katil Balina

Katil balina (Orcinus orca), Orka olarak da bilinir, okyanus yunusları aile en iri üyesidir. Dünyada en yaygın ikinci memelidir (insanlardan sonra) ve tüm okyanuslarda bulunur. Çok yönlü bir yırtıcıdır ve balık, deniz kaplumbağası, kuş, fok, köpekbalıkları ve hatta diğer genç ve küçük cetaceaları yer. Bu şekilde deniz besin zincirinin en üst noktasındadır. Katil balina ayrıca diğer balinalara özellikle gri balinalara da saldırır.

"Katil balina" adı hayvanın muhteşem ve korkusuz bir deniz memelisi olarak ününü yansıtır. Günümüzde Orka balina olarak görülmez (daha geniş anlamda tüm cetacean'ların balina olduğu geçeği dışında) ve insanlar için tehlikeli değildir. Doğada Orka'nın bir insana saldırısı kaydedilmemiştir. Bununla birlikte deniz parklarında tutsak olarak tutulan Orkaların terbiyecilerine saldırdıklarına dair raporlar vardır.

Adlandırma

“Orka” adı bu hayvanlara ilk olarak antik Romalılar tarafından verilmiştir. Büyük olasılıkla Yunanca ὄρυξ sözcüğünden ödünç alınmıştır. Bu sözcük (diğer şeylerin yanında) bir tür balina için kullanılmaktaydı.

“Katil balina” adı İngilizce’de geniş olarak kullanılmaktadır. Ancak 1960lardan itibaren “orka”nın türün adı olarak kullanımının popülaritesi düzenli olarak artmıştır ve şu anda bu alandaki insanlar arasında geleneksel olarak kullanılan “katil balina”dan daha popülerdir.

Değişikliğin birden fazla nedeni vardır. İlk olarak gerçekte “yunus” olan bir türün adında “balina” sözcüğünün geçmesi karışıklık yaratmaktadır. İkinci olarak tür diğer Avrupa dillerinin çoğunda “orka” olarak adlandırılmaktadır ve tür hakkında yapılan uluslararası araştırmalar düzenli bir şekilde artmakta olduğu için adlandırma konusunda bir noktada birleşilmiştir.

Fiziksel özellikleri

Hayvanların ayırdedici özellikleri olarak sırtı siyah, göğüs ve yanları beyazdır ve göz üstünde ve arkasında beyaz lekeler vardır. Gövdeleri ağır ve tıknazdır ve büyük bir sırt yüzgeçlerine sahiplerdir. Sırt yüzgeçlerinin arkasında koyu gri bir leke bulunur. Erkeklerin uzunlukları 9.5 m’ye kadar olabilir ve ağırlıkları 6 tondan fazladır. Dişileri daha küçüktür; en fazla 8.5 m uzunluğunda olurlar ve ağırlıkları yaklaşık 5 tondur. Yavru katil balinalar doğduklarında 180 kg.’dır ve uzunlukları yaklaşık 2.4 m’dir. Çoğu yunustan farklı olarak Orka’nın kuyruk yüzgeci büyük ve yuvarlaktır; diğer yunus türlerinden farklı olarak kısa bir küreğe benzer. Yaklaşık 1.8 m’lik sırt yüzgeci dişilerinkinden daha uzundur ve uzatılmış ikizkenar bir üçgene benzer. Dişilerin sırt yüzgeci ise daha kısadır ve tırpan şeklindedir. Bu yüzgeçlerdeki çentik, kesik ve sıyrıklar her bir yüzgeçin ayırdedici özelliklerine ek olarak bilim insanlarına katil balinaları birey olarak tanımalarına yardımcı olur.

Büyük erkek Orkaların özellikleri çok ayırdedicidir ve diğer deniz yaratıklarıyla karıştırılmaları gibi bir olasılık yoktur. Ilıman sularda uzaktan görüldüklerinde dişiler ve gençler Yalancı Katil Balina ya da Risso Yunusu gibi diğer türlerle karıştırılabilirler.

Yaşam alanları

Orka insandan sonra dünyada ikinci en yaygın memelidir. Tüm okyanuslarda ve Akdeniz ve Umman Denizi dahil çoğu denizlerde (cetacean'lar için olağan dışı olarak) bulunurlar. Bununla birlikte daha düşük ısı ve kutup bölgeleri tercih ederler. Bazen derin sularda görülmekle birlikte, genellikle kıyısal alanları açık okyanuslara tercih ederler.

