Tbmm'nin Kuruluşu

Kısaca: Son Osmanlı Mebuslar Meclisi'nin kapatılması ve İstanbul'un işgali üzerine, Mustafa Kemal Türk Milletine yayınladığı beyannamede:Yedi yüz senelik Osmanlı Devleti'nin hayat ve hakimiyetinin sona erdiğini, Türk Milletinin medeni kabiliyetini, hayat ve istiklal hakkını ve bütün istikbalini korumaya çağırıldığını bildiriyordu. ...devamı ☟

Son Osmanlı Mebuslar Meclisi'nin kapatılması ve İstanbul'un işgali üzerine, Mustafa Kemal Türk Milletine yayınladığı beyannamede:

Yedi yüz senelik Osmanlı Devleti'nin hayat ve hakimiyetinin sona erdiğini, Türk Milletinin medeni kabiliyetini, hayat ve istiklal hakkını ve bütün istikbalini korumaya çağırıldığını bildiriyordu.

Madem ki artık memleketin mukadderatına el koyacak bir makam yoktu, şu halde bunu yaratmak lazımdı. Bunun için de Ankara'da milletin temsilcilerinden ibaret fevkalade yetkiye sahip bir meclis kurmak ve milletin idaresini bu meclise vermek icap ediyordu. Mustafa Kemal Temsil Heyeti adına, illere, sancaklara ve kolordu komutanlıklarına bir genelge göndererek yeni seçimlerin yapılmasını istedi. Bu genelgede Anadolu'ya geçen milletvekillerinin haklarının saklı tutulacağı da bildiriliyordu.

Mustafa Kemal Meclisin açılışı için hazırlıklarla meşgulken bir taraftan da İstanbul Hükümeti ve Anadolu'daki İtilaf Devletleri kuvvetleriyle mücadele ediyordu. Evvela elindeki kuvvetleri toplayarak, Afyonkarahisar ve Eskişehir'deki İngiliz kıtalarını geri çekilmeğe mecbur etti. Anadolu'daki İtilaf Devletleri'ne mensup subayları da tevkif ettirdi. Böylece yabancıların herhangi bir harekete geçmelerine engel oldu.

İtilaf Devletleri'ne karşı direnip direnmeyeceği sorulduğunda şöyle konuşur:

"Amacımız milli sınırımız içinde toprak bütünlüğümüzü ve milletin bağımsızlığını sağlamaktadır. Buna engel olmak üzere karşımıza kim çıkarsa çıksın mutlaka çarpışırız ve başarırız. Bu konudaki kararımız ve inancımız kesindir."

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin toplanması için, yapılan hazırlıklarla bizzat halk meşgul olmuştu. Hatta Ankaralılar kucaklarında taşıdıkları kiremitlerle binanın üstünü örtmüşler, toplantı salonuna okullardan getirdikleri sıraları yerleştirmişlerdi. Diğer taraftan Meclisin açılış günü, düşman işgali altında bulunmayan kısımlarda büyük ölçüde milli ve dini törenler yapılması kararlaştırılmıştı.

23 Nisan 1920 Cuma günü, başlarında Mustafa Kemal olmak üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri Hacı Bayram Camiinde namaz kıldıktan sonra hep birlikte merasimle Meclis binasına gelinmiş, orada vatan ve milletin selameti ve bağımsızlığı için dua edilmişti. Meclisin en yaşlı üyesi olan Sinop Mebusu Şerif Bey Meclisi Başkanlığına getirilmiş, böylece Türkiye Büyük Millet Meclisi açılarak vazifesine başlamıştı.

Mustafa Kemal, Meclise Ankara Milletvekili olarak katıldı. Mecliste ilk sözü alarak Mondros Ateşkes'inden o güne kadar, Türk Milletinin geçirdiği mücadele safhalarını anlatarak demiştir ki:

"Hayat demek mücadele, müsademe demektir. Hayatta muvaffakiyet, mutlaka mücadelede muvaffakiyetle mümkündür. Bu da manen ve maddeten kuvvete, kudrete istinat eden bir keyfiyettir."

