Türkçenin Lehçeleri

Kısaca: Uluslarası dilbilimsel ölçülere göre her dilin konuşma biçimi, yerel farklılıkları bir ve halkın bir bölümünün kullandığı farklı bir çeşidi lekttir. Eğer lektler bir coğrafî bölgeye aitse o zaman diyalekttir ya da Türkçesi ile lehçedir. Tüm dünyada bu kural değişilmez ve tartışılmaz bir filolojik gerçektir. ...devamı ☟

Türkçenin lehçeleri
Türkçenin Lehçeleri

Uluslarası dilbilimsel ölçülere göre her dilin konuşma biçimi, yerel farklılıkları bir ve halkın bir bölümünün kullandığı farklı bir çeşidi lekttir. Eğer lektler bir coğrafi bölgeye aitse o zaman diyalekttir ya da Türkçesi ile lehçedir. Tüm dünyada bu kural değişilmez ve tartışılmaz bir filolojik gerçektir. Ancak Türkiye'de lehçe, şive ve ağız gibi Türkçe'ye özgün ayrıştırma ve adlandırmalarla üç farklı görüş savunulmaktadır.

  1. Türkiye haricinde } dünya genelindeki dil biliminin, Türk Dil Kurumunun ve Hacettepe Üniversitesinde Türkolog ve Altayist Prof. Dr. Talat Tekin'nin görüşü: diller,
  2. Ankara Üniversitesi'nin görüşü: lehçeler,
  3. İstanbul Üniversitesi'nin görüşü: Çuvaşça, Yakutça ve Halaçça lehçe, diğerleri şive.


Bu üç görüş içerisinden uluslararası alanda yalnızca birincisi kabul görmektedir}. Bu evrensel görüşe göre Kıbrıs Türkçesi; Türki(Turkic) Diller grubuna mensup olan Türk dilinin bir lehçesidir. Lefkoşa ve Girne ise Kıbrıs Türk lehçesinin ağızlarını oluşturmaktadır.

Türkiye Türkçesinin genel kabul görülmüş ve yazı diline aktarılmış lehçesi, İstanbul lehçesinden türemiştir. Bunun hikayesi de Genç Kalemlerin, Yeni Lisan makalesine dayanmaktadır. Türkiye kurulunca dil devrimi sırasında Ömer Seyfettin'in savunduğu gibi: Boğaz'da yaşayan İstanbul hanımefendilerinin konuşmalarınıa dayalı yazılı dil. Anadolu'da özellikle Karadeniz Bölgesi, Güneydoğu Bölgesi ve de Ege Bölgesi'nde lehçe farklılıkları apaçık gözlenmektedir. Ancak yerel lehçeler, küçük yaşlardan itibaren eğitimde resmi Türkçe kullanıldığı için yavaş yavaş kaybolmaktadır.

Anadolu Türk lehçelerinin bilinen özellikleri şöyledir:
  • Ege lehçesinde r harfi kaybolmuştur: var-va, geliyorum-geliyom.
  • Orta Anadolu lehçesinde k harfi g olur: Konya-Gonya, keçi-geçi. p/b değişimi vardır: piliç-biliç.
  • Kayseri yöresinde ö/ü harfleri değişir: öküz-oküz.
  • Doğu ve güneydoğu ağzında gırtlak sesleri Arapçaya özgüdür: alem-a'lem, akşam-a'şam.
  • Karadeniz lehçesinde b/p değişimi görülür: bunu-puni.
  • Trakya lehçesinde sesliler değişir: börek-bürek.
  • Kıbrıs lehçesinde: t↔d, k↔g değişimi görülür: kurt ↔ gurd, Kıbrıs ↔ Gıprız


Rumeli Türk leçelerinde ise:
  • Doğu Rumeli, Deliorman ve Batı Trakya sabitçedir ev standart İstanbul lehçesine yakındır.
  • Makedonya ve Kosova'da ise Gagavuzca'ya yakın bir lehçe konuşulur. ğ'/y-g değişimi görülür: ağlama-ayleme, yağmur-yagmur.
  • Ayrıca olumsuzluk ekinde büyük ünlü uyumu kuralı bozulur.Ve kısaltılır:gidiyorum/gideyim, bakıyorum-bakayim.

Sjsjsjsjsj - 3 yıl önce
Türkçede iki lehçe olduğu söyleniyor burda var 3 5 lehçe yanlış bilgi veriyorsunu

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Türkiye Türkçesi ağızları
3 yıl önce

Anadolu, Irak, Suriye, Balkanlar coğrafyasında konuşulan tarihî Osmanlı Türkçesinin bugünkü devamı olan Türkiye Türkçesi ağızlarıdır. Uluslararası dil bilimsel...

Lehçe (dilbilim)
6 yıl önce

Göktürkçe'nin lehçeleridirler. Bu yüzden Çuvaşça, Yakutça ve Dolganca hariç diğerleri lehçedir.[kaynak belirtilmeli] Bazı uzmanlar lehçeleri dillerden ayırt...

Türk dilleri
3 yıl önce

Yakutça ile Çuvaşça hariç, dil (yazık) değil, lehçe (nareçiye)’dirler. Bir dilin, Türkçenin lehçeleridirler. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mart 2015 tarihinde...

Türk Dilleri Ailesi, Türk Dilleri Ailesi, 1922, 1924, 1930, 1936, 1940, 2005, 2010, Afganistan, Almanya
Lehçe
3 yıl önce

diller arası sınırlar koymayı imkansız kılmaktadır. Polonya lehçeleri ile Çek-Slovak lehçeleri arasındaki ayrım, dil standardizasyonunun kapsamına karşılık...

Lehçe, Lehçe (dil), Lehçe (dil bilimi), Anlam ayrım
Türkçe
3 yıl önce

örneklerini içeren kitap ile Türkçenin kullanımını etkiledi. 13. ve 14. yüzyılda yaşamını süren Yunus Emre Türkçenin, özellikle "Türkçe şiir dilinin" temel ustası...

Türkiye Türkçesi, Türkiye, Dil, Dilbilim, Ural-Altay Dil Ailesi, Diller, Türk, Osmanlıca, Arapça, Abide, Afganistan, Türk dili, Edebiyat, Orta Asya, Tatarca, Azerice, Türk Dil Kurumu
Türkçe ve Moğolcadaki ortak sözcükler
6 yıl önce

Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TDK Türk Lehçeleri Sözlük Online English Mongolian Dictionary Kazakh Cyrillic to Latin Converter...

Arapça
3 yıl önce

Arabistan yarımadası lehçeleri, Irak lehçeleri, Suriye lehçeleri, Mısır lehçeleri ve Kuzey Afrika lehçeleri gibi beş ana lehçe öbeğine ayrılır. Standart...

Arapça, Afrika, Arap, Arap Yarımadası, Arap alfabesi, Dil, Hamza, He (harf), Kuran-ı Kerim, Sami, Türkiye
Rusça
3 yıl önce

olmuştur.Kuzey Rus lehçesi Belarus'yı Sloboda ve bozkır lehçeleri ise Ukrayna'yı etkiler. Rus lehçeleri birbirlerine oranla farklılık gösterir. Bu farklılıkların...

Rusça, Arapça, Avrupa, Belarus, Belarusça, Beyaz Rusya, Birleşmiş Milletler, Cermen dilleri, Dil, Dil aileleri, Estonya