Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Peştamal

Kısaca: Peştamal hamamda belden aşağısını örtmek için kuşanılan veya çalışırken elbiselerin kirlenmemesi için belden itibaren sarılan dokuma bezdir. Doğu Karadeniz bölgesi kadınlarının günümüzde bile kullandığı geleneksel giyim eşyası olup, ipekli olanlarına Fota,Futa denilmektedir. Türkçeye Farsçadan girmiştir. ...devamı ☟

Peştamal hamamda belden aşağısını örtmek için kuşanılan veya çalışırken elbiselerin kirlenmemesi için belden itibaren sarılan dokuma bezdir. Doğu Karadeniz bölgesi kadınlarının günümüzde bile kullandığı geleneksel giyim eşyası olup, ipekli olanlarına Fota,Futa denilmektedir. Türkçeye Farsçadan girmiştir. Yapısı Peştamal renkli çubuklu desenli olur. Keten ya da pamuk ipliğinden dokunur. Boyu bir metreden uzun eni 75-80cm kadardır. Eskiden peştamallarıniki ucuna enlemesine işlemeler yapılırdı. Tümüyle sırma işlemeli peştamallar de vardır. Bazı peştamallar ise, üstlerine beyitler yazılarak süslenirdi. Farklı şekillerde kullanılır. Anadolu peştamalının birinci kullanılış biçimi hamam peştamalıdır. Kadın erkek olarak ayrılır. Erkekler belden aşağı, kadınlar koltuk altlarından itibaren kullanırlar. Enleri daha geniş, kenarları püsküllüdür. Diğer kullanılış şekli ise giysilik peştamallardır. Çeşitli yörelerde dolay peştamal olarak adlandırılan bu tür, genellikle çizgili, desenli, pamuklu dokumalardır. Tarlada, bahçede, evde, pazarda önlük olarak kullanılır. Renk ve ölçüleri yöreye göre değişmektedir. Karadeniz bölgesinde İnebolu - Akçaabat arasında kırmızı beyaz, Sürmene'de kırmızı-siyah, Rize'de kavuniçi-siyah peştamaller giyilmektedir. Artvin'de ise genelde siyah peştamaller giyinilmektedir. Yapımı Doğu Karadeniz bölgesinde feretiko adı verilen el tezgahlarında tarlada ekilen kenevirin dokunması suretiyle kadınlar tarafından üretilmekteydi. Tarihi Dikdörtgen şeklinde dokuma bir bez olan peştamal en ilkel giysilerdendir. Örneğin Mısır Medeniyetlerinden günümüze kalan rölyeflerde giyim biçimi, kalçaların etrafına sarılan dört köşe peştamaldır. İnsanlığın başlıca giyim eşyası olarak doğan peştamal giderek hem şekil değiştirmiş hem de çeşitlenmiştir. Osmanlı döneminde esnaf loncalarında bir zanaatı öğrenenler çıraklık ve kalfalığa geçtikten sonra usta olacakları zaman bir peştamal kuşanma töreni düzenlenirdi. Peştamal kuşandıktan sonra artık dükkan açmak isteyen usta tutacağı yerin durumuna göre mal sahibine peştamallık denen bir para öderdi.

Kaynakça

Kaynaklar

Vikipedi

peştamal

Türkçe peştamal kelimesinin İngilizce karşılığı.
[peştamâl] n. loincloth

peştamal

hamamda örtünmek ve kurulanmak için kullanılan ince dokuma.
başa örtülen dokuma.
iş yaparken bele bağlanan uzun, geniş dokuma.

peştamal

Türkçe peştamal kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Schurz

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Peştamal
3 yıl önce

Peştamal hamamda belden aşağısını örtmek için kuşanılan veya çalışırken elbiselerin kirlenmemesi için belden itibaren sarılan dokuma bezdir. Doğu Karadeniz...
Harmangeriş, Şenpazar
3 yıl önce

desenli basma kumaşlardan yapılmış, renkli elbise üzerine bağlanan ipekli peştamal ve ayaklara giyilen çiçek desenli, ağırlıklı olarak kırmızı renk kumaşlardan...

Harmangeriş, Şenpazar, 1969, 1974, 1979, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004
Etek
3 yıl önce

Pollera Pareo Üst etek Sarong Mundu Erkek etekleri Malong Lungi Longyi Peştamal Lavalava Krama Kitenge Kilt Kikoi Kaunakes Dar eteklik (hobble) Yüksek...
Denizkonak, Cide
7 yıl önce

kullanılmıştır. köyün kendine has bir kültürü bulunmaktadır. eskiden kadınlar paça,peştamal gibi yerel kıyafetler giyerlerdi. şimdilerde ise köyün genç kuşakları bu...

Denizkonak, Cide, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Abana, Kastamonu, Abdulkadir, Cide
Karacakaya, Çatalzeytin
7 yıl önce

alarak geri dönerler. Eskiden gelin yeşil duvak ve kırmızı lacivert çizgili peştamal giydirilir at üstünde götürülürdü ve gelinin birer yanında ağabeyi veya...

Karacakaya, Çatalzeytin, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Abana, Kastamonu, Araç, Kastamonu
Zeytinlik, Artvin
7 yıl önce

sıra yerleşimde ev tezgâhlarında küçük çaplı dokumacılık da yapılıyordu. Peştamal, yatak çarşafı, peşkir ve şal gibi dokumalar Ardahan, Şavşat ve Kars’ta...

Zeytinlik, Artvin, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Ahlat, Artvin, Alabalık, Artvin
Ahilik
3 yıl önce

yani yoldaşlık ve kardeşlik kuralları buradan gelmektedir. Ahi olmak ve peştamal kuşanmak için kişinin bir Ahi tarafından önerilmesi zorunludur. Üye olmak...

Ahi Evren, Anadolu, Orta Asya, Türkler, Osmanlı İmparatorluğu, Türk, Esnaf, zanaatkar
Rize
3 yıl önce

kültürel özellikleri Trabzon ile küçük ayrıntılar dışında ortaktır. Belde peştamal (çoğunlukla kavuniçi,- siyah çizgili), üstte fermene adı verilen yelek...

RݝZE, RݝZE