Aynı gün Meclise verdiği önergede:

1-Hükümet kurmak zorunludur. 2-Geçici kaydıyla bir hükümet başkanlığı tanımak doğru değildir. 3-Milli iradenin temsilcisi Türkiye Büyük Millet Meclisi'dir. 4-Memlekette Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin üstünde hiç bir kuvvet yoktur. 5-Kanun yapmak, kanunları yürütmek Büyük Millet Meclisi'nin hakkıdır. 6-Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından ayrılan bir heyet hükümet işlerini görecek, Meclis Başkanı bu heyetin de başkanı olacaktır. Not: "Padişah ve Halife, altında bulunduğu baskıdan kurtulduğu zaman Meclisin düzenleyeceği kurallar içinde durumunu alacaktır" denilmektedir.

Meclis bu önergeyi aynen kabul etti. Böylece Türkiye Büyük Millet Meclisi bir "Kurucu Meclis" karakterini almış ve yeni bir rejimin temelleri atılmıştı. Yalnız mecliste tam bir fikir birliği yoktu. Osmanlı Mebuslar Meclisi'nden gelen milletvekillerinden birçoğu meclisin ismine itiraz ediyorlardı. Bazısı da meclisin, dağılan son Osmanlı Mebuslar Meclisinin bir devamı olmasını istiyorlardı. Halbuki bu meclis kapatılmış, Padişah ve Hükümeti, bağımsız bir devletin temsilcisi olmaktan çıkmıştır.

Başkan seçimi de mecliste tartışma konusu oldu. Bir heyet Mustafa Kemal'e ordunun başına dönmesini, başkan seçilmemesini önerdi. Bu öneri Mustafa Kemal tarafından kabul edilmediği gibi, meclis de muhalefete rağmen çoğunlukla Büyük Millet Meclisi Başkanlığına Mustafa Kemal'I seçti (24 Nisan 1920). Mustafa Kemal'in Başkanlığında ilk Bakanlar Kurulu kuruldu (3 Mayıs 1920). Bu hükümete; Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti denildi.

Hükümet kurulduktan sonra Mustafa Kemal, Büyük Millet Meclisi'nin kurulduğunu bütün yabancı devletler Dışişleri Bakanlıklarına bildirdi (30 Nisan 1920).

Bu yazı Türk Ulusal Kurtuluş Savaşı serisinin bir parçasıdır:

Türk Kurtuluş Savaşı serisi aşağıdaki aşamalardan / başlıklardan oluşmaktadır: İngiliz işgalleri | Fransız işgalleri | İtalyan işgalleri | Yunan işgalleri | İzmir'in işgal edilmesi | İzmir'in işgaline tepkiler | Ermeni ve Gürcü işgalleri | Mustafa Kemal'in İstanbul'a gelmesi | Mustafa Kemal'in Anadolu'ya gönderilmesi | Amasya Genelgesi | Erzurum Kongresi | Balıkesir Kongresi | Alaşehir Kongresi | Sivas Kongresi | Amasya Protokolü | Kuvay-i Milliye | Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti Ankara'da | Son Osmanlı Meclisi | İstanbul'un işgali | TBMM'nin kuruluşu | Düzenli ordunun kurulması | İlk anayasanın kabulü | İstiklal Marşı'nın kabulü | Cephelerin kurulması | İç Cephe - Ayaklanmalar | Doğu Cephesi | Trakya Cephesi | Güney Cephesi | Batı Cephesi | Ordunun teşkilatlandırılması | I. İnönü Savaşı | II. İnönü Savaşı | Kütahya - Eskişehir Savaşı | Sakarya Meydan Muhaberesi | Büyük Taarruza hazırlık | Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi | Paris Konferansı | Gümrü Barış Anlaşması | Londra Konferansı | Moskova Antlaşması | Kars Antlaşması | Ankara Antlaşması | Mudanya Ateşkes Antlaşması | Lozan Barış Antlaşması | Kurtuluş Savaşı'nın yöntemi | Kurtuluş Savaşı'nın kaynakları | Başkomutanlık Kanunu | Büyük Millet Meclisinin yapısı | Tekalif-i Milliye Emirleri | Kurtuluş Savaşı ve dış ilişkiler | İstiklal Mahkemeleri | Azınlık Dernekleri | Zararlı Dernekler | Yararlı Dernekler | Misak-ı Milli | İstanbul Hükümeti'nin Mustafa Kemal'e karşı mücadele kararı

