Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Labret

Kısaca: Labret ya da dudak küpesi (İngilizce ''labret'' < Latince ''labrum'' «dudak» + ''-et'' «küçültme eki»), dudak yan ya da alt kenarlarına delinerek yapılan pirsing tipinde takı türüdür. 1970 li yılların ikinci yarısından itibaren Batı dünyasında moda olarak yayılmaya başlayan labret, esas olarak kimi yerli halklarda geleneksel küpe türüdür. ABD'nin kuzeybatısı, Orta Amerika'nın kuzeyi ile Güney Amerika'nın orta ve kuzeyi, Orta Afrika, Orta Doğu ve Pasifik'teki yerli halklar arasında neolitik dönem ...devamı ☟

Labret
Labret

Labret ya da dudak küpesi (İngilizce labret < Latince labrum «dudak» + -et «küçültme eki»), dudak yan ya da alt kenarlarına delinerek yapılan pirsing tipinde takı türüdür. 1970 li yılların ikinci yarısından itibaren Batı dünyasında moda olarak yayılmaya başlayan labret, esas olarak kimi yerli halklarda geleneksel küpe türüdür. ABD'nin kuzeybatısı, Orta Amerika'nın kuzeyi ile Güney Amerika'nın orta ve kuzeyi, Orta Afrika, Orta Doğu ve Pasifik'teki yerli halklar arasında neolitik dönemden beri rastlanır. Ana malzemesi taş, kemik, tahta, denizkabuğu, kömür, fildişi, cam, bakır, gümüş ya da altın gibi değişik kullanılabilir malzemedir. Dudak altında tekli ya da çoklu, dudak yanlarında çift ya da hem dudak yanlarında hem dudak altında birlikte karışık tipleri vardır. Antropoloji Labretlerin dünyada yayılımı oldukça sınırlı olup kültürel ve arkeolojik bulgular ışığı altında kökenine göre 6 bölge ayırt edilir: Bulgaristan, Irak ile İran, Orta Afrika, Kuzey Pasifik, Meksika ve Güney Amerika.

Balkan labretleri

Balkanlarda (Bulgaristan) Neolitik döneme ait labretler 7000 yıllıktır

Mezopotamya labretleri

Neolitik dönem labretleri İran'da Zagros Dağlarında 8400, Irak'ta Mezopotamya'nın güneyinde 7000, kuzeyinde 6500 yıllıktır.

Afrika labretleri

Afrika'daki en eski labretler Sudan'daki Nil Vadisinde 5300 yıl öncesine tarihlenir. Önce Nil-Sahra dillerini konuşan halklarca kullanılan labretler daha sonra Batı ve Ortagüney Afrika'daki Nijer-Kongo dillerini konuşan halklara yayılmıştır.

Afrika labretleri

alt dudağı deforme edip tepsi biçiminde oldukça öne çıkaracak kadar geniştir.

Mezoamerika labretleri

Mezoamerika labret örnekleri Meksika'nın Chiapas eyaletinin Pasifik kıyılarında rastlanmış olup 3500 ila 3350 yıllıktır. Toltekler, Aztekler, Totonaklar, Miştekler, Mayalar, Taraskalar gibi Mezoamerika halklarında görülür.

Güney Amerika labretleri

Güney Amerika labretlerinin en eskisi Ekvador kıyılarında bulunmuş olup 2500 yıllıktır. Peru'da Moçe kültürü, Çimu kültürü, Bolivya ve Kuzey Arjantin'de Tihuanaco, Peru ve Şili'de El Molle kültürü, Brezilya'da Tupi Kızılderilileri arasında görülür.

Kuzey Pasifik labretleri

Eskimo - Aleut halklarında ve Çimşiyan, Haida, Tlingitler, Haisla ve Heitsuk gibi Kızılderililerde görülür.

