Kyoto Protokolü

Kısaca: Sera etkisi yaratan gazlar, kısmi de olsa, küresel ısınmanın, yani küresel ısının yeryüzündeki hayatı tehdit edecek derecede artmasının... ...devamı ☟

Kyoto Protokolü
Kyoto Protokolü

Kyoto Protokolü, sera etkisi yaratan gazların salımlarını (emisyon) kısmak üzere sanayileşmiş ülkelere çeşitli hedefler belirleyen uluslararası bir anlaşma.

Sera etkisi yaratan gazlar, kısmi de olsa, küresel ısınmanın, yani küresel ısının yeryüzündeki hayatı tehdit edecek derecede artmasının nedenleri arasında gösteriliyor.

1997 yılında oluşturulan protokol, 1992'de imzalanan bir çerçeve anlaşmada belirlenen ilkelere dayanıyor.

Kyoto Protokolü' ndeki hedefler: Sanayileşmiş ülkeler, 1990'daki salım oranlarını 2008-2012 yılları arasında yüzde 5 oranında azaltmayı taahhüt etmiş durumdalar.

Protokole imza atan her ülke, kendi özgün hedefini tutturmaya söz veriyor. Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden mevcut salım oranlarını yüzde 8, Japonya'dan da yüzde 5 oranında azaltması bekleniyor.

Düşük salım oranına sahip bazı ülkelerinse, bu oranları yükseltmesine izin verilmiş durumda.

Rusya'nın başlangıçta protokolü imzalamaktaki kararsızlığı, ülkenin kendi lehine hükümler için ayak oyunları yaptığı yönünde spekülasyonlara neden olmuştu. Fakat Rusya hükümeti, Eylül 2004'te protokolü destekleme kararı aldı.

Kyoto Protokolü'nün yürürlük kazanması: Protokol, 16 Şubat 2005 tarihinden itibaren yasal olarak bağlayıcı nitelik kazanacak. Ancak, yürürlük kazanması, şu iki koşulun tamamen sağlanmasıyla mümkün olabildi:

  • En az 55 ülke tarafından imzalandı.
  • Anlaşmanın "Annex 1" ülkeleri olarak adlandırdığı, salım oranlarını düşürmek üzere belirli hedefler verilen ülkelerin, yani dünya çapındaki salımların en az yüzde 55'inden sorumlu olan ülkeler tarafından imzalandı.


Bunlar, OECD üyelerinden ve Sovyetler Birliği içinde yer alan ülkelerin oluşturduğu, dünyanın zengin ülkeleri.

İlk hedefe, 2002 yılında ulaşıldı. Fakat ABD'nin ve Avustralya'nın protokole katılmama kararının ardından, ikinci koşulun sağlanması, Rusya'nın tutumuna bağlı oldu.

Rusya 18 Kasım 2004'te nihayet protokolü imzaladı; böylece, Kyoto Protokolü, bundan 90 gün sonra, 16 Şubat 2005'te yürürlük kazanmış olacak.

Protokolün salım oranlarını düşürme hedefleri, imza atan Annex 1 ülkeleri için bağlayıcı hale gelecek. 38 Annex 1 ülkesinden dördü, protokole imza atmamış durumda: ABD, Avustralya, Hırvatistan ve Monaco.

Rusya' nın Protoke Destek Kararı Alması: Rusya'nın kararını belirleyen etken, görünüşe göre, ekonomik maliyetten çok politik fayda gibi. Protokole imza attığında, Dünya Ticaret Örgütü'ne katılması için Rusya'nın arkasındaki AB desteğinin artacağı söyleniyor.

Öte yandan, Kyoto'nun Rusya'nın ekonomik büyümesini kötü etkileyeceği yönünde kaygılar da mevcut.

Sanayileşmiş ülkeler, 1990'dan 2000'e kadar, toplam salımlarını yüzde 3 oranında azaltmış durumdalar. Fakat bu düşüş, aslen eski Sovyet ülkelerinin ekonomilerindeki çöküşten kaynaklanıyor; dahası, bu düşüş zengin ülkelerdeki yüzde 8'lik artışı da maskeliyor.

Birleşmiş Milletler (BM), sanayileşmiş ülkelerin 2010 yılı için belirlenen hedeften fazlasıyla saptığını söylerken, 2010'daki salım oranının, 1990'dakinin yüzde 10 üzerinde olacağını tahmin ediyor. Kendi hedeflerini tutturmaya yakın olan, yalnızca AB üyesi dört ülke.

Kyoto Protokolü' nün Durumu: Rusya'nın desteğinden önce, Kyoto'nun zar zor ayakta durduğu düşünülüyordu. Fakat Moskova'nın desteği, protokole yeni bir nefes aldırmış oldu.

Anlaşma, uluslararası hukuk içinde bağlayıcı olabilmek için, 1990'da sera etkisi yaratan gaz salımlarının en az yüzde 55'inden sorumlu olan ülkelerin imza atmış olmasını şart koşuyor.

Anlaşma, dünyadaki bütün salımın yaklaşık dörtte birinden tek başına sorumlu olan ABD'nin 2001'de çekilmesiyle ciddi şekilde sarsılmıştı.

Buna Rusya'nın belirsiz tutumu da eklenince, birçok kişi umutsuzluğa düşmüştü. Ancak Rusya'nı son kararının ardından, yüzde 55 eşiğinin aşılması mümkün görünüyor.