Orka özellikle Kanada’nın Alaska’ya doğru kıvrıldığı güneydoğu Pasifik Havzasında, İzlanda kıyılarında ve kuzey Norveç kıyılarında yoğun olarak bulunur. Düzenli olarak Antartika sularında buz kütlesi yakınlarında görülürler ve buz kütlesinin altında belugalar gibi hava ceplerinde nefes alarak yaşama tehlikesini göze aldıklarına inanılır. Kuzey Kutbu’nda, bununla birlikte, kışın nadiren görülürler ve buz kütlesine yaklaşmazlar. Yazın bu suları ziyaret etmezler.

Sosyal etkileşim

Katil balinalar', "gözlem duruşu/çıkışı (spyhopping)" olarak adlandırılabilecek ve sık kullandıkları bir davranışla, gövdelerini suyun dışına çıkarırlar. Bilimciler arasında bu davranışın amacı tartışılmaktadır.

Katil balinaların karmaşık bir toplumsal gruplaşma yapısı vardır. Temel birim anaerkil ailedir ve aile reisi olarak tek bir dişi (reis anne) ile onun soyunu içerir: reis annenin oğul ve kızları ile o kızların oğul ve kızları da soyun üyeleri olurken, oğulların kız ve oğlan yavruları ise kendi annelerinin üyesi olduğu anaerkil aileye dahil olur. Bu yapı aile ağacı boyunca devam eder. Dişiler doksan yıla kadar yaşayabildikleri için, dört ya da beş nesil katil balinanın aynı ailede yaşıyor olması olağandır. Anaerkil aileler uzun yıllar boyunca oldukça kalıcıdır: bireyler aileden çiftleşmek ya da yiyecek aramak için sadece birkaç saatliğine ve her seferinde birer birey olarak ayrılırlar. Bir aileden bir bireyin kalıcı olarak dışlanması şimdiye kadar kaydedilmemiştir. Kuzeydoğu Pasifik'te kaydedilmiş ortalama anaerkil aile büyüklüğü dokuz hayvandır.

Anaerkil aileler, ortalama 18 hayvandan oluşan ve "sürü (pod)" olarak adlandırılabilecek daha büyük aile grupları olarak bir araya gelme eğilimi gösterirler. Bir sürü, yakın akraba olan anaerkil aile parçalarından oluşur ve sürünün bütün üyeleri aynı "aksan"a (bakınız: "Sesleniş/Şarkılar" bölümü) sahiptir. Ailelerin aksine sürüler, yiyecek aramak için her seferinde günler ya da haftalar boyu, sonra tekrar biraraya gelmek üzere, bölünebilirler. Kaydedilmiş en büyük sürü 49 hayvandan oluşur.

Bir sonraki gruplaşma düzeyi "boy (clan)" olarak adlandırılır. Bir boy, benzer aksana sahip sürülerden oluşur. Boy içindeki sürüler arasında, anne tarafından ortak kalıtıma sahip aile parçalarından oluşacak şekilde, yine akrabalık ilişkisi var gibi durmaktadır. Farklı boylar aynı coğrafi alanda yaşayabilir ve farklı boylardan sürülerin birlikte seyahat ettikleri sık sık kaydedilmiştir. Yerleşik sürüler bir boy olarak seyahat etmek için bir araya geldiklerinde, birbirlerine karışmadan önce iki yakın paralel çizgi halinde karşı karşıya gelerek birbirlerini selamlarlar.

Şimdiye kadar bahsedilen oldukça doğal bölümlenmenin aksine, olasılıkla insanlarca ve gelişigüzel bir şekilde ortaya konmuş son gruplaşma katmanı ise "topluluk" olarak adlandırılır. Topluluklar, "düzenli olarak birbirleriyle karıştıkları görülen boyların kümesi" olarak, gevşek bir şekilde tanımlanır. Topluluklar belirgin aile ya da ses kalıpları göstermezler.

Kuzeydoğu Pasifik'te belirlenen üç katil balina topluluğu vardır:
* Güney topluluğu : 2005 yılı itibarıyla ve Luna adlı erkek katil balina da sayılmak üzere; 1 boy, 3 sürü ve 92 katil balinadan oluşur.
* Kuzey topluluğu : 2000 yılı itibarıyla; 3 boy, 16 sürü ve 214 katil balinadan oluşur.
* Güney Alaska topluluğu : 2000 yılı itibarıyla; 2 boy, 11 sürü ve 211 katil balinadan oluşur.


Tüm bu hiyerarşik düzenlenmenin yerleşik gruplar için geçerli olduğu dikkate alınmalıdır. Memelilerle beslenen, geçici gruplar genellikle daha küçüktür ve onlar da anaerkil düzene dayansalar da böyle grupların erkeklerinin ayrılıp, tekil hayatlar sürmeleri olasılığı daha fazladır. Ancak, gevşek de olsa, geçici gruplar da aksanları ile tanımlanabilirler.