Eskimo-Aleut labretleri

Alaska'da İnyupikler (tuutaq, aŋmaluaq), Yupikler (cungarpak, mengkuk, tuutaq), Nunivak Çupikleri (tuutar), Sibirya Yupikleri (tuutaq), Supikler (kulut'ruaq) ve Aleutlar, Kanada'da ise İnuitler gibi Eskimo - Aleut halklarında geçmişte oldukça yaygın olan, günümüzde ise Batı değerleri karşısında gerileyen bir gelenektir ve hem erkek hem de kadınlarda görülür. Alaska'daki arkeolojik kazılarda ele geçen labret buluntuları İnyupik bölgesinde 3200, Yupik bölgesinde 2500, Aleut bölgesinde 3700, Batı Supik (Kodiak) bölgesinde 5200, Doğu Supik (Çugaç) bölgesinde 3500 yıllıktır. İnyupiklerde erkek çocuğun sesi değişmeye başladığında kısa pantolonlarına bir stil verilir ve ağzın her iki köşesine de labret takılır. Bu, evliliğe hazır genç bir erkek görüntüsüdür. Sibirya Yupiklerinde katil balina (mesungesak) öldürülmesi tabu olan canlıdır ve ağzının her iki kenarında da beyaz labret biçimli nokta olduğuna inanılır. O yüzden ağzın köşelerine labret (tuutaq) biçiminde nokta olarak labret dövmesi yapılır. Nunivak Çupiklerinde labretler (tuutar) cinsiyete bağlı olarak çeşitlilik gösterir; erkek labretleri (ungunqur) arasında yuvarlak wivvsag, çevresi boncuklu elciqaruar ile beyaz ve yeşil taşlı kukupag, kadın labretleri arasında ise caqiqsar ile fildişinden aqerwig sayılabilir. Alaska'da Cook Inlet denilen halice ismi verilen James Cook 1770 lerde Aleut Adalarındaki yerlilerin mors'un fildişinden yapılma labret taktıklarını kaydeder. Rus donanma subayı Gavrila Davıdov (Гаврила Давыдов) tarafından 1807 yılında tutulan bir kayıtta Kodiak Adasındaki Supik (Sugpiaq) kadınlarının alt dudaklarında birden fazla (iki ila altı) delik olduğu ve ufak beyaz kemik labretler taktıkları yazılıdır. Yakın akrabaları tarafından delinirler ve dekoratif amaçlı olduğu kadar sosyal statü, prestij ve yaş göstergesidirler. Modern kullanımı 1970 li yılların ikinci yarısından itibaren Batı dünyasında gençler arasında moda olarak yayılmaya başlamıştır. Dış bağlantılar * Amerika Yerlisi labret örnekleri * McCord Museum: Labrets

Kaynaklar

Vikipedi

Labret

Labret İngilizce anlamı ve tanımı

Labret anlamları

  1. (noun) A piece of wood, shell, stone, or other substance, worn in a perforation of the lip or cheek by many savages.

Labret tanım:

Kelime: la·bret
Söyleniş: 'lA-br&t
İşlev: noun
Kökeni: Latin labrum
: an ornament worn in a perforation of the lip

Labret

İngilizce Labret kelimesinin Fransızca karşılığı.
n. décoration d'un rebord faite de bois, de pierre ou autre matériel

Labret

İngilizce Labret kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Lippenschmuck aus Holz Stein oder anderes Material; Lippenschmuck in einem in die Lippe gebohrtes Loch gesteckt

Labret

İngilizce Labret kelimesinin Portekizce karşılığı.
s. decoração para os lábios feito de metal ou madeira inserido em um oríficio feito nos lábios

Labret

İngilizce Labret kelimesinin Flemenkçe karşılığı.
zn. lipsieraad van hout, steen of ander materiaal; lipsieraad in geperforeerde lip aangebracht

Labret

n. decoration for the lip made of wood or stone or other material; lip ornament inserted into a pierced hole in the lip

Alaska Yerli sanatı
7 yıl önce

(kuspuk), eldiven, pantolon, maklak, kar ayakkabısı), kar gözlüğü, aksesuar (labret, kolye, bilezik, yüzük), araç gereç (zıpkın, kayık, Eskimo kayığı, kano...
Pirsing
3 yıl önce

Gözlerin arasında, burunun en üst kısmına takılan Pirsing. Dil pirsingi Labret: Dudağa takılan Pirsing. Medusa pirsing: Üst-dudağın ortasına takılan Pirsing...

Pirsing, 1975, 1980, AIDS, Alerji, Anüs, Dövme, Dış dudaklar, Ingilizce, Kafein, Kaliforniya
Tlingitler
7 yıl önce

Rusların verdiği Колоши (Koloşi) adından gelir ve bu da Supikçe kulut'ruaq («labret») sözüne dayanır. Tlingitlere Supikler Swaciit derler. Koloş adı Almancada...
Sibirya Yupikleri
3 yıl önce

avında zıpkıncılar balinanın ruhunu etkileyebilir. Labret dövmesi (tuutaq), ağzın köşelerine labret biçiminde nokta olarak yapılan dövmedir. Bunlar, mors...
Nunivak Çupikleri
7 yıl önce

halklarının tipik aksesuarı olan ve "dudak küpesi" de denen labretler (Tuutar) yaygındır. Erkek labretleri (Ungunqur) arasında yuvarlak Wivvsag, çevresi boncuklu...
Supikler
3 yıl önce

bilezik (tayarnerutaq), kulak küpesi (kulunguaq), dudak küpesi de denilen labret (kulut'ruaq) ve dövme (kRasiruaq) tipik Eskimo beden aksesuarlarıdır. Kodiak...
Eskimo maskeleri
3 yıl önce

törenlerde geleneksel olarak kullanıldıktan sonra imha edilir. Maskelerde labret, dövme, kar gözlüğü gibi aksesuarlar da kullanılır. Yupik maskeleri sürrealist...
Yupik maskeleri
3 yıl önce

törenlerde geleneksel olarak kullanıldıktan sonra imha edilir. Maskelerde labret, dövme, kar gözlüğü gibi aksesuarlar da kullanılır. Yupik maskeleri sürrealist...