Amerika Birleşik Devletleri' nin Çekilme Kararı Almasının Nedeni: ABD Başkanı George W. Bush, protokolü uygulamaya kalkmanın ABD ekonomisine ağır hasar vereceğini söyleyerek, 2001 yılında anlaşmadan çekilmişti.

Bush yönetimi, salım oranlarının düşürülmesinde gelişmekte olan ülkeleri herhangi bir taahhüde zorlamadığını ileri sürerek, Kyoto'yu "vahim gedikleri olan" bir anlaşma olarak niteliyordu.

Bush, salım oranlarının gönüllü eylemler ve yeni enerji teknolojileri kullanılarak azaltılmasını desteklediğini söylüyor.

Kyoto Sözleşmesi Neyi Değiştirebilir? İklimle uğraşan birçok bilim adamı, Kyoto Protokolü'nde belirlenen hedeflerin, sorunun yalnızca yüzeyine temas edebildiğini söylüyor.

Anlaşma sanayileşmiş ülkelerin salımlarını yüzde 5 oranında düşürmeyi hedeflerken, iklimle uğraşan birçok bilim adamı, küresel ısınmanın dehşetli sonuçlarının önünü alabilmek için, katılımcıların salımlarını yüzde 60 oranında azaltması gerektiğinde hemfikir.

Bu durum, anlaşmanın bir işe yaramadığı ve ABD'nin desteğinden yoksun kaldığında, geri kalmış bir anlaşma olacağı yönünde eleştirilere neden olmuştu.

Ancak, gedikleri olmasına karşın, Kyoto'nun yokluğunun bir felaket olacağını, zira Kyoto'nun ilerideki görüşmeler için bir çerçeve oluşturduğunu söyleyenler de var. Bu tür bir çerçevenin yeni baştan oluşturulması, bir on yıl daha alabilir.

Kyoto'da kabul edilen yükümlülükler, kimi ülkelerde, bazı ABD eyaletleri ve AB'de yasa niteliğinde kabul edilmiş durumda; bu statü, protokolün akıbeti ne olursa olsun, yürürlükte olacak.

Kyoto olmaksızın, iklim dostu bir ekonomi oluşturmak üzere çalışan politikacılar ve şirketler de, çok daha büyük güçlüklerle karşılaşabilir.

Kaynak: BBC ve Bianet

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Kyoto
3 yıl önce

Kinkaku Tapınak Kyoto, 1891 Kyoto İmparatorluk Sarayı Kiyomizu-dera Fushimi inari tapınağı Nijō Kalesi Kyoto Kulesi Kyoto Protokolü ^ "平年値(年・月ごとの値)"...

Kyoto, Japonya, Kyoto Protokolü, Osaka-Kobe-Kyoto, Kyoto Bölgesi, İmparatorluk Japonyası, Japonya şehirleri
Sera gazları
3 yıl önce

Kyoto Protokolü" (PDF). www.un.org. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı. s. Annex A. 17 Haziran 2012 tarihinde [iklim.cob.gov.tr/iklim/Files/Mevzuat/kyoto_protokol...

11 Aralık
3 yıl önce

ilan eden Çeçenistan'a, Rusya yüzlerce tank ve askerle girdi. 1997 - Kyoto Protokolü imzaya açıldı. 1999 - Avrupa Birliği Devlet ve Hükûmet Başkanları Zirvesi...

Kanada coğrafyası
3 yıl önce

85, Hava Kirliliği-Sülfür 94, Antarktik Antlaşması, Biyoçeşitlilik, Kyoto Protokolü, Soyu Tükenmekte Olan Türler, Çevresel Değişim, Tehlikeli Atıklar,...

Kanada coğrafyası, ABD, Alaska, Alberta, Altın, Atlantik Okyanusu, Avustralya, Bakır, Birleşik Krallık, Boylam, Büyük Göller
Zagreb
3 yıl önce

Mainz, Almanya (1967) Sankt-Peterburg, Rusya (1968) Tromsø, Norveç (1971) Kyoto, Japonya (1972) Kraków, Polonya (1975) Lizbon, Portekiz (1977) Pittsburgh...

Zagreb, Hrvatsko narodno kazaliŞ¡te, Sljeme, Mimara, Başkent, Hırvatistan, Taslak, Yerleşim yerleri
George W. Bush
3 yıl önce

Başkanı oldu. 29 Mart: Sera gazlarının atmosfere salımını kısıtlayan Kyoto Protokolü'nü imzalamayı reddetti. Protokol, 1998'de dönemin başkanı Bill Clinton...

George W. Bush, 11 Eylül 2001 Saldırıları, 1946, 1995, 2000, 2001, 2003, 2004, 2008, 20 Mart, 20 Ocak
Kaliforniya
3 yıl önce

Savaşı'na ve eski başkan George W. Bush'un politik kararlarına karşı; Kyoto Protokolü'nün imzalanması taraftarıdır. Kaliforniya, Massachusetts'in ardından...

Kaliforniya, Connecticut, Delaware, Florida, Colorado, Arkansas, Alaska, Arizona, Georgia, Hawaii, Kansas
Kazakistan coğrafyası
6 yıl önce

Kirliliği (MARPOL 73/78) İmzalandı, ancak onaylanmadı: İklim Değişikliği-Kyoto Protokolü The World Factbook tahminlerine göre: Toplam: 2.724.900 km2 Kara: 2...