Katil balinaların günlük davranışları genellikle dört etkinlikten oluşur: besin arama, yolculuk, dinlenme ve sosyalleşme. Katil balinalar sosyalleşme konusunda genellikle heveslidirler ve su üstüne sıçrama (breaching), gözlem duruşu/çıkışı (spyhopping), su yüzeyine kuyruk çarpma (tail-slapping) ve baş aşağı durma (head-stand) olarak adlandırılabilecek çeşitli davranış biçimleri sergilerler. Tüm üyeleri erkek olan gruplar, sıklıkla, sertleşmiş penisleri ile karşılıklı etkileşirler. Bu etkileşme tarzının bir oyunun parçası mı ya da bir baskınlık gösterisi mi olduğu bilinmemektedir.

Diyet

Tipik dev ve dik sırt yüzgecine sahip erkek bir orka Tysfjord, Norveç yakınlarındaki sularda yüzüyor.

Kuzey Amerika kıyılarında incelenen 3 "çeşit" orka vardır: yerleşikler, geçici süreliler ve kıyıdan açıkta yüzenler. Yerleşik orkalar sadece balık yer, geçici süreliler fokları ve diğer balinaları (orkaların dışında) yerler. Kıyıdan uzakta yüzenlerin diyetleri konusunda fazla bilinen bir şey yoktur.

Orkaların avladıları türler oldukça farklılık gösterir. Özel topluluklar potansiyel bir avı görmezden gelme pahasına tek bir türe odaklanma eğilimi gösterirler. Örneğin Norveç ve Grönland'daki bazı topluluklar özel oalrak ringa balığı avlarlar ve her sonbaharda Norveç kıyılarında balığın göç yolunu izlerler. Bölgedeki diğer topluluklar fokları avlarlar. Orkalar, yedikleri besinler bu kadar farklılık gösteren tek memelidir

katil balina

Türkçe katil balina kelimelerinin İngilizce karşılığı.
n. killer whale, orca

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

katil balina Resimleri

Katil balina
3 yıl önce

zincirinin en üst noktasındadır. Katil balina ayrıca diğer balinalara özellikle gri balinalara da saldırır. "Katil balina" adı hayvanın muhteşem ve korkusuz...

Katil balina, Taksonomi, 1758, 2000, 2005, Aile, Akdeniz, Akraba, Aksan, Akvaryum, Alaska
Yalancı katil balina
3 yıl önce

Yalancı katil balina (Pseudorca crassidens) yunusgiller familyasının üçüncü en büyük balina üyesi. Sıcak ve tropikal sularda yaşarlar. İsmini kafatasının...

Yunusgiller
3 yıl önce

olsalar da daha çok "balina" adı ile anılır. Bu canlılar şunlardır: Cüce katil balina (Feresa attenuata) Kısa yüzgeçli pilot balina (Globicephala macrorhynchus)...

Yunusgiller, Taksokutu, Yunusgiller, 1821, Alaca yunus, Alt takım, Animalia, Atlantik benekli yunusu, Atlantik beyaz yanlı yunusu, Atlantik dönücü yunusu, Balina
Dişli Balinalar
3 yıl önce

pilot balina (Globicephala melas) Kısa yüzgeçli pilot balina (Globicephala macrorhynchus) Orcinus Katil balina (Orcinus orca) Feresa Cüce katil balina (Feresa...

Gri balina
3 yıl önce

avlandılar. Fakat gri balinanın insandan başka düşmanları da vardır. Katil balinalar onları en çok öldüren hayvanların başında gelir. Gri balina da daha ender...

Gri balina, Taksokutu, 1861, Animalia, Balina, Bilimsel sınıflandırma, Binominal nomenklatür, Cetacea, Chordata, Eutheria, IUCN Kırmızı Liste
Elektra balinası
3 yıl önce

dişli siyahbalık ve Kavun başlı balina) (Delphinidae) ailesine mensup bir (Cetacea). Cüce katil balina ve pilot balina  ile benzerdir, genel olarak bu...

Mavi Balina
3 yıl önce

insanoğlu ve katil balinalardır. Diğer dişsiz balinalar gibi, gök balinalar da temelde zooplankton (özellikle kril) avlayarak beslenir. Balina avcılığının...

Balina, Hayvanlar
Güney gerçek balina yunusu
3 yıl önce

Güney gerçek balina yunusu (Lissodelphis peronii) Güney Yarımkürenin soğuk sularında yaşayan küçük ve ince bir memeli türü. İki gerçek balina yunusu türünden...