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi
3 yıl önce

TBMM, diğer anayasal devlet organlarından üstün değildir. Yasama yetkisi, yasa veya kanun yapma yetkisidir. Yasalar anayasaya aykırı olamaz. TBMM'nin...

23 Nisan, Parti, Mustafa Kemal Atatürk, Meclis-i Mebusan, Cumhuriyet, Osmanlı Devleti, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Demokrasi, Parlemento, Meclis, 1919
TBMM 1. dönem milletvekilleri listesi
3 yıl önce

1923'te İkinci Meclis tarafından ilan edilecektir. Bu iki tarih arasında TBMM, yasama, yürütme ve yargı yetkilerini tek elde toplayan bir ihtilâl meclisi...

Türkiye Büyük Millet Meclisi (1. Dönem), 1. Dönem, 11 Eylül, 12 Ocak, 13 Temmuz, 150`likler, 15 Nisan, 16 Mart, 17 Mayıs, 1919, 1920
Mustafa Fehmi Gerçeker
3 yıl önce

Fehmi Efendi veya Soyadı Kanunu'ndan sonra Mustafa Fehmi Gerçeker, TBMM'nin kuruluşuyla yürütme görevi verilen I. İcra Vekilleri Heyeti, II. İcra Vekilleri...

Mustafa Fehmi Gerçeker, 1. Dönem, 1. Hükümet, 15 Eylül, 1839, 1868, 1873, 1887, 1900, 1910, 1919
Celalettin Arif
6 yıl önce

Arif (1875, Erzurum - 1928, Paris), İstanbul Barosu'nun kuruluşunda rol oynamış, daha sonra TBMM'nin kurulması ile birlikte yürütme görevi verilen I. İcra...

Celalettin Arif Bey, 1. Dönem, 12 Temmuz, 16 Mart, 1875, 1901, 1908, 1914, 1920, 1921, 1922
Tümgeneral
3 yıl önce

TSK'nın tugay yapısını kullanmaya başlaması nedeniyle çok az sayıda tümen kuruluşu kalmıştır.[kaynak belirtilmeli] Türkiye Cumhuriyeti'nin rütbeleri. Tümgeneral...

Tümgeneral, Askeriye, Korgeneral, Subay, Taslak, Tuğgeneral, Tümen, Türk Silahlı Kuvvetleri
Türkiye Kalkınma Bankası
3 yıl önce

Anonim Şirketinin Kuruluşu Hakkında Kanun" ile son olarak yeniden kuruldu. 24 Ekim 2018'de bankaya yönelik yeniden yapılandırmanın TBMM'de onaylanarak yürürlüğe...

Can Atilla
3 yıl önce

Tiyatrosu'nun yıkıntılarında sahnelendi. Kendisinden TBMM'nin 2010 yılında gerçekleştirilecek 90. yıl kuruluş etkinlikleri resmî müziğini bestelemesi istenen...

Ziraat Bankası
3 yıl önce

kurdukları "Ziraat Bankası İdare Merkezi"ne bağlanmıştı. 1920'de TBMM'nin açılmasından sonra TBMM kontrolünde bulunan yerlerdeki şubeler Ankara şubesine bağlandı...

Banka, İktisat, Ekonomi, Faiz, Garanti Bankası, Akbank, Vakıf Bank, 2001 Krizi, Türkiye